مهاجرت كبري :
در چنين روزي در سال 1283هجري شمسي مهاجرت علماو مشروطه خواهان موسوم به مهاجرت كبري آغازشد. دراين مهاجرت حضرات آيات بهبهاني و طباطبايي ابتدا به حضرت عبدالعظيم و سپس به قم مهاجرت كردند.
پس از مرگ ناصر الدين شاه قاجار در هفدهم ذي القعده 1313 ه ق مظفر الدين شاه بر اريكه قدرت تكيه زد و عين الدوله را كه مردي مستبد بود به صدارت بر گزيد . در واقع ريشه انقلاب مشروطيت را بايد در رفتار ظالمانه پادشاهان قاجار ، تعدي وتجاوز شاهزادگان و وابستگان دربار ، حكومت مستبدانه حاكمان ولايات و مداخله بي حد و حصر دول روس وانگليس در امور ايران و مخالفت مردم با آنها ونيز ارتباطاتي كه با اروپا برقرار شده بود كه سبب مشاهده پيشرفت ممالك راقيه مي شد، دانست . عدم
درك صحيح مظفر الدين شاه از اصول مملكت داري و نيز با توجه به بيماري وي و عزيمت مكرر به فرنگ جهت معالجه ، اوضاع كشور روز به روز نا بسامان تر مي شد و ظلم حاكمان به تبع آن افزايش مي يافت . در اين ميان چند ين حادثه ديگر باعث شد تا حركت مردم و شورش عمومي تسريع شود . يكي از اين حوادث ماجراي موسيو نوز بلژيكي بود. وي در سال 1281 به همراه عده اي از هموطناننش به ايران آمد تا به اداره امور گمركات بپردازد . مسيو نيز تعرفه هاي گمركي را عليه بازرگانان وضع كرد و اين امر موجبات نارضايتي گسترده اي را فراهم آورد . وي موقعي موجبات خشم بيش از حد مردم را فراهم آورد كه با انتشار عكسي از وي در لباس روحانيت در مجلس رقص و در حال قليان كشيدن حاضر شد . مساله ديگر بانك استقراضي روسيه بود . بدين شرح كه روس ها در محل قبرستان متروكه اي در وسط بازار در حال بناي ساختمان بانك بودند كه در اثناي ساخت آن، استخوانهاي تازه مردگان كشف شد . روس ها با بي اعتنايي اجساد استخوانها را به چاه ريختند . همچنين مساله به چوب بستن بازرگانان ، در شكل گيري اين واقعه مزيد بر علت شد . در زمان جنگ روس و ژاپن به دليل گران شدن قيمت قند ، علائ الدوله حاكم وقت تهران تعدادي از بازرگانان را كه در اعتراض به اعمال مسيو نوز تحصن كرده بودند به بهانه گران كردن قند و در واقع به قصد زهر چشم گرفتن به چوب بست . با انتشار اين خبر بازاريان مغازه ها را بستند و به عنوان اعتراض در مسجد بازار اجتماع كردند . دولت به وحشت افتاد و قول داد كه به رتق و فتق امور بپردازد . اما نه تنها اين چنين نشد بلكه در نشست ديگري كه مردم در مسجد پاي سخنان سيد جمال واعظ نشسته بودند ، دولتيان بر سر مردم ريختند و آنها را به باد كتك گرفتند . پس از اين واقعه علماي تهران به منظور اعتراض ، به حرم حضرت عبدالعظيم حسني در ري پناه برده و در آنجا تحصن كردند . در همين حين ، وعاظ در جاهاي مختلف بر منبر رفته و از استبداد حكومت عين الدوله سخن مي گفتند و خواستار تشكيل عدالتخانه در كشور بودند . در اين زمان بازار تهران به كلي تعطيل شده بود و تعداد متحصنين از ده هزار نفر تجاوز مي كرد . ديگر شهر هاي كشور نيز به اين حركت پيوستند . شاه با مشاهده احوال در صدد حل قضيه بر آمد .
