سفر ناگهانی و بدون اطلاع قبلی معاون رئیس جمهور آمریکا به عراق که انتقادات فراوانی را به دنبال داشته حاوی نکات قابل تأملی است.

خبرگزاری مهر، سرویس بین الملل- فاطمه صالحی: هنوز سفر سرزده و ناگهانی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به عراق بدون اطلاع مقامات عالی رتبه عراقی که در آن زمان جنجال زیادی به پا کرد از ذهن ها پاک نشده که این بار مایک پنس معاون رئیس جمهور آمریکا بدون آنکه به بغداد خبر بدهد به عراق سفر کرد.

پیش از این هم مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در هشتم ماه می ۲۰۱۹ به طور سرزده به عراق سفر کرده بود. به نظر میرسد مقامات آمریکایی، به عراق به مثابه حیات خلوت خود می نگرند که هر زمان بخواهند به راحتی وارد آن شده و با هر کسی که صلاح بدانند دیدار می کنند.

سفر پنس به عراق انتقادات زیادی را در میان محافل سیاسی عراق و گروه های مختلف این کشور ایجاد کرد.

سفر سر زده پنس به عراق و سخنانی که در جریان این سفر مطرح کرد حاوی چند پیام است: نخست آنکه آمریکا مانند سیاستهای گذشته خود در قبال کشورهای منطقه به ویژه کشورهای نزدیک به ایران، تلاش می کند تا از ناآرامی ها در این کشورها حمایت کند. پنس در جریان این سفر بر حمایت واشنگتن از معترضان عراقی و لزوم توجه به خواسته های آنها تاکید کرد. وی هم چنین بر ضرورت حفاظت از منافع همه طیف ها و ادیان ملت عراق و محصور شدن سلاح در دست دولت تأکید کرد.

این در حالیست که دولت عراق به تازگی بسته اصلاحاتی برای بهبود اوضاع در کشور ارائه داده و سیاستهایی را در خصوص تحقق اصلاحات عراق در پیش گرفته است.

پنس در حالی از موضع بالا در خصوص اوضاع عراق اظهار نظر کرده و بر ضرورت تحقق اصلاحات در این کشور حرف می زند که گویی فراموش کرده نطفه فساد در عراق از زمان لشکر کشی آمریکا به این کشور و اشغال آن در سایه تجزیه دولت و ایجاد تفکرات فرقه ای در عراق به وجود آمد. منابع مالی و درآمدها و ثروتهای مردم عراق در زمان اشغالگری آمریکا در این کشور به غارت رفت.

دوم آنکه معاون رئیس جمهور آمریکا در جریان این سفر مجددا بر طبل ایران هراسی کوبیده و مدعی شده که آمریکا از نفوذ ایران در عراق نگران است. این سخنان پنس در حالی مطرح می شود که به تازگی روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز مدعی شده به اسناد محرمانه ای در خصوص نفوذ ایران در عراق دست یافته است. این روزنامه اشاره ای به نقش تعیین کننده ایران در مبارزه با تروریستهای داعشی در عراق نکرده است.

سوم آنکه پنس تلاش کرده در جریان دیدار با نیروهای نظامی آمریکایی در پایگاه عین الاسد به قول خود ابهامات در خصوص باقی ماندن این نیروها در عراق را برطرف کند؛ این در حالیست که انتقال نظامیان آمریکایی از سوریه به عراق هنوز سؤالات زیادی را در خصوص ماهیت مأموریت این نظامیان در عراق برجای گذاشته است.

پنس در حالی در تماس تلفنی خود با عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق مدعی شده است که آمریکا به حاکمیت عراق پایبند است که سفر خود را بدون اطلاع مقامات عراقی به این کشور انجام داده است.

اقدام قابل تأمل دیگر پنس، سفر به اربیل به جای بغداد به عنوان پایتخت عراق بود. ائتلاف النصر به ریاست حیدر العبادی نخست وزیر سابق عراق نیز به این مسأله واکنش نشان داد.

ائتلاف النصر با صدور بیانیه ای یادآوری می کند که بغداد پایتخت عراق است نه اربیل. ما از دولت عراق هم گلایه داریم که ترتیبات این سفر را که به پایگاه عین الاسد و اربیل محدود بود، فراهم آورده است. بهتر بود که با این سفر به علت اینکه حاکمیت عراق را نادیده انگاشته است، مخالفت می شد.

نکته دیگر آنکه پنس تنها به گفتگو تلفنی با نخست وزیر عراق اکتفا کرده و به جای آن به اربیل رفته و با بارزانی دیدار کرد.  ترامپ نیز در اواخر سال 2018 در سفری سر زده به پایگاه عین الاسد رفت و بدون دیدار با مقامات عراقی این کشور را ترک کرد. به نظر میرسد معاون وی نیز پا جای پای ترامپ گذاشته و با تکرار همین اقدام قصد توهین و خدشه دار کردن حاکمیت عراق را دارد.

در پی واکنش منفی کاربران عراقی به این رفتار پنس، «جین ارف» خبرنگار رادیو ملی آمریکا به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی از خواسته توهین‌آمیز پنس از عادل عبدالمهدی خبر داده و گفته است که معاون رئیس‌جمهور آمریکا از عبدالمهدی خواسته به پایگاه نظامیان آمریکایی برود و با او دیدار کند.

به گفته این مقام آمریکایی، عبدالمهدی این خواسته را رد کرده است. این مقام آمریکایی دلیل خودداری عبدالمهدی از سفر به پایگاه عین‌الاسد را اینگونه توصیف کرد که عراقی‌ها مردمی عزتمند هستند. وی همچنین در توجیه عدم سفر پنس به پایتخت عراق گفته است که سفر معاون رئیس جمهور آمریکا به بغداد «بسیار خطرناک» بود.

ترامپ نیز هنگام حضور در عین‌الاسد از مقامات عراقی خواسته بود تا به این پایگاه سفر کرده تا با آنها دیدار کند اما مقامات عراقی این درخواست را نیز رد کردند.

آمریکایی ها بارها نشان داده اند که قائل به کشور عراق مستقل و دارای پارلمان و دولت نیستند و هرگونه که بخواهند در زمان موقعیت زمانی که صلاح بدانند در این کشور و تحولات آن مداخله می کنند و بعد مدعی «نفوذ نگران کننده ایران» در این کشور می شوند.

به نظر می رسد زمان آن فرا رسیده که دولت عراق با اتخاذ سیاستهایی در برابر این رفتارهای قلدرمآبانه آمریکا که در راستای تحقیر عراق و نقض حاکمیت این کشور صورت می گیرد بایستد و گروه های سیاسی عراقی نیز در این خصوص واکنش به جایی از خود نشان دهند.