به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله محمدعلی جاودان، استاد اخلاق در جلسه هفتگی درس اخلاق خود که به صورت مجازی برگزار شد، گفت: انسان یا با ایمان یا خدایی نکرده با شرک و کفر از دنیا می‌رود. اگر انسان با ایمان از دنیا برود، یک آثاری دارد و اصلاً به محض اینکه انسان ایمان آورد، این آثار ایجاد می‌شود. مثالش را عرض می‌کنم؛ فردی در سفر هجرت پیامبر (ص) خدمت ایشان آمد و ایمان آورد، حضرت سواره هستند و به سمت مدینه می آیند و آن فرد هم بعد از ایمان آوردن سوار اسب پشت سر پیامبر (ص) است و با پیامبر (ص) به سمت مدینه حرکت می‌کنند، اما خیلی راهی نرفتند که پای اسبش در سوراخی فرو رفت و این فرد با سر به زمین خورد و از دنیا رفت!
وی ادامه داد: این فرد فقط ایمان آورد و هیچ کاری هم نکرد ولی در این فاصله اندک از ایمان آوردن تا مرگش به خاطر این ایمانی که آورد بهشتی شد. چون ایمان آورده بود اگر ظهر به جایی می‌رسیدند و پیامبر (ص) نماز ظهر می‌خواند آن فرد هم نماز ظهر را می‌خواند، یا اگر به مدینه می‌رسیدند شرایط جامعه اسلامی را می‌پذیرفت، مثلاً اگر جهادی پیش می‌آمد در جهاد شرکت می‌کرد، یا اگر در جهاد سختی پیش می‌آمد تعلیمات پیامبر (ص) را می‌پذیرفت؛ حالا این فرد به اینجاها نرسیده و فقط ایمان آورده و با فاصله اندکی از دنیا رفته است و پیامبر (ص) فرمود: این دوست ما مثل اینکه گرسنه بوده است، چون الان می بینم که فرشتگان ظرف‌های غذای برای او در بهشت آورده اند که معلوم می‌شود وقتی از دنیا رفته گرسنه بوده است.
خاصیت ایمان در دنیا و ثمره آن در آخرت
آیت الله جاودان به خاصیت داشتن ایمان در دنیا و آخرت اشاره و بیان کرد: این خاصیت ایمان است و انسان هر چه در آخرت بهره مند می‌شود از ایمان است و البته شما در دنیا نمازتان را درست و اول وقت می‌خوانید، غیبت مردم را نمی‌کنید، دیگران را تخریب نمی‌کنید، حسادت و بخل به کسی نمی‌ورزید، اگر تکبری دارید با تکبر خود می‌جنگید که این خاصیت ایمان در دنیا است که زندگی انسان را منظم می‌کند و شخصیت انسان را مرتب و منظم می‌کند و به انسان شخصیت می‌دهد.
این استاد اخلاق شهر تهران افزود: بنابراین ایمان به انسان شخصیت می‌دهد؛ مثلاً وقتی انسان ایمان دارد، از حوادث سهمگین و خطرناک نمی ترسد و در امتحانات بزرگ مالی این فرد با خونسردی از کنار یک مال بزرگ می‌گذرد و اعتنا نمی‌کند. اگر حوادثی از نوع آن چه برای حضرت یوسف (ع) پیش آمد برای این فرد با ایمان اگر پیش آمد، به راحتی می‌گذرد؛ چون ایمان دارد می‌گذرد و در گِل فرو نمی‌رود و ورشکست نمی‌شود. پس اینگونه ایمان به انسان شخصیت می‌دهد.
آیت الله جاودان به ماجرای ایمان بالای شهید مدرس اشاره و گفت: می‌گویند رضا خان به مرحوم شهید مدرس گفت از جان من چه می‌خواهی؟ شهید مدرس هر چه می‌خواست به او می‌داد، مثلاً اگر می‌خواست او را استاندار خراسان کند و دستش را هم باز بگذارد، او حاضر بود و حتی مقداری از پول نفت را هم حاضر بود به او بدهد، به شرطی که شهید مدرس هم او کاری به او نداشته باشد؛ اما شهید مدرس گفت من می‌خواهم تو نباشی! آخر هم او را به شهادت رساند و این ایمان شهید مدرس او را با وضعی فجیع به شهادت رسانید. می‌گویند مأموران برای شهید مدرس چای آوردند و او نخورد و گفت روزه هستم ولی مأموران به زور گفتند چای را باید بخوری و چای مسموم را خورد و مأموران منتظر بودند او بمیرد اما هیچ اتفاقی نیفتاد و او داشت قرآن می‌خواند، تا اینکه او را خفه کردند و به شهادت رسانیدند.
