خبرگزاری مهر -گروه هنر- عطیه مؤذن: «هفت روز سیما» عنوان بسته خبری-تحلیلی ویژه‌ای است که در پایان هر هفته به بازخوانی اهم تحولات خبری مرتبط با متن و حاشیه تولیدات صداوسیما و اتفاقات پیرامونی آن در طول هفته می‌پردازد.
در این بسته خبری هفتگی تلاش کردیم در کنار خبرهای رسمی فعالیت برنامه‌سازان و مدیران سیما، نیم‌نگاهی به حواشی رسانه‌ای و حتی شایعاتی که به‌رغم غیررسمی بودن می‌توانستند در اخبار مرتبط با سیما تأثیرگذار باشند هم داشته باشیم.
امروز پنجشنبه ۱۳ آذر ماه می‌توانید با شصت و سومین بسته خبری «هفت روز سیما» در مرور متن و حاشیه اتفاقات تلویزیون و خارج از تلویزیون در هفته‌ای که گذشت، با ما همراه شوید.
چهره هفته؛ مهران مدیری
تلویزیون حالا چندین ماه است که از برنامه‌های شاخص و پرطرفداری که هر شب مخاطب را پای خود می‌نشاند، خالی شده است. برنامه‌هایی مثل «دورهمی»، «خندوانه» و «عصر جدید» که هر یک در مقطع پخش و بازپخش حتی آمار بیننده‌های شبکه‌هایشان را جا به جا می‌کردند و حتی وزن یک شبکه را در جدول رده‌بندی پرمخاطب‌ترین‌ها تغییر می‌دادند. هر سه این برنامه‌ها قرار بود بعد از ماه محرم و صفر یعنی از آبان‌ماه به آنتن بازگردند اما هنوز هیچکدام رنگ آنتن ندیده‌اند.
در این میان تکلیف «عصر جدید» و «خندوانه» البته مشخص‌تر است. همین ۲ شب پیش احسان علیخانی طی یک گفتگوی مفصل دو ساعته بارها تاکید کرد که در چه شرایطی قرار گرفته و چرا تولید «عصر جدید» متوقف شده است. پیش از این هم در گفتگوهای مجازی دیگری در مقابل مخاطبانش قرار گرفته و برای آنها شرایط را تشریح کرده بود.
رامبد جوان نیز اگرچه کمتر و کوتاه‌تر اما باز هم در ویدئوهایی چند دقیقه‌ای به نوعی تلاش کرده است روند تولید «خندوانه» را تشریح کند و توضیح دهد که این برنامه به طور مثال در مرحله فراخوان و یا دریافت ویدئوها برای استندآپ کمدی است.
مهران مدیری مجری و کارگردان «دورهمی» اما تنها کسی است که هنوز هیچ گونه توضیحی از شرایط خود و سرانجام برنامه‌اش و اینکه اصلاً قرار هست برنامه‌ای داشته باشد یا خیر ارائه نکرده است. مدیری البته اهل اطلاع رسانی هم نیست و هنوز بعد از چند سال تکلیف حراج موزه «دورهمی» که قرار بود عوایدش کمکی به سیل زدگان و زلزله زدگان باشد مشخص نشده است!
مدیری چند ماه پیش و در تابستان سال جاری طی نشست تبلیغاتی و تجاری خود از هنرمندانی گفت که هنوز هدایای خود را به این موزه اهدا نکرده‌اند و بیان کرد که تکلیف موزه هم به زودی مشخص می‌شود بعد از آن شبکه نسیم چند تیزر درباره موزه دورهمی پخش کرد اما وضعیت موزه دوباره به هاله‌ای از ابهام رفت و در چند ماه اخیر خبری از آن نشده است.
تهیه‌کننده برنامه «دورهمی» نیز از ابتدای سال ۹۹ تغییر کرد و با جدایی مصطفی احمدی، فعلاً ناصر قدیرکاشانی به‌عنوان سرمایه‌گذار جدید این برنامه پیگیر مسائل تولیدی آن است. با این حال او هم هیچ مصاحبه یا اطلاع‌رسانی، یا توضیحی در فضای مجازی نسبت برنامه نداشته است. نکته‌ای که البته شامل اکثر برنامه‌سازانی می‌شود که به صرف اسپانسر بودن به این وادی قدم گذاشته‌اند. لزومی هم نمی‌بینند درباره آنچه که به آنتن رسانه ملی تعلق دارد پاسخگو باشند!
