خبرگزاری مهر، گروه استانها - سکینه اسمی: همسایگی با سه کشور عراق، ترکیه و آذربایجان و هم‌جواری با فاصله ۱۵کیلومتری با کشور ارمنستان، دارا بودن ۲۳ درصد از ظرفیت پایانه‌های مرزی به همراه وجود تنها راه‌آهن کشور به ترکیه و اروپا از ویژگی‌ها و ظرفیت‌هایی است که در بین ۳۱ استان کشور تنها نصیب آذربایجان غربی شده است.
استقرار در مسیر کریدور شرقی و غربی و نزدیکی به کریدور شمال و جنوب و وجود فرودگاه بین‌المللی ارومیه و فرودگاه‌های خوی و ماکو، وجود پنج پایانه رسمی پلدشت، بازرگان، سرو، رازی و پیرانشهر، بازارچه غیررسمی کیله سردشت در کنار ۹ گمرک مرزی بستری را در این استان مرزی فراهم کرده که اگر به‌درستی مدیریت و بهره‌گیری شود ماحصلی جز رونق اقتصادی منطقه و حتی کشور نخواهد داشت.
دارا بودن ۲۳ درصد از ظرفیت پایانه های مرزی به همراه تنها راه آهن کشور به ترکیه و اروپا از ویژگی ها و ظرفیت هایی است که در بین ۳۱ استان کشور تنها نصیب آذربایجان غربی شده است
در حال حاضر راه‌های زمینی ارتباط با اروپا از طریق جاده و ریل و همچنین مبادی اصلی ورود و خروج زمینی کالا و مسافر از کشور به اروپا و بالعکس در آذربایجان غربی فراهم است و زیرساخت‌هایی که متناسب با این امور در استان ایجادشده در کنار مزیت‌های کم‌نظیر جغرافیایی و اقتصادی آذربایجان غربی را به یکی از کانون‌های مهم تجارت و صادرات کشور تبدیل کرده است.
این استان ۸۹۱ کیلومتر مرز مشترک با سه کشور دارد که از شمال با جمهوری آذربایجان و از غرب با کشورهای عراق و ترکیه همسایه بوده و نیز به‌صورت غیرمستقیم با کشور ارمنستان هم‌مرز است؛ تنها استان کشور که از چنین ظرفیت مرزی بالایی برخوردار است.
اما در سالهای گذشته فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم ازجمله راه به‌عنوان مهمترین زیرساخت، امکانات و تأسیسات مدرن، بافت فرسوده برخی تأسیسات مرزی، بروکراسی پرپیچ‌وخم اداری و ضعف قوانین شرایطی را به وجود آورده بود که این ظرفیت بی‌نظیر موردتوجه قرار نگرفته و به‌درستی مورداستفاده قرار نگیرد.
عدم بهره‌برداری اصولی از ظرفیت‌های مرزی در استان نه‌تنها موجب شده این پتانسیل سال‌ها به دست فراموشی سپرده شود بلکه مردم مرزنشین استان نیز با وجود این ذخایر ارزشمند با مشکلات اقتصادی، فقر و بیکاری نیز روبه‌رو هستند.
سالهای اخیر طرح‌های عمرانی قابل‌توجهی در هر ۵ پایانه مرزی رسمی استان آغازشده که بخشی از آن‌ها به اتمام رسیده و بخش قابل‌توجهی در دست اجراست، طرح‌هایی که در صورت اتمام به‌موقع باوجود تحریم‌های ظالمانه علیه کشور موجب رونق بخشی دروازه اتصال ایران به اروپا خواهد شد.
۲۰ درصد ترانزیت زمینی کشور از آذربایجان غربی انجام می‌شود
معاون حمل‌ونقل سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور در خصوص نقش مهم پایانه‌های مرزی استان در اقتصاد منطقه و کشور گفت: ۲۰ درصد ترانزیت زمینی کشور از طریق مرزهای گسترده آذربایجان غربی انجام می‌شود و این امر جایگاه ارزنده این استان در مبادلات مرزی کشور را نشان می‌دهد.
