به گزارش خبرنگار مهر، با شکایت سازمان بازرسی کل کشور موضوع ابطال بند (ب) دستورالعمل ماده ۱۰ آئین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها مصوب هیأت وزیران در دیوان عدالت اداری بررسی شد.
سرپرست معاونت حقوقی و نظارت همگانی سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره ۱۶۸۸۹۶؍۳۰۰-۱۴؍۷؍۱۳۹۸ اعلام کرده است که احتراماً به استحضار می‌رساند: بند (ب) دستورالعمل ماده ۱۰ آئین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها با تبصره ۴ ماده ۱ قانون مزبور انطباق داده شد که به دلایل زیر مغایر با قانون موصوف تشخیص گردید:
۱- بر اساس تبصره ۴ ماده ۱ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها، مواردی که بهینه کردن تولیدات بخش کشاورزی تلقی شده و به عنوان تغییر کاربری محسوب نمی‌گردد، احصاء و گستره اجرای این تبصره «در روستاها» تعیین گردیده است. همچنین در تبصره ۵ ماده قانونی فوق الذکر اراضی داخل محدوده قانونی روستاهای دارای طرح هادی مصوب را کلاً از شمول قانون مذکور خارج دانسته و مشمول ضوابط طرح هادی اعلام نموده و در بند (ب) ماده ۱ آئین نامه اجرایی قانون مارالذکر نیز تعیین محدوده روستاها را بر اساس «قانون تعاریف محدوده و حریم شهر، روستا و شهرک و نحوه تعیین آنها مصوب ۱۳۸۴» مقرر نموده است. از طرفی در ماده ۳ قانون اخیر نیز تصریح شده است «محدوده روستا عبارتست از محدوده‌ای شامل بافت موجود روستا و گسترش آتی آن در دوره طرح هادی روستایی…» و در تبصره ۳ همان ماده بیان شده است: «محدوده روستاهای فاقد طرح هادی با هماهنگی…».
۲- از مطالب فوق چنین مستفاد می‌شود:
اولاً: قانونگذار در تبصره ۴ ماده ۱ قانون حفظ کاربری، صرفاً اراضی داخل محدوده روستاها را مد نظر قرار داده است.
ثانیاً: در تبصره ۵ ماده ۱ قانون حفظ کاربری و در تکمیل تبصره ۴ روستاها را نیز به دو دسته دارای طرح هادی مصوب و فاقد طرح هادی مصوب تقسیم نموده که می‌توان نتیجه گرفت تبصره ۴ صرفاً بر محدوده روستاهای فاقد طرح هادی مصوب حاکم است که این مهم (منظور شمول تبصره ۴ ماده ۱ قانون حفظ کاربری صرفاً بر اراضی داخل محدوده روستاهاست)، لیکن در بند (ب) دستورالعمل ماده ۱۰ آئین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها قلمرو اجرای فعالیت‌های مذکور در تبصره ۴ الحاقی به ماده ۱ قانون حفظ کاربری را به اراضی زراعی و باغ‌های خارج از محدوده شهر، شهرک و محدوده روستاهای دارای طرح هادی توسعه داده است. از این رو ابطال بند (ب) دستورالعمل ماده ۱۰ آئین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها (به صورت فوق العاده وخارج از نوبت) در هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مورد درخواست می‌باشد. مزید امتنان است دستور فرمائید از نتیجه اقدام و تصمیم متخذه این سازمان را مطلع نمایند."
متن مقرر مورد اعتراض به قرار زیر است:
«ب: قلمرو اجرای فعالیت‌های مذکور در تبصره ۴ الحاقی به ماده ۱ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها: اراضی زراعی و باغها که خارج از محدوده شهرها، شهرک‌ها و محدوده روستاهای دارای طرح هادی مصوب واقع است، می‌باشد.»
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در مرداد ماه امسال با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آرا به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
با توجه به اینکه مطابق تبصره‌های ۵ و۴ ماده ۱ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها، بهینه کردن تولیدات بخش کشاورزی در روستاهای فاقد طرح هادی تغییر کاربری محسوب نمی‌شود و قلمرو تبصره مرقوم صرفاً محدود به روستاهای فاقد طرح هادی است ولی در بند (ب) ماده ۱۰ آئین نامه مورد شکایت قلمرو تبصره فوق به اراضی خارج از محدوده شهر، شهرک و روستاهای دارای طرح هادی توسعه داده شده است، بنابراین بند (ب) ماده ۱۰ آئین نامه مورد اعتراض مغایر قانون وضع شده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می‌شود.