از آنجایی که تصمیم‌گیری درباره برنامه‌هایی با این سطح از تأثیرگذاری هم در سطحی بالاتر از شبکه نسیم صورت می‌گیرد، نمی‌توان صرفاً از مسئولان این شبکه هم پیگیر برنامه شد و گویا حالاحالاها مجبور به رصد کردن ادامه سکوت از طرف متولیان اصلی برنامه هستیم!
به ویژه که این روزها شایعات مختلفی درباره تغییر شکل برنامه و همچنین تولید یک برنامه ویژه از «دورهمی» برای شب یلدا به گوش می‌رسد و هنوز کسی در این باره هم اطلاع رسانی رسمی نکرده است.
حاشیه هفته؛ تردید خبرساز سیما در برابر یک «ترور»
عصر جمعه هفته گذشته یک باره از حوالی ساعت ۵ بعد از ظهر، شبکه‌های اجتماعی پر از اخبار ضد و نقیض درباره یک «ترور» شد، اخباری که هر لحظه اطلاعات جدیدی را پیش روز مخاطب بی‌اطلاع از اصل ماجرا قرار می‌داد. گفته شد یکی از دانشمندان هسته‌ای ترور شده و بعد اسم شهید محسن فخری زاده به لابه‌لای همان خبرهای غیررسمی راه یافت، ضمن خبررسانی‌ها همان اول گفته شد او به شهادت رسیده و بعد گفته شد پزشکان در حال احیای او هستند؛ اخبار ضدونقیض ادامه داشت و خبر آنقدر اهمیت داشت که بسیاری خیره به بخش‌های خبری سیما و به‌خصوص شبکه خبر، در انتظار خبر رسمی باشند.
بعد از شبکه‌های اجتماعی اما نوبت به خبرگزاری‌ها رسید که هر یک با مدیر و مسئولی گفتگو می‌کردند و جزئیات دقیق‌تری از حادثه در اختیار مخاطب قرار می‌گرفت. با این حال مخاطبی که اولین رسانه اش آنتن رسانه ملی است همچنان هرچه از شبکه‌ای به شبکه‌ای دیگر می‌رفت، کمتر اطلاعاتی نسبت به حادثه به دست می‌آورد.
به ویژه شبکه خبر که با فاصله‌ای نسبت به انتشار خبر ترور در فضای مجازی و رسانه‌های رسمی تا ساعتی بعد صرفاً به زیرنویس نسبت به این فاجعه مهم اقدام کرد؛ یک دانشمند رده بالای هسته‌ای کشور ترور شده بود و زودتر از شبکه خبر، شبکه‌های فارسی زبان ماهواره‌ای دست به کار شده بودند و مخاطب اگر می‌خواست اطلاعی نسبت به شهید فخری زاده، حادثه ترور، سخنان مسئولان و… به دست بیاورد باید سراغ ماهواره یا فضای مجازی می‌رفت!
این اتفاق واکنش‌های مختلفی را در پی داشت و انتقادات زیادی را روانه تلویزیون و شبکه خبر کرد که در مهمترین اتفاقات چگونه نیاز مخاطب به اطلاع رسانی را در نظر نمی‌گیرند آن هم برای شخصیت‌های مهمی که این چنین تا بعد از شهادت ناشناخته می‌مانند و حتی بعد از آن هم روایت‌های دسته اول و حتی ناقص و دروغین باید از طرف رسانه‌های معاند نسبت به آنها منتشر شود.
به فاصله دو روز بعد و همزمان با اچ‌دی شدن شبکه‌های سیما، مدیر شبکه خبر در گفتگویی با رئیس صداوسیما کنایه‌ای هم به این اتفاق زد و از فشارهای خارجی بر صداوسیما سخن گفت تا مشخص کند که بخشی از این فرایند سکوت و تردید به دلیل همین فشارهای بیرون از صداوسیما بوده است.
بعد از او هم محمد دلاوری مجری برنامه «تهران بیست» در برنامه شبانه خود با صحه گذاشتن بر وجود چنین فشارهایی بیان کرد: «انتقادی به شبکه خبر شد که در زمان شهادت فخری زاده برنامه‌های دیگری پخش می‌کرد بسیاری این را تمسخر کردند و این هم برای اولین بار نیست که اتفاقی در کشور رخ می‌دهد و شبکه خبر به جای اینکه برنامه‌هایش را قطع کند و به موضوع مورد نظر بپردازد برنامه‌های خود را ادامه می‌دهد.»