متحصنين خواسته هاي خود را از جمله ، تاسيس عدالتخانه ، اجراي قوانين اسلام ، در سراسر كشور و عزل مسيو نوز بلژيكي و علاء الدوله به گوش شاه رساندند. سرانجام مظفر الدين شاه به خواسته آنان تن در داد و با آنها موافقت كرد و علما به مهاجرت صغري پايان دادند . عين الدوله كه هرگز حاضر نبود تن به خواسته مردم بدهد با گذراندن وقت و امروز و فردا كردن از پذيرش در خواست متحصنين طفره مي رفت و سعي داشت با ايجاد اختلاف در صفوف علما و مردم و همچنين زنداني كردن وبه تبعيد فرستادن فعالان غائله را ختم كند . با ا دامه اين روند و طي مراحلي ، علما خواستار خروج از تهران و عزيمت به قم شدند . بدين ترتيب آقايان طباطبايي و بهبهاني به همراه عده اي از مردم به قصد قم شهر تهران را ترك گفتند ( مهاجرت كبري ) . در ست در همين زمان اولين دسته از مردم كه حدود 50 نفر مي شدند نا آگاهانه به سفارت انگليس پناهنده شدند و در حياط سفارت بست نشستند . اين جمعيت در چند روز آينده به بيست هزار نفر رسيد . متحصنين در سفارت از شاه خواستند : علما را به تهران بازگرداند ، تضمين بدهد كه احدي شكنجه و دستگير نخواهد شد ، امنيت را در كشور برقرار كند ، دست به تاسيس عدالتخانه بزند و قاتلين مردم را تعقيب كند . همچمين در خواست هاي مهاجران به اين شرح بود : بازگشت علما به تهران ، عزل عين الدوله ، افتتاح دارالشوري ، قصاص قاتلين و بازگرداندن تبعيد شدگان . با انتشار خبر مهاجرت علما و بست نشستن مردم در سفارت انگليس ، شورش هاي پراكنده در نقاط مختلف كشور شكل گرفت و همين امر با عث شده كه شاه به وحشت افتاده ، در چهاردهم مرداد 1285 شمسي طي فرماني ضمن عزل عين الدوله ، دولت را مامور برگزاري انتخابات و تشكيل مجلس شوراي ملي كرد . متن قانون اساسي تنظيم شده توسط دولت و مجلس كه مشتمل بر 51 اصل و به نام نظامنامه سياسي بود در تاريخ هشتم دي ماه 1258 از طرف مظفرا لدين شاه تصويب و امضا شد و شاه ده روز پس از امضا ي قانون اساسي در گذشت .
در گذشت علامه ابن ادريس حلي :
درچنين روزي در سال559هجري قمري محمدبن احمد بن ادريس حلي به ديار باقي شتافت. ابن ادريس حلى،از فحول علماى شيعه در سال 543 ه ق ديده به جهان گشود . بر خي شيخ طوسى را پدر بزرگ مادري ايشان دانسته اند .
علماي هم عصر وي او را بسيار ستوده اند و مرتبت علمي آن عالم رباني را بسيار والا دانسته اند، چنانكه علامه نورى در خاتمه مستدرك مىنويسد: ابو عبد الله محمد بناحمد بن ادريس عجلى حلى،عالم بزرگوار و معروفى است كه بزرگان فقها در اجازاتخود به عظمت مقام علمى، فهم و دقت او اعتراف كردهاند و او را ستودهاند. همچنين شهيد اول ( صاحب لمعه دمشقيه ) او را با عبارات شيخ ، علامه و شيخ العلماء ستوده است. كتاب نفيس و معروف او در فقه ، سرائرنام دارد . گفتهاند كه ابن ادريس ازشاگردان سيد ابو المكارم ابن زهره بوده است. شهيد ثاني در شرح لمعه دمشقيه بسيار از اقوال خلاف او را در باره مسايل مختلف نقل مي كند . ابن ادريس خبر واحد را حجت نمي داند .
در گذشت ابو ريحان بيروني :
بنابر برخي اقوال ، ابوريحان محمود بن احمد بيروني در چنين روزي در سال 440هجري قمري در غزنه ديده از جهان فروبست . وي در سال 363 ه ق در خوارزم ديده به جهان گشود . وي رياضيدان، زمين شناس، جغرافي دان، جهانگرد، فيلسوف، و نظريه پرداز در علوم طبيعي ودانشمند علوم تجربي است .
