خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: آذر مهدوان: نیمه‌های شب سیزدهم دی ماه سال گذشته بود که خبر شهادت سردار قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس پاسداران، افکار عمومی و رسانه‌های جهان را به مشغول خود کرد. این اتفاق بار دیگر ثابت کرد که کشور آمریکا صرفاً در ظاهر ادعای حقوق، عدالت و دموکراسی می‌کند و در واقعیت رفتار او نقض قوانین است و این دولت اقدامات فراقانونی و خودسرانه اش را تا جایی پیش برده است که یک مقام بلند پایه کشور ثالثی را در خاک کشور دیگر ترور می‌کند.
هر چند بسیاری از کشورها این اقدام دولت آمریکا را محکوم و آن را نقض آشکار قوانین بین‌الملل عنوان کردند اما دولت آمریکا و شخص دونالد ترامپ هنوز خود را ملزم به هیچ پاسخی نمی‌داند.
در حالی که ارزیابی‌ها نشان می‌دهد ترامپ برای اینکه پیروزی‌اش را در انتخابات تضمین کند دست به چنین اقدامی زده اما اقدام تروریستی اش نتوانست ناجی او در انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا باشد.
خبرنگار مهر به بهانه نزدیک شدن به سالگرد شهادت سردار سلیمانی گفتگویی را با «ایمبات موغلو»، کارشناس امنیتی و نظامی ترکیه‌ای انجام داده است تا زوایای ترور سردار سلیمانی مورد بررسی قرار گیرد. مشروح این گفتگو از نظر می‌گذرد:
*ترامپ شاید با تصور اینکه با ترور مرد شماره اول مبارزه با تروریسم جریان مقاومت را از کار خواهد انداخت و نقطه پایانی بر گفتمان ضد آمریکایی در منطقه بگذارد، اقدام به این کار کرد. به نظر شما این اقدام چه تاثیری بر جریان مقاومت گذاشت؟
ترور سردار سلیمانی با هدف مقابله با نفوذ ایران در منطقه بود. سوء قصد علیه سردار سلیمانی به عنوان فرد شماره یک مبارزه با داعش، ادعای سیاست صلح و امنیت آمریکا در منطقه را زیر سوال برد.
ممکن است این استراتژی آمریکا با مقاومت مصمم در منطقه رو به رو شود. مثلاً احتمال دارد بغداد در مقابل حضور آمریکا در عراق جبهه مقاومت خود را گسترش دهد. علاوه بر این، امکان دارد با افزایش هماهنگی و همکاری بین تهران و دمشق در برابر حضور نظامی آمریکا در سوریه، واشنگتن را به اتخاذ تدابیری جدید مجبور کند.
*ترور سردار سلیمانی به عنوان یک مقام نظامی را از منظر حقوق بین‌الملل چگونه ارزیابی می‌کنید. ایا این اقدام آمریکا نقض حقوق بین‌الملل نبود؟
از زمان تشکیل آمریکا، دولت این کشور مدعی صلح، دموکراسی و امنیت در جهان بود، اما امروز می بی نم که جای این وعده‌ها را جنگ، خونریزی و استعمار گرفته است. آمریکا کشوری است که با استعمار و چپاول معادن دیگر کشورها توانسته سرپا بایستد، نباید در چنین کشوری به دنبال حقوق و عدالت باشیم.
مقامات واشنگتن با وجود آنکه عدالت را محصور به شهروندان خودشان می‌دانند اما با این حال شهروندان سیاه پوست را صرفاً به خاطر رنگ پوستشان به عنوان شهروندان درجه دوم تلقی می‌کنند. برای همین است که تا به امروز شاهد صدها اقدامات تروریستی از سوی دولت واشنگتن بوده‌ایم.
برای مثال شیخ احمد اسماعیل یاسین معروف به شیخ احمد یاسین، بنیانگذار جنبش مقاومت اسلامی حماس در سال ۲۰۰۴ وقتی پس از ادای نماز صبح در حال خروج از مسجدی در شهر غزه بود هدف موشک‌های اسرائیل قرار گرفت و به شهادت رسید، اسرائیلی که مورد حمایت آمریکا بود. حالا به نظر شما حقوق کجای سیاست این کشور قرار دارد؟ حتی حضور آمریکا در خاورمیانه نقض حقوق بین‌الملل است.
