محمدحسین انتظاری در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به سیاست اصولی کشور در حوزه توسعه پهنای باند و تکالیفی که در شبکه ملی اطلاعات در این باره آمده است، گفت: در مباحث مربوط به سیاستگذاری فضای مجازی، این نگاه که پهنای باند کشور چگونه باید هدایت شود، مورد اهمیت بوده و نکته مهم در این سیاستگذاری، تفکیک پهنای باند داخل از خارج است. از سوی دیگر در این سیاستگذاری هیچ زمان بحث قطع دسترسی و یا مسدود کردن کامل پهنای باند خارج مطرح نبوده است.
وی ادامه داد: بحث این است که تقویت سرویس‌ها و محتوای داخلی، باعث افزایش پهنای باند داخل شود و از سوی دیگر نیز اگر زیرساخت‌های داخلی تکمیل شود، خدمات و محتوای داخلی رشد می‌کند و این موضوع نیز در نهایت باعث توسعه پهنای باند داخلی می‌شود. در واقع این سیاست اصولی همان سیاست اصولی نظام در حمایت از تولید داخل، درون زایی و برون نگری است که در حوزه فضای مجازی آن چیزی که نشانگر این امر است، میزان پهنای باند مصرفی داخل به خارج است.
این سیاست پژوه فضای مجازی اضافه کرد: به معنای کلی‌تر موضوع مورد تاکید این است که در شبکه ملی اطلاعات، زیرساخت‌های داخلی تقویت شود به نحوی که بتوان برای سرویس‌ها و محتوای داخلی یک مزیت ایجاد کرد و پهنای باند بیشتری در اختیار آن قرار داد. در این صورت نیاز به پهنای باند خارجی کم شده و پهنای باند داخلی جواب بسیاری از مسائل را خواهد داد.
وی تاکید کرد: در کنار خدمات و محتوای مورد نیاز داخلی، البته نیاز به ارتباط با شبکه جهانی اینترنت نیز وجود دارد و قصدی بر قطع دسترسی به آن نیست. بلکه تلاش این است که بتوانیم خدمات بومی را جایگزین کنیم و معتقدیم که پهنای باند داخل، بیشتر مورد نیاز کشور خواهد بود. علت آن نیز این است که در حال حاضر اکثر محتواهای مورد استفاده کاربران به زبان فارسی است که می‌تواند در داخل تولید و مصرف شود که نیاز به پهنای باند داخلی را افزایش می‌دهد.
مصوبه شورای عالی فضای مجازی برای تفکیک پهنای باند
مدیر گروه سیاستگذاری و حکمرانی فضای مجازی اندیشکده تداوم انقلاب اسلامی تصریح کرد: در اسناد مصوب شورای عالی فضای مجازی مربوط به طرح سند کلان شبکه ملی اطلاعات که اخیراً به تصویب رسیده نیز در یکی از بندها به صراحت گفته شده که نسبت ترافیک داخلی پهنای باند خدمات پایه کاربردی به ترافیک خارجی باید ۷۰ به ۳۰ درصد باشد. این بند در این سند هدفگذاری سیاستگذار را نشان می‌دهد. لذا حرکت دستگاه‌های اجرایی باید به نحوی باشد که به این هدف نزدیک شوند.
وی در پاسخ به این سوال که هم اکنون این نسبت چگونه است، گفت: اطلاعات دقیقی از این میزان منتشر نمی‌شود و مشخص نیست که پهنای باندی که در داخل مصرف می‌شود به چه میزان است. متأسفانه در این خصوص بین بعضی مفاهیم خلط بحث صورت می‌گیرد. مثلاً نباید بحث ظرفیت انتقال را با پهنای باند مصرفی خلط کرد. اما شنیده‌ها حاکی از آن است که این نسبت در حال حاضر معکوس آن چیزی است که هدفگذاری شده است.
این کارشناس فضای مجازی با اشاره به اظهارات اخیر رئیس جمهور مبنی بر اینکه با دستور ایشان پهنای باند افزایش پیدا کرده است، گفت: اگر دستور ایشان مبتنی بر همان سیاست‌ها است که این همان خواست شبکه ملی اطلاعات است و سیاستگذار نیز از آن حمایت می‌کند. حتی در این پروژه تاکید بر این است که این ظرفیت باید بالا برود. البته در کنار ظرفیت، باید با ایجاد مزیت‌های رقابتی برای سرویس‌های داخلی، مصرف و ترافیک پهنای باند داخلی نیز افزایش یابد.