داریوش امانی که هفته گذشته برای تودیع و معارفه مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای آذربایجان غربی به این استان سفر کرده بود در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار مهر گفت: امسال با توجه به تحریم‌ها و شرایط اقتصادی کشور تقویت بازارچه‌های مرزی در کشور به‌خصوص آذربایجان غربی در دستور کار قرار دارد.
امسال با توجه به تحریم ها و شرایط اقتصادی کشور تقویت بازارچه های مرزی در کشور به خصوص آذربایجان غربی در دستور کار قرار دارد
وی با بیان اینکه نوع نگاه ما به‌گونه‌ای است که از طریق زمینی ارتباط خوبی با همسایه‌های خود داشته باشیم، افزود: این استان با چهار کشور مرز مشترک دارد که ظرفیت بی‌نظیری برای گسترش روابط اقتصادی با کشورهای همسایه را فراهم کرده است.
امانی با تأکید بر اینکه تقویت پایانه‌های مرزی موجب بهبود سطح روابط با کشورهای همسایه و نیز رفع مشکل بیکاری در منطقه می‌شود گفت: مرز بازرگان نیز نقطه اتصالی اروپا - ایران - آسیای میانه و یکی از اصلی‌ترین گمرکات زمینی کشور است که در این استان قرار دارد و باید از ظرفیت این مرز بیش‌ازپیش استفاده شود.
معاون حمل‌ونقل سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای با تأکید بر اینکه این استان با داشتن پنج پایانه مرزی و نزدیک ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک با ترکیه، عراق و نخجوان از جایگاه ویژه‌ای در منطقه برخوردار است افزود: با توجه به احتمال آغاز تحریم‌های دولت مستکبر آمریکا توجه بیش‌ازپیش به ترانزیت زمینی و عملکرد پایانه‌های مرزی در دستور کار قرار دارد که آذربایجان غربی در این بخش از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
از ظرفیت‌های مرزی آذربایجان غربی به‌درستی استفاده نکرده‌ایم
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع انسانی استاندار آذربایجان غربی معتقد است آذربایجان غربی به دلیل هم‌مرزی مستقیم و غیرمستقیم با ۴ کشور خارجی تنها استان کشور است که از ویژگی و اهمیت اقتصادی بالایی برخوردار است.
رضا حسینی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه مرزی بودن استان مزایا و تهدیداتی برای استان داشته و دارد، عنوان کرد: متأسفانه در سالهای گذشته به دلیل عدم مدیریت صحیح و فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم از ظرفیت و مزایای مرزی بودن استان به‌درستی استفاده نکرده‌ایم.
متاسفانه در سالهای گذشته به دلیل عدم مدیریت صحیح و فراهم نبودن زیرساخت های لازم از ظرفیت و مزایای مرزی بودن استان به درستی استفاده نکرده ایم
وی با بیان اینکه در آذربایجان غربی ۵ پایانه مرزی وجود دارد که قابلیت مدیریت، تأمین کالا و خدمات و بخشی از امورات صادراتی را در شرایط خاص دارا است ادامه داد: نباید با این ظرفیت عظیم مرزی فقط مسیر تردد خودروهای ترانزیتی باشیم بلکه باید به‌گونه‌ای عمل کرد که سایر استان‌های کشور راغب به صدور و ورود کالاهای موردنیاز از این استان باشند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع انسانی استاندار آذربایجان غربی گفت: استفاده و مدیریت صحیح پایانه‌های مرزی استان موجب ایجاد شرکت‌های حمل‌ونقل، دفاتر مسافری و بین‌راهی، ایجاد واحدهای بسته‌بندی، سردخانه و ... در استان و در نتیجه گردش سرمایه به همراه ایجاد اشتغال می‌شود.
حسینی با اشاره به اینکه زیرساخت‌های راه، ریل، هوایی و حمل‌ونقل در استان باید هم‌زمان ایجاد و تکمیل شود افزود: رونق اقتصادی در استان و پایانه‌های مرزی نیازمند ایجاد شرکت‌های حمل‌ونقل، تأسیسات، زیرساخت و نیز شرکت‌های حمل‌ونقل مدرن و به‌روز است که اقداماتی در این زمینه در استان آغاز شده است.