*سردار سلیمانی به عنوان قهرمان مبارزه با گروه تروریستی داعش شناخته می‌شد. شما تاثیر نقش ایشان را در مبارزه با داعش در سوریه و عراق چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بنده اولین محل فعالیتم در خارج از ترکیه به عنوان نظامی نیروهای مسلح ترکیه در عراق بوده است. فعالیت من با ظالمانه ترین دوران سیاست صدام همزمان بود. آمریکا با هدف حفظ منافع خود در منطقه و عداوتی که با ایران داشت همه جانبه از حزب بعث حمایت می‌کرد.
آمریکا در آن دوران دکترین «دشمن دشمنم، دوستم است» سیاست خود را پیش می‌برد. حمایت آمریکا از حزب بعث روحیه صدام را سیری ناپذیر کرده بود. تا جایی که در سال ۱۹۸۸ بیش از پنج هزار نفر از مردم حلبچه را قتل عام و بیش از ۱۰ هزار نفر را زخمی کرد.
در جنگ هشت ساله ایران و عراق هم بیش از یک میلیون نفر کشته شدند. سپس صدام برای مدتی کویت را اشغال کرد اما وقتی که آمریکا خواست صدام را کنار بگذارد به هر بهانه‌ای تمسک جست. از آن زمان به بعد اشغالگری آمریکا در عراق ادامه دارد. آمریکا گروه تروریستی داعش را که ساخته و پرداخته خودش است به مهم‌ترین بحران جامعه جهانی تبدیل کرد. مهم‌ترین شخصیتی که در مقابل این گروه تروریستی ایستاد سردار سلیمانی فرمانده سپاه قدس بود که عمر خود را در میدان‌های جنگ سپری کرده بود.
*پس از شهادت سردار سلیمانی بسیاری از کارشناسان، تحلیلشان بر این بود که ترامپ با هدف مهیا کردن شرایط پیروزی‌اش در انتخابات ریاست جمهوری دست به چنین کاری زده است. با این حال ترامپ چرا نتوانست پیروز انتخابات شود؟
بنده با این تحلیل موفق نیستم. ترور سردار سلیمانی اقدام مشترک اسرائیل و آمریکا بود. آمریکا تلاش می‌کرد از سال ۲۰۰۳ از عراق به عنوان حیات خلوت خود استفاده کند، تاثیرگذاری ایران در عراق باب میل آمریکا و کشورهای غربی نبود. برای همین آمریکا خواست با ترور سردار سلیمانی در ابتدا عراق و ایران و سپس به کشورهای اسلامی هشدار بدهد.
*ترور سردار سلیمانی چه بازتابی در ترکیه و افکار عمومی جهان داشت؟
هر چند ترور سردار سلیمانی به عنوان فردی که نماد مبارزه با داعش بوده است بیشتر اسرائیل، آمریکا، ایران و عراق را تحت تاثیر قرار داد اما تاثیر این اتفاق به کل کشورهای منطقه هم مربوط می‌شود. اتحاد گروهای مبارز شیعی در یمن، لبنان، سوریه و عراق و سپس ترور سردار سلیمانی موجب شد کشورهای خاورمیانه گام‌های خود را حساب شده تر بردارند.
علیرغم اینکه یک سال از ترور سردار سلیمانی می‌گذرد اما تاثیر این رویداد در منطقه همچنان ادامه دارد. به طوری که سخنان مربوط به اقدام مقابله به مثل (تلافی جویانه) ایران بیشتر از آمریکا، نگرانی اسرائیل، عربستان سعودی و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس را همراه داشته است. ترکیه هم پس از ترور سردار سلیمانی برای ممانعت از درگیری احتمالی میان ایران و آمریکا تماس‌هایی را با هر دو کشور برقرار کرده و تهران و واشنگتن را به خویشتنداری دعوت کرده بود.