انتظاری خاطرنشان کرد: اما اگر دستور رئیس جمهور مطابق با سیاست‌های مصوب نباشد، در واقع چیزی خارج از سیاست‌های نظام و خلاف اسناد مدنظر اتفاق افتاده است. با این وجود این سوال مطرح می‌شود که چرا باید ریاست جمهور و وزیر ارتباطات دستوراتی خارج از سیاست‌های کلی نظام داشته باشند. این درحالی است که دولت جمهوری اسلامی باید از سیاست‌های کلان کشور پیروی و آنها را اجرایی کند.
اگر دستور رئیس جمهور مطابق با سیاست‌های مصوب نباشد، در واقع چیزی خارج از سیاست‌های نظام و خلاف اسناد مدنظر اتفاق افتاده است. با این وجود این سوال مطرح می‌شود که چرا باید ریاست جمهور و وزیر ارتباطات دستوراتی خارج از سیاست‌های کلی نظام داشته باشند این سیاست پژوه فضای مجازی با تاکید بر اینکه دولت جمهوری اسلامی نباید میان صلاح و فساد، بی طرف باشد، گفت: اینکه نسبت به مسائل کشور بی طرف باشیم، فارغ از اینکه چه اتفاقی می‌افتد، خلاف ایده‌ای است که در شکل گیری انقلاب اسلامی به آن توجه شده است.
انتظاری تاکید کرد: انقلاب اسلامی خواست مردم بود برای اینکه نهاد دولت در خدمت حرکت به سمت صلاح قرار گیرد. از این حیث دولت باید نسبت به صلاح و فساد در کشور دغدغه داشته باشد. اینکه در خصوص برخی رخدادها اعلام بی طرفی کرده و صرفاً در نهایت بگوییم که باید آموزش داده شود، به این معنی است که اساساً ایده انقلاب اسلامی را متوجه نشدیم.
شبکه ملی اطلاعات نیازمند برنامه عملیاتی است
وی با اشاره به اعداد و ارقامی که در خصوص پیشرفت شبکه ملی اطلاعات مطرح می‌شود و ادعای وزارت ارتباطات برای پیشرفت ۸۰ درصدی این طرح ملی، گفت: در صحبت‌هایی که معاون فنی جدید مرکز ملی فضای مجازی داشته است، این پیشرفت ۲۵ درصد عنوان شده است. البته مسئولان وزارت ارتباطات این رقم ۸۰ درصد را مربوط به پیشرفت لایه زیرساخت ارتباطی می‌دانند و می‌گویند زیرساخت اطلاعاتی ضعیف مانده است.
مدیر گروه سیاستگذاری و حکمرانی فضای مجازی اندیشکده تداوم انقلاب اسلامی خاطرنشان کرد: اما در هر حال هر دوی اینها وظیفه وزارت ارتباطات است. اما در کل این رقم پیشرفت ۸۰ درصدی به هیچ وجه در مرکز ملی فضای مجازی تأیید نشده و وزارت ارتباطات نیز گزارش‌های کافی بر این ادعا ارائه نکرده است.
وی گفت: اما اساساً تا زمانی که یک برنامه عملیاتی که در آن ساختار و برنامه زمان بندی کاملی وجود نداشته باشد، نمی‌توان در مورد پیشرفت یک پروژه نظر داد. این درصدها به طور ظنی بیان می‌شود و قطعی نیست. تا زمانی که برنامه‌های عملیاتی شبکه ملی اطلاعات بیرون نیاید، نمی‌توان راجع به میزان پیشرفت آن نظر داد.
گلایه پیام رسانهای بومی از اپراتورها
انتظاری در مورد میزان درصد اختصاص پهنای باند به پیام رسان های بومی نیز گفت: پیام رسان های بومی از این موضوع گلایه دارند که اپراتورها، پهنای باند آنها را می‌بندند چرا که قیمت یک سوم برای پیام رسان های بومی محاسبه می‌شود. حتی گفته می‌شود که اپراتورها تمایلی ندارند که اینترنت کاربران را مطابق با تعرفه پیام رسان های داخلی محاسبه کنند؛ به همین دلیل پهنای باند داخلی را می‌بندند و پهنای باند خارجی را باز می‌گذارند که سودآوری بیشتری دارد. شواهد نیز نشان می‌دهد که برای اتصال به پیام رسان های داخلی، از طریق فیلترشکن سرعت بیشتری را تجربه خواهید کرد.