هرچند همین اطلاع رسانی تلویحی مدیر شبکه خبر نسبت به آنچه گذشت توانست تا حدی پاسخگوی انتقادات باشد اما این موارد می‌تواند جزو استثناهایی قرار بگیرد که به دلیل حساسیت‌های بالا نسبت به نحوه اطلاع رسانی و بحث درباره جزئیات آنها قرار دارد نه در تمامی حوادث طبیعی و غیرطبیعی! و در عین حال انتظار می‌رود شبکه خبر و تلویزیون در همین موارد استثنایی مخاطب را در شوک سوالاتش نسبت به اتفاقات رخ داده باقی نگذارد.
اتفاق ویژه هفته؛ اچ‌دی شدن ۱۳ شبکه تلویزیونی
چند سالی است که چند شبکه تلویزیونی اچ‌دی شده‌اند و بعد از آنها هر بار اچ‌دی شدن شبکه‌های بعدی به زمان‌های بعد موکول می‌شد. شبکه‌های زیادی در بستر اس دی و با ساختارهای فرسوده، استودیوهای غیر تجهیز شده و قدیمی در طول این چند سال همینطور باقی مانده بودند و هر بار مدیران به دلیل نبود بودجه یا پهنای باند این تغییرات را به وقت دیگری موکول می‌کردند.
تا اینکه بالاخره در نهمین روز از نهمین ماه سال ۹۹ که بسیاری دوست دارند تولد نوزادان خود را با این تاریخ رقم بزنند تلویزیون هم از تغییرات جدید خود پرده برداشت و به شکل دیگری با این تاریخ مخصوص همراه شد.
در این چند روز هم اگرچه اختلالاتی در شبکه‌ها بوجود آمد و برخی شبکه‌ها قطعی داشتند با این حال تلویزیون به یک باره چند پله صعود کرد و با تغییرات مهمی همراه شده است که چند درجه کیفیت تصاویر را ارتقا داد. تغییراتی که غیر از خروجی آنتن، زیرساخت‌ها را هم در بر می‌گیرد و در نهایت به کیفیت بالاتر صدا، متریال مورد استفاده، تغییر استودیوها و اتاق‌های رژی و حتی روند تولید برنامه و سریال‌ها خواهد شد.
حالا شبکه‌های یک، سه، ورزش، نسیم، نمایش، آی‌فیلم، کودک، خبر، افق، ایران کالا، العالم، تماشا و مستند ۱۳ شبکه‌ای هستند که اکنون می‌توانند به صورت اچ‌دی دریافت شوند. طی همین فرایند برخی شبکه‌ها نیز لوگو و گرافیک بصری را نیز با تغییراتی همراه کرده‌اند مثل شبکه یک و نمایش که گرافیک خود را تغییر دادند و مخاطب احساس می‌کند با فصل جدیدی از تغییرات و تازگی در تلویزیون و شبکه‌ها همراه شده است.
رئیس صداوسیما طی فرایند اچ‌دی شدن شبکه‌ها همچنین از گام بعدی این سازمان برای پیشرفت به سوی شبکه‌های ۴k هم خبر داده است که البته همین الان هم به صورت آزمایشی در حل فعالیت است.
همچنین از دیگر وعده‌های رئیس صداوسیما طی این چند روز اچ‌دی شدن آرشیو سازمان بوده است؛ آرشیوی که گنجینه‌ای از تصاویر، برنامه‌ها و سریال‌های قدیمی سازمان است و هزینه زیادی برای تبدیل تصاویر قدیمی به صورت دیجیتال وجود دارد. در عین حال برخی نسبت به از بین رفتن این گنجینه هم هشدار داده‌اند و حالا رئیس رسانه ملی از اچ‌دی شدن این آرشیو نیز خبر داده است.
نکته هفته؛ بازگشت دو برنامه زنده به آنتن
بیش از یک سال است که دو برنامه «ثریا» و «جهان آرا» از آنتن تلویزیون حذف شده‌اند و قرار بود با تولیدی شدن برخی از برنامه‌های تلویزیونی این دو برنامه هم به صورت ضبطی و غیر زنده به آنتن بازگردند. چالش‌ها و حواشی زیادی هم در این چند وقت گریبانگیر تهیه کنندگانشان شد با این حال هیچیک حاضر نشدند به صورت ضبطی به آنتن بازگردند.