وی ادامه داد: ایمان همین دنیا هم اثر خود را نشان می‌دهد و اثر ایمان تا حدی است که انسان از مرگ هم نمی ترسد و از حوادث باکی ندارد.
آیت الله جاودان بیان کرد: اما ایمان یک آثاری در آخرت دارد که آثار آخرتی ایمان یک شادمانی بی نهایت است. آن مقدار که انسان ایمان دارد به مقدار ایمانش آنجا شادمانی خواهد داشت. شادمانی این دنیا اصلاً نمی‌تواند طول بکشد اگر خیلی شادمانی قوی باشد قلب آدم می‌ایستد و سکته می‌کند، اگر نه مثل بچه‌هایی که در کنکور قبول شده و نمره تک رقمی کنکور را کسب کرده اند خیلی خوشحال می‌شوند، اما این خوشحالی زیاد نیست و بعد عادی می‌شود و خاصیت شادمانی دنیا ماندگار نیست اما شادمانی آخرت شادمانی ماندگار است و اثر هم دارد و همیشه شادمانی ادامه دارد و اثر خودش را در روح و جان آدمی می‌گذارد.
خاصیت تقوا و بی تقوایی در دوستی
این استاد اخلاق و مؤلف حوزوی با اشاره به اثر تقوا در ماندگاری دوستی گفت: قرآن می‌فرماید: «الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ»، در آن روز دوستان دشمن یکدیگرند مگر پرهیزکاران. (آیه ۶۷ سوره زخرف). در دنیا خیلی‌ها با هم دوست هستند و با هم می‌گویند و می‌خندند و یک روزهایی شادمان و یک روزهایی غمگین هستند و این نمونه‌ای از دوستی‌های دنیایی است. اما اگر دوستی‌های بر اساس تقوا باشد که این آیه می‌فرماید اگر دوست در دنیا شرایط دوستی را عمل کرده باشد، مثلاً اگر من با شما دوست هستم غصه شما را می خورم و اگر شما بدی دارید این بدی شما جلوی چشم من است و من غصه آن را می خورم و می کوشم تا این بدی را شما ترک کنید؛ این خاصیت دوست متقی است و چنین دوستی دائماً برای دوستش دعا می‌کند که این اخلاق بد و این رذیله اخلاقی در او نباشد.
وی ادامه داد: پس دوست متقی در دنیا هم برای دوستش دعا می‌کند و مراقب زدودن رذائل اخلاقی او است. پس خاصیت تقوا در دوستی این است که اگر گرفتار شدید این دوست متقی می کوشد که گرفتاری شما رفع شود. و این نوع دوستی در آخرت هم باقی می‌ماند که قرآن نیز در این آیه فرمود: «الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ».
دوستی سیاسی و بی تقوایی در دوستی
این استاد اخلاق شهر تهران افزود: اما برخی از دوستان دشمن یکدیگر هستند که در این آیه هم فرمود در آخرت دوستان دشمن یکدیگر هستند. این دوستان در دنیا رابطه دوستی‌ها آنها تقوا نبوده است و دوستی‌های دیگری مثل دوستی‌های سیاسی داشته اند که مثلاً در این رابطه دوستی سیاسی او کوشیده برای اینکه دوستش به ریاست برسد پول خرج کرده است، رأی جمع نموده است که این دوستی‌ها بی تقوایی است که در آخرت به صراحت این آیه این دوستی‌ها تبدیل به دشمنی می‌شود تا حدی که در آخرت همدیگر را لعن هم می‌کند. اما دوستی‌های با تقوا می‌ماند.
وی در پایان به انواع دوستی اشاره و گفت: بنابراین دوستی دو نوع است که یا دوستی با تقوا است یا بی تقوا است. اگر بی تقوا است در همین دنیا هم با دشمنی با هم دوست هستید و در آخرت هم دشمن هم هستند و همدیگر را هم لعن می‌کنید. اما اگر این دوستی با تقوا است در همین دنیا برای هم می‌کوشید که گرفتاری نداشته باشید و به نفع واقعی هم در این دنیا می‌کوشید و در آخرت هم این دوستی ماندگار است و در آخرت هم به درد هم می‌خورید.