به گزارش خبرنگار مهر، غلامحسین رحیمی در نشست خبری هفته پژوهش که امروز به صورت مجازی برگزار شد، اظهار کرد: امسال بیست و یکمین سال برگزاری این هفته را شاهد هستیم که با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور، نحوه برگزاری آن تغییراتی پیدا کرده است؛ به طوری که تا یک ماه قبل تصمیم داشتیم مراسم این هفته را به صورت مجازی – حضوری برگزار کنیم اما به دلیل بحرانی شدن شرایط، مراسم هفته پژوهش به شکل مجازی برگزار می‌شود.
معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم در ادامه به دستاوردهای علم و فناوری در سه دهه اخیر اشاره کرد و گفت: سال‌های ۱۳۷۲-۱۳۷۱ سال جوانه‌زنی مراکز رشد بود و در این مدت دستاوردهای قابل توجهی عرضه شد. از این سال به بعد رشد چاپ مقالات ما در مجلات بین‌المللی آغاز شد و در سال ۱۳۸۲-۱۳۸۱ ما به تدریج با بالاترین نرخ رشد کمی مقالات در حوزه بین‌المللی روبرو شدیم.
وی رتبه جهانی ایران در انتشار مقالات را ۱۶-۱۵ مقاله عنوان کرد و گفت: در این مسیر ما شاهد رشد کیفی مقالات در سطح بین‌المللی بودیم به طوری که این تلاش‌ها باعث شد ایران جزو پنج کشور اول دنیا از نظر نرخ رشد مقالات کیفی قرار گیرد و در صورتی که این روند تا پایان سال ۲۰۲۰ ادامه داشته باشد، ایران در میان چهار کشور اول دنیا قرار خواهد گرفت.
رحیمی ضمن بیان این مطلب که در ۵۰ سال گذشته ایران در حوزه‌های علم و فناوری عقب‌ماندگی‌های بسیاری داشته است، افزود: زمانی که کشورهای دنیا در حوزه علم و فناوری وضعیت خوبی داشتند، ایران درجا می‌زد اما وضعیت امروز ایران نشان می‌دهد دستاوردهای قابل توجهی در زمینه تولید محصول و … داشته؛ هر چند که به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم.
معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم ادامه داد: هفته پژوهش امسال در فضای ویژه‌ای برگزار می‌شود و وزارت علوم به دفعات به پژوهشگاه‌ها تأکید کرده که به هیچ وجه نباید به دلیل کرونا، فعالیت‌هایشان کاهش یابد بلکه باید بیشتر تقویت شود. مهم‌ترین راه مقابله با تحریم‌ها در شرایط کنونی، کار حداکثری است و هر نوع محدودیتی از جمله شرایط شیوع کرونا، نباید باعث اختلال در کار حداکثری شود.
رحیمی افزود: خوشبختانه با تلاش همکاران بنده در حوزه علم و فناوری، فعالیت‌های خوبی در این مدت انجام شده که اگر این فعالیت‌ها بیشتر از سال قبل نباشد، کمتر هم نشده است.
وی به برنامه‌های هفته پژوهش اشاره کرد و گفت: شنبه (۲۲ آذرماه) روز «پژوهش و فناوری با مدرسه و دانشگاه» است و در این روز قرار است طی مراسمی با حضور وزرای علوم و آموزش و پرورش از برگزیدگان پژوهش و فناوری دانش‌آموزی تجلیل شود. در این روز نشست‌های وبیناری حول موضوع «پژوهش و فناوری در مقابله با کرونا» توسط پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری در نظر گرفته شده که شامل محورهای «ویروس کرونا؛ بالین، پیشگیری و برگشت به کار» و همچنین «آنالیز مولکولی و تکاملی ویروس کووید – ۱۹» است.
معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم خاطرنشان کرد: یکشنبه (۲۳ آذرماه) سه نشست وبیناری در نظر گرفته شده که نخستین نشست آن توسط پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری با موضوع «آخرین وضعیت تولید انواع واکسن کرونا در ایران و جهان» برگزار می‌شود. دومین نشست با موضوع «نقش‌آفرینی انجمن‌های علمی ایران در نهادهای دولتی و چالش‌های آن» توسط وزارت علوم برگزار خواهد شد. سومین نشست نیز با موضوع «الگوهای نوین در ارتباط با پژوهش‌های علوم انسانی با نیازهای جامعه و صنعت» در نظر گرفته شده است.
رحیمی به رئوس برنامه‌های پژوهش و فناوری در روز دوشنبه (۲۴ آذرماه) اشاره کرد و گفت: در روز دوشنبه یک نشست وبیناری با موضوع «ترویج علوم مهارتی» توسط دانشگاه فنی و حرفه‌ای برگزار می‌شود. همچنین قراردادهای کلان حوزه اکتشاف با پنج دانشگاه منتخب کشور امضا می‌شود و انستیتوهای پایین‌دستی اندازه‌گیری هوشمند و توربین گازی افتتاح خواهد شد. علاوه بر این، فاز عملیاتی قراردادهای فرصت مطالعاتی هیئت علمی دانشگاه‌ها در این روز به اجرا درمی‌آید.