حالا حدود یک هفته است که برنامه «جهان آرا» آن هم به صورت زنده به آنتن شبکه افق بازگشته است و دوباره با دعوت از مهمان گفتگوهای چالشی خود را پیگیری می‌کند و هر دوشنبه شب به پخش خواهد رسید.
برنامه «ثریا» با تهیه کنندگی محسن مقصودی هم از این پس به آنتن شبکه یک باز می‌گردد و قرار است از هفته آینده یکشنبه شب‌ها بعد از سریال شبانه به پخش برسد.
مقصودی البته در این یک سالی که برنامه روی آنتن نبود فعالیت‌هایی در حوزه مستندسازی داشت و مستندهایی به تولید رساند که با تیم عوامل «ثریا» در شهرهای کشور و حتی کشورهای آفریقایی و … روی آنتن شبکه سه و یک رفت. با این حال بعد از حاشیه‌های یک سال گذشته و فشارهایی که گفته می‌شد از بیرون به برنامه‌های چالشی سیما وارد شده است سازندگان این دو برنامه حاضر نشدند به صورت ضبطی روی آنتن بروند و حالا هر دو به شکل زنده به آنتن بازگشته‌اند.
این تغییرات البته در زمان حمید شاه آبادی معاون جدید سیما میسر شده و باید دید جسارت بازگشت برنامه‌هایی چون «ثریا» و «جهان آرا» می‌تواند منجر به زنده شدن دیگر برنامه‌های ضبطی هم بشود؟ به ویژه که برخی از این برنامه‌ها برای کیفیت بهتر و جذابیت بیشتر و ارتقای بالاتر برنامه در روند تولید از حالت زنده درآمدند و اتفاقاً مرده‌تر شدند!
پیشنهاد ویژه؛ یک پرونده متفاوت درباره سوریه
چند وقتی است که شبکه مستند مجموعه‌ای هفتگی با رویکردی پرونده محور از سوریه و اتفاقات آن پخش می‌کند که رویکرد متفاوتی نسبت به مستندهایی دارد که پیش از این از سوریه دیده‌ایم. شاید بیشتر این مستندها به وقایع اصلی رخ داده در سوریه و بخش تراژیک این بحران‌ها مثل حضور داعش و تحت تأثیر قرار دادن منطقه و مردمانش از حضور آنها پرداخته باشند و برای برخی که بارها سوال شده است ایران در صحنه سوریه چه می‌کند صرفاً مبارزه با داعش دلیل اصلی آن عنوان شده است.
مستند «سوریه؛ پرونده یک بحران» اما طی چهار سال به تولید رسیده است و پازل بزرگ‌تری از وقایع رخ داده در آن را در نظر گرفته است. این اثر درواقع یک روزشمار نسبت به بحران‌ها و اتفاقات مهم و پیچیده سوریه است که به گفته سیاوش سرمدی کارگردان اثر حجم پیچیدگی این اتفاقات گاه آنقدر بالا بوده است و میدان بازی افراد مختلفی بوده است که حتی افراد درگیر هم همه جزئیات آن را نمی‌دانند.
«سوریه؛ پرونده یک بحران بزرگ» همچنین تحلیل‌های متفاوتی از واقع رخ داده دارد که سرمدی پیش از این در این باره گفته است: «در این سال‌ها نگاه ما به سوریه بیشتر نگاه ارزشی بوده است و همین موضوع باعث شده که نتوانیم حوادث را به خوبی تحلیل کنیم. برای مثال از نظر ما داعش وابسته به عربستان است درحالیکه عربستان در دوره‌هایی از داعش حمایت کرده و در دوره‌های دیگر از او حمایت نکرده است و روایت ما در این فیلم کمی متفاوت با روایت‌هایی است که تاکنون بیان نشده است.»
یک نکته ویژه این مجموعه مستند این است که در آن با هیچ فرد ایرانی مصاحبه نشده است و همه مصاحبه شوندگان از مسئولین خارجی یا حتی خبرنگاران خارجی اند. برخی از آنها حتی از مخالفان بشار اسد هستند که در مستند نظراتشان شنیده می‌شود و همه اینها توانسته است رویکرد و محتوای مستند را به شکل متفاوتی پیش روی مخاطب عرضه کند و در نهایت به این سوال جواب دهد که «چرا ایرانیان باید در سوریه حضور داشته باشند؟»
این مجموعه مستند در پنج کشور تصویربرداری شده و پخش آن از ۲۲ آبان به صورت هفتگی در شبکه مستند آغاز شده است. این مجموعه هر پنجشنبه ساعت ۲۲ روی آنتن می‌رود.