مجله مهر: ۴۸ سال پیش جزیره بحرین در روز ۲۳ مرداد ۱۳۵۰ رسما استقلال خود را از سرزمین مادری اعلام کرد و کسی فکرش را نمی کرد که ایران اولین کشوری باشد که دقیقا یک ساعت پس از این اتفاق، استقلال آن کشور را به رسمیت بشناسد. اقلیمی که در کمال ناباوری امیرعباس هویدا نخست وزیر وقت در واکنش به آن گفت:«بحرین به مثابه یکی از دختران ما بود که این دختر شوهر کرد و رفت و چون عضوی از خانواده ما بوده باید به‌مانند بزرگ هر خانواده از او پشتیبانی کنیم و خواهیم کرد!» امروز سالروز جدایی اقلیمی است که روزی به عنوان چهاردهمین استان ایران شناخته می‌شد. در این گزارش سراغ پشت پرده جدایی و اعلام استقلالی رفتیم که رخ دادنش حاشیه‌هایی زیادی داشت.
قدمت تاریخی بحرین در خاک ایران
بحرین از دوره هخامنشی جزیی از خاک ایران بود؛ اما مشکل از جایی شروع شد که پای انگلیسی ها به بهانه کمک به شاه عباس صفوی در بیرون راندن پرتغالی‌ها از این خطه به بحرین باز شد. به دنبال آن و بعدها در دوره قاجار نیز این جزیره به دست آل خلیفه عربستان که تحت الحمایه عربستان بود افتاد؛ولی با همه این ها ایران تا دوره پهلوی همواره ادعای حاکمیت پهلوی را داشت؛ حتی بعد از جنگ جهانی دوم لایحه هایی در کشور به تصویب رسید که بر مبنای آن ایران می‌توانست نسبت به حاکمیت بحرین به عنوان استان چهاردهم احقاق حق کند.
نفوذ ۳۰ ساله انگلیس برای شکاف ایران و بحرین
ایران که در سال ۱۳۳۵ برای احقاق حق خود در بحرین حتی دست به تهدید نظامی زده بود با دخالت انگلیس کار را به جایی رساند که آن زمان سفیر بریتانیا طی یک نامه اعلام کرد شاه هیچ قصدی برای اشغال نظامی بحرین ندارد این در حالی بود که دولت انگلیس طی این مدت همه تلاشش را متمرکز کرد تا با ایجاد شکاف بین مردم ایران و بحرین به این جدایی سرعت ببخشد و زمینه را برای اعلام استقلال این جزیره فراهم کند تا جایی که «چارلز بلگریو» که به عنوان نماینده سیاسی و کارگزار دولت انگلیس در منطقه خلیج فارس شناخته می شد طی ۳۰ سال ماموریت پیدا کرد تا با ایجاد نفوذ میان مردم بحرین اهداف بریتانیا در این زمینه را محقق کند. این در حالی بود که پیش از این در تاریخ این جزیره، مردم و حاکمان محلی بحرین همواره خود را تابع ایران می‌دانستند و برای حل و فصل مشکلات به آنها مراجعه می‌کردند.
موافقت ۱۹۰ نفر از ۱۹۱ نماینده مجلس به استقلال بحرین
یکی از اتفاقات عجیب در جدایی بحرین از ایران واکنش نمایندگان مجلس به این جدایی بود. با مطرح شدن این موضوع در صحن علنی مجلس از ۱۹۱ نفر نماینده ۱۹۰ نفر آنها به این جدایی راضی شدند و غیر از یک نفر هیچ نماینده دیگری نسبت به این اتفاق اعتراضی از خود نشان نداد.
بحرین را دادیم چون مرواریدهایش تمام شده بود
بعد از عملی شدن این تصمیم در مرداد سال ۱۳۵۰ یکی از اتفاقات قابل توجه در همه این کش و قوس‌ها توجیه حاکمیت برای اجرایی کردن این جدایی بود.کنار اظهار نظر هویدا و تشبیه بحرین به دختری که باید شوهرش می دادند؛ شاه هم در آن زمان برای موجه نشان دادن کار خود در یک مصاحبه عجیب اعلام کرد« اکثریت ساکنان آن جزیره(بحرین) عرب هستند و به زبان عربی سخن می‌گویند. به لحاظ اقتصادی مجمع الجزایر بحرین دیگر اهمیت ندارند. زیرا نفت آنجا تمام شده و صید مروارید نیز صرفه اقتصادی ندارد. از نظر اهمیت استراتژیکی و سوق الجیشی با وجود تسلط ایران بر تنگه هرمز، آن جزایر ارزشی ندارند. از جهت امنیتی هم حفظ آن سرزمین پرهزینه و مستلزم استقرار یکی دو لشکر در آنجاست.»
رشوه‌ای که شاه در ازای جدایی بحرین گرفت
اگر نگاهی به اسناد و روایت های مستند تاریخی برای جدایی بحرین از ایران بیندازید محمد قائد،به عنوان یک روزنامه نگار قدیمی یکی از علت های سرعت گرفتن جدایی بحرین از ایران را رشوه‌ای می‌داند که شاه آن را از انگلیسی‌ها طلب کرد. او در این باره می‌گوید:« در گیر و دار بحث بر سر استقلال بحرین شاه به علم مأموریت می دهد از سفیر انگلیس بخواهد برای وامی حدود “صد میلیون لیره” و با بهره کم از کویت مداخله کند. علم به سفیر هشدار می دهد که “جز شاه و من کسی از قضیه‌ی وام از کویت خبر ندارد و این ارقام در هیچ یک از آمارهای رسمی وام‌های کشور مندرج نخواهد شد.»
اگر بحرین از ایران جدا نمی‌شد چه می‌شد؟
کافی است نگاهی به نقشه جغرافیا بیندازید تا شما هم به این نکته پی ببرید که از نظر استراتژیک بحرین در منطقه خلیج فارس از جایگاه مهمی برخوردار است.بحرین در مرز ساحلی عربستان و قطر واقع شده که در گذشته فرصت ویژه‌ای را برای ایران فراهم می‌کرده و اگر بحرین همچنان جزیی از خاک ایران باقی می‌ماند با داشتن دوسوی یکی از مهمترین آبراه‌های ساحلی و با توجه به دامنه آب های سرزمینی‌اش می توانست رگ حیاتی نفت دنیا را بیشتر از آن چیزی که هست، در تسلط خود قرار دهد. از طرفی خیلی‌ها معتقدند موقعیت مناسب برخی از جزایر برای پهلوگیری و تعمیر کشتی‌های بزرگ اقیانوس پیمای ۵۰۰ هزار تنی در بنادر و مرواریدهای مشهور آن نیز از امتیازات اقلیم بحرین به حساب می‌آید.