وی اضافه کرد: در روز سه‌شنبه (۲۵ آذرماه) جشنواره تقدیر از پژوهشگران و فناوران برتر توسط وزارت علوم برگزار خواهد شد. همچنین از ۱۶ محصول فناورانه در وزارت بهداشت رونمایی می‌شود. علاوه بر این، نشست وبیناری «پژوهش در حوزه ورزش و جوانان» و «تجارت برتر بین‌المللی در حوزه ارتباط دانشگاه‌ها و مراکز علمی با جامعه و صنعت» از دیگر برنامه‌های منتخب در این روز است.
معاون پژوهش و فناوری وزیرعلوم همچنین از برگزاری پانزدهمین نشست «مدیران ارتباط با جامعه و صنعت و کمیسیون دائمی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری» در روز چهارشنبه (۲۶ آذرماه) خبر داد.
رحیمی در ادامه خاطرنشان کرد: در روز پنجشنبه (۲۷ آذرماه) دو نشست وبیناری «نقش تعاملات بین‌المللی پژوهش و فناوری در گسترش فرصت‌های مطالعاتی» و نشست وبیناری رؤسای دانشگاه ایران و افغانستان با موضوع «تبادل تجربه در زمینه تأثیر پژوهش‌های دانشگاهی در جامعه» برگزار می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در هفته پژوهش، یک نمایشگاه نمادین حضوری به صورت محدود برگزار خواهد شد، گفت: در این نمایشگاه محصولات دانش‌بنیان و فناور عرضه می‌شود و مدیران عالی ذیربط در آن نمایشگاه حضور خواهند داشت. همچنین نمایشگاه مجازی عرضه و تقاضای فناوری به صورت مجازی برگزار خواهد شد که این نمایشگاه فعالیت خود را تا دهه فجر ادامه خواهد داد.
معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم از ایجاد ارتباط با چهار کشور به صورت نمادین در هفته پژوهش خبر داد و افزود: اولین کشور افغانستان است که ما رابطه فرهنگی، قومی و علمی با این کشور داریم و هر چه تعاملات ما با این کشور بیشتر باشد، به نفع دو کشور است. سه کشور دیگر کره جنوبی، ایتالیا و مجارستان خواهند بود که ما برنامه ویژه‌ای برای ایجاد ارتباط و بحث و گفتگوی علمی با آنها داریم.
رحیمی ادامه داد: اگر کرونا نبود ما از نظر تعاملات بین‌المللی در سطح بالاتری قرار داشتیم و اگر در این حوزه کاستی صورت گرفته، به دلیل محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها است و ما معتقدیم که باید ارتباط و تعامل خود را با جامعه بین‌المللی علمی گسترش دهیم.
وی درباره سهم پژوهش از درآمد ناخالص داخلی توضیح داد و گفت: سهم پژوهش از GDP امسال و سال آینده ۰.۴۵ درصد است درحالی‌که در برنامه ششم توسعه این میزان ۱.۵ درصد در نظر گرفته شده که تاکنون محقق نشده است.
معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم همچنین درباره برنامه این وزارتخانه برای مقابله با تخلفات علمی و فروش پایان‌نامه گفت: معاونت پژوهشی در این رابطه یک کارگروه ویژه به ریاست وزیر علوم تشکیل داده، آئین‌نامه‌ای برای مقابله با تخلفات علمی تدوین و ابلاغ کرده است و ما در ارتباط با مقابله با هر نوع تخلف علمی جدی هستیم.
وی افزود: اگر تخلفی در پایان‌نامه‌ها، تحقیقات دانشگاهی و مقالات انجام شود، اولین فرد مقصر، استاد راهنما است و نفرات بعدی ۶-۵ استادی هستند که در جلسه دفاع دانشجویان حضور دارند. چنانچه تخلفاتی در پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکتری رخ دهد، حتی اگر ۲۰ سال از دفاع آن گذشته باشد، مدرک فرد مورد نظر باطل است.
رحیمی با اشاره به اینکه برخی دانشگاه‌ها از ثبت اطلاعات در سامانه «ایران‌داک» امتناع می‌کنند، بیان کرد: در این رابطه روز گذشته با سازمان بازرسی جلسه‌ای داشتیم و قرار شد یک نامه به دانشگاه‌هایی که اطلاعات را وارد این سامانه نمی‌کنند، ارسال شود و اگر پس از آن، دانشگاه‌ها مبادرت به ورود اطلاعات در این سامانه نکردند، به سازمان بازرسی معرفی خواهند شد.