كشته شدن عز الدوله ديلمي :
درچنين روزي در سال367هجري قمري عز الدوله ديلمي از فرمانروايان سلسله ديالمه كشته شد. پس از او پسرش به قدرت رسيد .
ورود آيزنهاور به تهران :
در چنين روزي در سال1338 شمسي ، آيزنهاور رئيس جمهور وقت آمريكا وارد ايران شد . وي در اين ديدار پنج ساعت با محمد رضا پهلوي در تهران ديار و گفتگو كرد . او قصد داشت در يك سفر دوره اي از يازده كشور سه قاره آسيا ، آفريقا و اروپا ديدار كند .
قهرماني ايران در رقابت هاي كشتي بانكوك :
در چنين روزي در سال 1349 ه ش تيم كشتي ايران به مقام قهرماني در مسابقات كشتي آسيايي بانكوك رسيد .
تصويب نخستين قانون استخدام كشوري :
در چنين روزي در سال 1301 ه ش نخستين قانون استخدام كشوري ايران از تصويب نمايندگان مجلس شوراي ملي گذشت . اين قانون كه در واقع نخستين قانون در جهت نظام مند كردن وضعيت حقوقي افراد طرف قرار داد با دولت به شمار مي رفت ، توانست تا حدود زيادي روش هاي استخدام كاركنان از طرق مختلف رسمي ، پيماني و قرار دادي را مورد مداقه قرار دهد . همچنين در اين قانون نظام هاي پرداخت حقوق و مزايا و ميزان مرخصي كاركنان دولت ، شيوه پايان كار ( بازنشستگي ، بازخريدي و... ) پيش بيني شده بود . اين قانون اگرچه بر مبناي انديشه هاي بوروكراتيك تنظيم شده بود اما مورد مخالفت بر خي از حقوق دانان عصر قرار گرفت چراكه برخي آن را غير عادلانه و تنها در جهت منافع دولت ارزيابي مي كردند . قانون يادشده بعدها در سال 1345 مورد بازبيني و تجديد نظر قرار گرفت .
تشكيل ديوان دايمي دادگستري بين‌المللي لاهه :
در چنين روزي در سال 1920 ميلادي ديوان دايمي دادگستري بين‌المللي آغاز به كار كرد . اين ديوان در هجدهم آوريل 1946 ، با انحلال جامعه ملل ، منحل شد . بعدها با شروع به كار سازمان ملل متحد ، ديوان بين‌المللي دادگستري جايگزين آن شد . نخستين پرونده اي كه در ديوان بين المللي دادگستري گشوده شد درباره تنگه كورفو ميان آلباني و انگليس بود . هم اكنون جلسات رسيدگي ديوان بين المللي دادگستري با پانزده قاضي تشكيل جلسه مي دهد و با نه قاضي رسميت مي يابد . بر اساس بند 1 ماده 94 منشور سازمان ملل متحد و ماده 59 اساسنامه ديوان، طرفيني كه دعواي خود را به ديوان ارجاع مي دهند و ديوان را صالح به رسيدگي مي دانند بايد به موقع آراء ديوان را به مرحله اجرا بگذارند.
نخستين سفر به دور دنيا :
در چنين روزي در سال 1577 ميلادي پنج كشتي تحت فرماندهي سر فرانسيس درك پليومت انگلستان را ترك كردند تا سفري به دور دنيا داشته باشند . اين سفر سه سال به طول انجاميد .
كشف نيوزلند :
در چنين روزي در سال 1642 ميلادي نيوزلند توسط آبل تاسمان دريانورد آلماني كشف شد .
كشته و زخمي شدن بيش از يكصد هزار نفر در يكي از جنگ هاي داخلي آمريكا :
در چنين روزي بر اثر شكست نيروهاي متحد از نيروهاي متفق تحت فرماندهي ژنرال زرابرت اي لي در نبرد فردريكزبورگ ( از جنگ هاي داخلي آمريكا ) ، يكصد و ده هزار نفر از سربازان ايالات شمالي اين كشور كشته يا زخمي شدند.