وی با بیان اینکه متأسفانه دهه‌های گذشته مرزهای استان به شکل مدرن و هماهنگ رشد نکرده است افزود: توجه به ساماندهی و رونق بخشی به مرزهای استان نیازمند برنامه‌ریزی لازم است که باید با جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی بتوان اصولی و با مدیریت صحیح قدم برداشت.
بازارچه کیله مرزی سردشت رسمی شود
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع انسانی استاندار آذربایجان غربی با اشاره به ساخت‌وساز در پایانه‌های مرزی استان عنوان کرد: در حال حاضر طرح جامع گمرکی در پایانه مرزی بازرگان در دست اجراست، پایانه پلدشت با استانداردهای روز اتمام یافته و بخش خصوصی نیز اقدامات خوبی در پایانه مرزی پیرانشهر در دست اجرا دارد.
آذربایجان غربی با توجه به ظرفیت هایی که دارد می تواند نقش ویژه ای را در توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری کشورمان با کشورهای عراق، ترکیه و سوریه ایفا و بعنوان هاب تجاری کالا در منطقه عمل کند
وی با بیان اینکه برای رونق بخشی به پایانه‌های مرزی و استفاده بهینه از این ظرفیت به دنبال رسمی کردن بازارچه مرزی «کیله» سردشت هستیم اضافه کرد: باوجوداینکه این بازارچه به‌صورت رسمی فعالیت نمی‌کند اما امسال تاکنون ۴۵میلیون دلار صادرات از بازارچه کیله مرزی سردشت صورت گرفته که نشان از اهمیت توجه به ظرفیت‌های مرزی است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع انسانی استاندار آذربایجان غربی با تأکید بر اینکه در نظر داریم استان را به هاب تجاری کالا در کشور تبدیل کنیم خاطرنشان کرد: آذربایجان غربی با توجه به پایانه‌های متعدد و سایر ظرفیت‌هایی که دارد می‌تواند نقش ویژه‌ای را در توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری کشورمان با کشورهای عراق، ترکیه و سوریه ایفا و به‌عنوان هاب تجاری کالا در منطقه عمل کند.
اظهارات حسینی در حالی است که وزیر کشور آخر هفته با سفر به آذربایجان غربی در جریان بازدید از پایانه مرزی سرو با اشاره به تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، گفت: سیاست اقتصادی دولت، تقویت تجارت خارجی برای مقابله با این تحریم‌های ناجوانمردانه است.
عبدالرضا رحمانی فضلی با بیان اینکه نقش استان‌های مرزی در توسعه تجارت خارجی بی‌بدیل است و ازاین‌رو توسعه این مناطق موردتوجه دولت قرار دارد اظهار داشت: هیچ محدودیتی در پرداخت تسهیلات بانکی به طرح‌های توسعه مناطق مرزی وجود ندارد.
تأسیسات مدرن در پایانه‌ها و گمرکات مرزی آذربایجان غربی نصب می‌شود
ناظر گمرکات آذربایجان غربی نیز در خصوص وضعیت گمرکات و پایانه‌های مرزی استان و نقش آن‌ها در رونق بخشی اقتصادی در منطقه گفت: در حال حاضر همه پایانه‌های مرزی رسمی و غیررسمی و نیز گمرکات استان مشغول فعالیت بوده و سهم عمده‌ای در صادرات و واردات کشور و استان بر عهده دارند.
احمد برکابیان در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در کنار اقدامات عمرانی قابل‌توجهی که در پایانه‌های مرزی استان در دست اجراست گمرکات اقدام به نصب تجهیزات مدرن در این پایانه‌ها کرده است افزود: هم‌اکنون دو دستگاه ایکس ری کامیونی و دو دستگاه چمدانی در مرز بازرگان، یک دستگاه در سرو، یک دستگاه در رازی و یک دستگاه در مرز تمرچین نصب و مستقر شده است.
