به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، با فوت حقیقی یا فرضی هر شخصی، وراث او قائم مقام قانونی در اداره دارایی خواهند بود. برگه قانونی که مشخص می‌کند وراث چه کسانی هستند و چه نسبتی با متوفی دارند و میزان سهم ایشان از ماترک چه مقدار خواهد بود گواهی انحصار وراثت نامیده می‌شود.
چه کسانی می‌توانند درخواست انحصار وراثت کنند؟
هریک از وراث و همچنین هر شخص دیگری که بتواند ثابت کند در ماترک یا صدور گواهی انحصار وراثت ذی نفع است.
ممکن است سوال شود که چه مرجعی می‌تواند این گواهی را صادر کند؟
شورای حل اختلاف آخرین اقامتگاه قانونی متوفی، مرجعی است که به تقاضای ورثه یا ذی نفع با بررسی مدارک، گواهی انحصار وراثت را که در آن اسامی ورثه و مقدار سهم ایشان از ارث مشخص شده را صادر می‌کند. بدیهی است که اگر کسی مدعی باشد که اشتباهی رخ داده است و اعتراضی داشته باشد به سهولت می‌تواند نسبت به گواهی انحصار وراثت اعتراض نماید.
اگر هریک از ورثه به صورت عمدی نام یکی از ورثه را پنهان کند و به شورای حل اختلاف اعلام نکند مرتکب جرم کلاهبرداری شده است.
چه کسانی ورثه محسوب می‌شوند؟
قانون مدنی که مقررات مربوط به ارث آن از فقه شیعه گرفته شده است وراث را به سه دسته و طبقه تقسیم کرده است که با بودن طبقه اول و طبقه بالاتر نوبت به ورثه طبقه بعد نمی‌رسد و فقط زن و یا شوهر شخص فوت شده است که نسبت به سهم خود در همه طبقات ارث می‌برند.
طبقات ارث:
طبقه اول:
* همسر متوفی
* پدر و مادر
* فرزندان و در نبود فرزند، نوه یا نوه‌ها
طبقه دوم:
* پدر بزرگ و مادربزرگ
* همسر متوفی
* خواهر و برادر و در نبود ایشان فرزندان آنها
طبقه سوم:
* همسر متوفی، عمه، عمو، دایی، خاله متوفی و در نبود ایشان فرزندان آنها
* در نبودن افراد مذکور نوبت به عمه، عمو، خاله، دایی، پدر و مادر متوفی می‌رسد.
* زن و شوهر به عقد دائمی هم در تمام طبقات جز وراث محسوب می‌شوند.
انواع گواهی انحصار وراثت
انحصار وراثت محدود: زمانی این گواهی صادر می‌شود که متوفی اموالی کمتر از پانصد میلیون ریال داشته باشد (بخشنامه مورخ ۰۷/۰۷/۹۹ وزارت دادگستری)
انحصار وراثت نامحدود: زمانی این گواهی صادر می‌شود که متوفی اموالی بیشتر از مبلغ پانصد میلیون ریال داشته باشد.
تفاوت گواهی انحصار وراثت محدود و نامحدود در تشریفات صدور آن یعنی نشر آگهی در یکی از روزنامه‌های کثیر الانتشار است. با این توضیح که برای انحصار وراثت نامحدود می‌بایستی توسط شورای حل اختلاف، اسامی ورثه و میزان سهم آنها در یک نوبت آگهی در روزنامه منتشر شود و حداقل یک ماه بعد از انتشار آن گواهی توسط شورا صادر شود.
مدت زمان گرفتن گواهی انحصار وراثت توسط گروه وکلای پارسای برای انحصار وراثت محدود ۵ تا ۷ روز کاری و برای انحصار وراثت نامحدود در کرج و تهران حدود ۴۰ روز کاری است.
یکی از نگرانی‌های بعضی از ورثه، ناقص بودن مدارک و یا همکاری نکردن یک یا چند نفر از ایشان است. در این خصوص باید توضیح داد که با درخواست دادخواست دهنده یا وکیل انحصار وراثت، استعلام لازم توسط شعبه شورای حل اختلاف از اداره ثبت احوال انجام خواهد شد.
چند نکته در مورد مالیات بر ارث
* پرداخت مالیات بر ارث برای دارندگان اموال متوفی بالای ۵۰ میلیون تومان الزامی است.
* اگر متوفی قبل از تاریخ ۰۱/۰۱/۱۳۹۵ فوت کرده باشد گواهی تسلیم اظهارنامه مالیاتی جزو مدارک دادخواست انحصار وراثت نیست.
* لوازم و وسایل منزل متوفی مثل فرش نفیس یا عتیقه جات مشمول پرداخت مالیات نیست.
* سپرده بانکی متوفی شمول ۳% مالیات است.
* ۲% قیمت خودرو متوفی مشمول مالیات خواهد بود.
* طبقات مختلف ارث، مالیات بر ارث متفاوت هم دارند. یک مثال کاربردی این است که برای وراث طبقه اول اگر بخواهند مالیات ارث مال غیر منقول بدهند حدود آن ۳ برابر مالیات نقل و انتقال همان ملک خواهد بود.
چند نکته دیگر در مورد انحصار وراثت
* هر شخص ذی نفعی از جمله ورثه می‌تواند به گواهی انحصار وراثت بودن محدودیت در زمان اعتراض کند.
* ملاک در ورثه انعقاد نطفه در زمان فوت به شرط زنده به دنیا آمدن است.
* از جمله مدارک و مستندات انحصار وراثت، شهادت ۳ نفر است که به دو صورت است. یا این که ۳ نفر شاهد به دفتر اسناد رسمی برای گواهی امضا مراجعه می‌کنند و یا این که ۳ نفر در شعبه شورای حل اختلاف برای شهادت حاضر می‌شوند. چه در گواهی انحصار وراثت محدود و چه در گواهی انحصار وراثت نامحدود، شهادت شهود الزامی است.
* ملاک برای صلاحیت شورای حل اختلاف، آخرین اقامتگاه قانونی متوفی است و نه شهری که فوت کرده است. ممکن است کسی که در تهران زندگی می کرده ولی در اصفهان فوت کرده است، در این جا شورای حل اختلاف تهران صالح به رسیدگی است.
* انحصار وراثت با تقسیم اموال متوفی کاملاً متفاوت است در گواهی انحصار وراثت لیست اموال متوفی مشخص نمی‌شود و تقسیم مالی انجام نمی‌شود و صرفاً اسامی وراث با میزان سهم آنها از ترکه معین می‌شود.
* اگر شخصی از یک یا تمام وراث وکالت کامل داشته باشد بدون وکیل دادگستری نمی‌تواند فقط با وکالت محضری به وکالت دادخواست انحصار وراثت بدهد مگر اینکه خودش جز ورثه باشد.
* اقلیت‌های مذهبی و ایرانیان غیر شیعه که قانون اساسی آنها را به رسمیت شناخته است تقسیم ارث و تعیین وراث مطابق دین و مذهب خودشان عمل می‌کنند.
* هزینه نشر آگهی برای انحصار وراثت نامحدود رایگان است.
این مطلب، یک خبر آگهی بوده و خبرگزاری مهر در محتوای آن هیچ نظری ندارد.