اشغال نانجينگ چين :
در چنين روزي در سال 1937 نيروهاي ژاپني شهر نانجينگ چين را به اشغال خود در آوردند . نزديك دويست هزار چيني شش هفته بعد از اشغال كشته شدند . اين حادثه به عنوان "تجاوز نانجينگ " در تاريخ شناخته شده است .
زلزله در يمن :
در چنين روزي در سال 1982 ميلادي بر اثر زلزله اي مهيب در يمن شمالي دو هزار نفر كشته شدند .
حكومت نظامي در لهستان :
در چنين روزي در سال 1981 ميلادي مقامات لهستاني در اين كشور حكومت نظامي اعلام كردند . اين كار در برابر اتحاد و اعتصاب كارگران انجام يافته بود . قانون يادشده در سال 1983 پايان يافت .
الحاق پنج كشور ديگربه اتحاد مشترك المنافع :
در چنين روزي در سال 1991 ميلادي پنج كشور آسياي ميانه ( جمهوري هاي تازه استقلال يافته اتحاد جماهير شوروي سابق ) موافقت خود را با پيوستن به كشور هاي مشترك المنافع اعلام كردند .
بمباران شهر هانوي :
در چنين روزي در سال 1966 ميلادي و درميانه جنگ ويتنام ، هواپيماهاي ايالات متحده آمريكا بمباران شهر هانوي را آغاز كردند.
پيمان تاريخي عدم تجاوز :
در چنين روزي در سال 1991 ميلادي كره شمالي و كره جنوبي پيمان تاريخي عدم تجاوز امضا كردند .
ايجاد منطقه اقتصادي اروپايي :
در چنين روزي در سال 1993 ميلادي اتحاديه اروپا، معاهده ايجاد منطقه اقتصادي اروپايي را به تصويب رساند . اين قانون از اول ژانويه 1994 قابليت اجرايي داشت .
لغو هرگونه تماس با عرفات :
در چنين روزي در سال 2001 ميلادي رژيم صهيونيستي هر گونه تماسي را با ياسر عرافت لغو كرد . رژيم صهوينيسنتي همچنين به تلافي يك عمليات شهادت طلبانه نيروهاي خود را به مناطق خود گردان گسيل داشت .
رياست جمهوري جرج دبليو بوش:
در چنين روزي در سال 2000 ميلادي جرج دبليو بوش پس از گذشت 5 هفته به دليل برخي تشكيكات در چگونگي راي گيري با حكم دادگاه وبا رايي ناچيز به رياست جمهوري ايالات متحده آمريكا منصوب شد .
مرگ بيش از ده هزار سرباز :
در چنين روزي در سال 1916 ميلادي و در اثناي جنگ جهاني اول، بهمني عظيم در منطقه تيرول كوههاي آلپ بيش از ده هزار تن از سربازان اتريشي و ايتاليايي را طي بيست و چهار ساعت ، به كام مرگ فرستاد .
حمله به پرو :
در چنين روزي در سال 1941 ميلادي جنگجويان لاوين منطقه هااراز را در كشور پرو با خاك يكسان كردند . در اين حمله سه هزار نفر كشته شدند .
تولد هاينريش هين :
در چنين روزي در سال 1797 ميلادي هاينريش هين شاعر و غزلسراي آلماني ديده به جهان گشود . "شوبرت " عنوان مهمترين اثر اوست .
تولد اي ورنر فون زيمنس :
در چنين روزي در سال 1816 ميلادي زيمنس مخترع آلماني متولد شد . وي افسر توپخانه نيز بود .
در گذشت آنتوني كالينز :
كالينز فيلسوف بر جسته انگليسي در چنين روزي در سال 1792 ميلادي در گذشت ." درباره آزادي و نياز" عنوان مهمترين اثر اوست . وي در سن 53 سالگي چشم از جهان فرو بست .
روز ملي در ولتاي عليا :
چنين روزي به عنوان روز ملي در ولتاي عليا گرامي داشته مي شود .
روز جمهوري در مالت :
چنين روزي به عنوان روز جمهوري در كشور مالت گرامي داشته مي شود .