وی با بیان اینکه امسال یک دستگاه ایکس ری مجهز و مدرن نیز در مرز بازرگان احداث و راه‌اندازی می‌شود گفت: پیش‌بینی می‌شود این دستگاه در عرض سه الی چهار ماه آینده در مرز بازرگان راه‌اندازی شود.
امسال یک دستگاه ایکس ری مجهز و مدرن نیز در مرز بازرگان احداث و راه اندازی می شود
برکابیان با اشاره به اجرای طرح جامع گمرک در پایانه مرزی بازرگان اظهار داشت: این طرح در مدت دو سال با صرف اعتباری بالغ‌بر ۴۰ میلیارد تومان در دو فاز در مرز بازرگان اجرایی می‌شود.
ناظر گمرکات آذربایجان غربی با اشاره به سهم بالای پایانه‌ها و گمرکات مرزی در صادرات و واردات استان عنوان کرد: در چهار ماه نخست امسال ۵۴۲ هزار و ۳۵۵ تن کالا به ارزش ۲۲۷ میلیون دلار از طریق پایانه‌ها و گمرکات مرزی استان به خارج از کشور صادرشده که ازنظر وزن ۵۶ درصد و ازنظر ارزش ریالی نیز ۵۵ درصد افزایش نشان می‌دهد.
برکابیان میزان واردات در چهار ماه نخست امسال را نیز ۱۶۱ میلیون دلار عنوان و خاطرنشان کرد: میزان واردات از طریق پایانه‌های مرزی و گمرکات استان در مقایسه با مدت‌زمان مشابه پارسال ۳۵ درصد کاهش نشان می‌دهد.
سهم ۲۳ درصدی آذربایجان غربی از پایانه‌های مرزی کشور
مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار مهر در زمینه رونق بخشی به پایانه‌های مرزی استان گفت: آذربایجان غربی با دارا بودن هشت مرز شامل ۵ پایانه مرزی رسمی جاده‌ای، یک مرز غیررسمی، یک مرز هوایی و ریلی با ۹۸۱ کیلومتر مرز مشترک با سه کشور خارجی از اهمیت بالایی در بخش تجارت مرزی برخوردار است.
ارسلان شکری با بیان اینکه این استان سهم ۲۳ درصدی از پایانه‌های مرزی کشور را داراست اظهار داشت: در حال حاضر طرح‌های عمرانی با اعتباری بالغ‌بر ۵۰ میلیارد تومان در مرزهای استان در حال اجراست که رقم قابل‌توجهی به شمار می‌رود.
مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای آذربایجان غربی ۴۶ شرکت بین‌المللی در استان فعال است گفت: افزایش سطح خدمات و گسترش فروش بلیت اینترنتی از سیاست‌های این سازمان است.
وی ادامه داد: در حال حاضر پایانه مرزی پلدشت یکی از پایانه‌های استاندارد کشور تکمیل‌شده و مشغول فعالیت است همچنین در پایانه مرزی بازرگان گمرک طرح جامع را آغاز کرده که در صورت اتمام مرز بازرگان یکی از کم‌نظیرترین پایانه‌های مرزی کشور محسوب خواهد شد.
شکری با بیان اینکه بازرگان هم‌اکنون دومین مرز زمینی بزرگ کشور به شمار می‌رود گفت: طرح ساماندهی و تکمیل این پایانه مرزی با اعتباری بالغ‌بر ۱۵ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان و پیشرفت ۶۷ درصدی در حال اجرا بوده که شامل پارکینگ، ورودی مسافری، دیوارکشی و سردرب است.
مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای آذربایجان غربی اضافه کرد: طرح احداث پایانه مرزی پلدشت نیز با ۱۴ میلیارد و یک‌صد میلیون تومان با پیشرفت ۴۶ درصدی شامل محوطه‌سازی و کریدور مسافری نیز در حال انجام است.
شکری از اجرای فاز اول پایانه مسافری در مرز رازی خوی نیز خبر داد و گفت: این طرح با صرف اعتباری بالغ‌بر هشت میلیارد و یک‌صد میلیون ریال با پیشرفت فیزیکی ۸۵.۳۱ درصد شامل ساماندهی و بهسازی رودخانه مرزی قطور، پل قطور، محوطه‌سازی و سایت اجباری به مساحت ۳۰ هزار مترمربع در حال اجرا است.
وی با بیان اینکه کلیات طرح فاز دوم پایانه مرز رازی به مساحت پنج هزار و ۵۰۰مترمربع موردتوافق قرار گرفته و به‌زودی وارد فاز اجرایی می‌شود افزود: در حال حاضر احداث سالن مسافری و محوطه‌سازی پایانه مرز رازی نیز با صرف اعتباری بالغ‌بر ۱۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان و پیشرفت فیزیکی ۶۳ درصد و مساحت چهار هزار و ۱۶۰ مترمربع در دوطبقه در حال اجراست.
۴ کریدور مهم ارتباطی کشور از آذربایجان غربی می‌گذرد
مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای آذربایجان غربی با بیان اینکه هم‌اکنون ۴ کریدور مهم کشور از آذربایجان غربی می‌گذرد گفت: آذربایجان غربی به دلیل هم‌مرزی با چهار کشور دروازه اتصال ایران به اروپا محسوب می‌شود و گذر چهار کریدور ارتباطی مهم کشور از استان از اهمیت بالایی در اقتصاد مرزی برخوردار است.
آذربایجان غربی به دلیل هم مرزی با چهار کشور دروازه اتصال ایران به اروپا محسوب می شود و گذر چهار کریدور ارتباطی مهم کشور از استان از اهمیت بالایی در اقتصاد مرزی برخوردار استشکری زیاد بودن تعداد ادارات مستقر در پایانه های مرزی و موازی کاری را از مهمترین مشکلات پیش روی پایانه های مرزی استان دانست و افزود: اگر بتوانیم فعالیت این ادارات را منسجم و یکپارچه کنیم در صورت اتمام طرح های عمرانی و نیز نصب تجهیزات مدرن در پایانه های مرزی در سالهای آتی شاهد رونق تجارت مرزی در منطقه خواهیم بود.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای آذربایجان غربی همچنین با تاکید بر توسعه همسو در پایانه های مرزی استان گفت: در کنار فعالیت های عمرانی در پایانه های مرزی باید زیرساخت های تجارت مرزی از جمله ایجاد راه های ارتباطی و دسترسی مناسب به پایانه های مرزی باید در دستور کار قرار گیرد.
شکری در خصوص سهم و میزان ترانزیت از پایانه های مرزی استان در سالجاری اظهارداشت: امسال مجموع ترانزیت از پایانه های مرزی استان یک میلیون و ۱۵۳ هزار و ۲۷۱ تن بوده که رشد قابل توجهی دارد.
وی تعداد کامیون‌های حامل کالای ترانزیت از پایانه‌های مرزی استان را ۸۳ هزار ۶۲۴ دستگاه عنوان کرد و افزود: در مدت‌زمان مذکور شاهد تردد ۳۳۱هزار و ۲۸۹ دستگاه کامیون حامل کالاهای وارداتی و صادراتی از پایانه‌های مرزی بودیم که مرز بازرگان رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
شکری تعداد مسافران متردد از پایانه‌های مرزی استان طی سال جاری را دو میلیون و ۷۴۶هزار و ۷۵۰ نفر عنوان و خاطرنشان کرد: مرز بازرگان با تردد ۱۸ هزار و ۹۰۵ ناوگان مسافری رتبه اول را داراست.
بنابراین گزارش، در حال حاضر با توجه به‌اتفاق نظری که مسئولان کشوری و استانی در خصوص اهمیت رونق بخشی به پایانه‌های مرزی دارند امید می‌رود با انسجام‌بخشی فعالیت‌ها و تسریع در روند اجرای فعالیت‌های عمرانی به همراه نصب تجهیزات موردنیاز در سالهای آتی شاهد رونق بیش‌ازپیش پایانه‌های مرزی آذربایجان غربی باشیم.