نوغانداری فعالیتی جنبی در کنار دیگر فعالیتهای کشاورزی و دامداری در منطقه است و کار بسیار پرزحمت و سختی است. خانوارها با امید دست یافتن سودی اندک به این کار روی میآورند تا کمک خرج زندگی شان باشد و امروزه این فعالیت همچنان به صورت سنتی با روند رو به کاهش در استان مازندران صورت میگیرد.
در گوشه کنار باغها و حیاط خانهها چند درخت توت بدین منظور وجود دارد و چون لاروهای ابریشم فقط از برگ توت تغذیه میکنند، مقدار پرورش این لاروها به تعداد درختان توت در هر خانه بستگی مستقیم دارد؛ این عامل گرچه تنها عامل نیست اما مهمترین آنها است.
نوغانها پس از تولد از تخم چند مرحله تغذیه چند هفتهای را سپری میکنند و بعد از آن چند روز را به استراحت و بعد شروع به بستن پیله مینمایند که شرایط محیطی و تغذیه و نژاد تخم تأثیر بسزایی در روند تبدیل به پیله دارد.
پیلههای جمع آوری به مراکز فروش جهاد فرستاده میشود که در گذشته علاوه بر این روش. به تهیه نخ ابریشم هم میپرداختند که امروزه به ندرت انجام میگیرد.
کرم های ابریشم تازه از تخم در آمده همانند خطوط نازک مداد بر روی کاغذ هستند.
کرم ها ابریشم بعد از گذشت 4 تا 5 هفته به کرم های سفید رنگی به طول 6 تا 8 سانتی متر با سر براق تبدیل خواهند شد .
سر از پوشش کتینی پوشیده شده اند و شاخک ها در دوسوی دهان و هر کدام سه مفصل هستند. دهان از نوع ساینده بوده و دارای لب بالا، آرواره های بالا، و لب پایینی می باشد. سینه از سه بند تشکیل یافته است. شکم کرم ابریشم در مرحله پیش از بلوغ 11 حلقه و در بلوغ دارای 9 حلقه است.
تغذیه کرم ابریشم توسط برگ درختان توت انجام می شود. که در دهه آخر برگ درختان شاه توت بهترین نوع برگ می باشد.
برای لمس کردن کرم ها و یا دادن غذای آنها دستان خود را به خوبی بشویید زیرا کرم های ابریشم بسیار سریع به بیماری های باکتریایی مبتلا می شوند. نشستن دستان و لمس نادرست موجب بیماری آنها می شود.
در سنین پایین تر و دهه های اول کرم ابریشم، برگها به صورت کوتاه و بدون شاخه به کرم ها داده می شود.
کرم ها را از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید و روزانه محل نگهدای آن ها را تمیز کنید. قرار گرفتن این کرم ها در زیر برگ های پژمرده و خیس شده باعث خفه شدن آن ها و یا ابتلا به عفونت های مختلف می شود.
به دلیل نداشتن مکانی مناسب و کمبود فضا برای پرورش نوغانداری ، روستاییان مجبورند که با کمترین امکانات برای خود سر پناهی فراهم کنند تا راهی برای منبع درآمد آنها باشد.
کرم های ابریشم که به مرحله پیله بستن رسیدن به رنگ شیری و کرم های که هنوز مرحله دهه آخر را سپری می کنند به رنگ سفید می باشند.
در دهه آخر تغذیه کرم ابریشم برگ درختان توت با شاخه به کرم های ابریشم داده میشود تا بخاطر رشد و طول قدی که دارند فضا کم نیامده بدین ترتیب کرم ها روی شاخه ها پراکنده شوند.
جدا سازی کرم های کوچکتر و کم سن تر نسبت به کرم های بالغ، تا مرحله تغذیه دو سنین مختلف جدا شود تا بازده بهتری در تبدیل پیله داشته باشند.
رنگ کرم ابریشمی که به مرحله پیله بستن می رسد به رنگ شیری رنگ می باشد. که غذاهای داخل شکم این کرم ها کامل تخلیه و دفع شده و مایع شفاف رنگی داخل شکم آنها می باشد.
زمان برداشت پیله هنگام تبدیل کرم ها به شفیره و قهوه ای رنگ شدن پوست آنها است. در برداشت پیله ، پیله های شله رنگی و پوست پیازی و پیله های دوبل را از پیله های سالم جدا می کنند و پس از برداشت پیله با دست و یا با ماشین کرک گیری کرکهای روی آن را بر می دارند.
کرم های که تغذیه مناسب و سلامت جسمی در اثر بیمارهای قارچی نداشته باشند توانایی بستن پیله را هم نخواهد داشت.
هر چه قدر کرم ابریشم تغذیه مناسب تر ، در دمای بهتر و نژاد تخم بهتری داشته باشد پیله های آن درشت تر خواهد بود.
کرم های ابریشم که به مرحله پیله شدن رسیدند به دنبال مکان مناسبی برای پیله بستن میکنند و این باعث می شود بستر خود را ترک کنند و به محل های دیگری که خلوت و امکان بست تارها وجود داشته باشد بروند.
برای اینکه تعداد پیله ها دوبل به حداقل برسد ، فضای راحتی برای کرم ها باید فراهم شود. از گیاهان محلی دارای انشعاب برگی یا از کاه و کلش خرد نشده میتوان استفاده کرد.
روستاییان که با کمبود فضا و مکان برای پرورش نوغان مواجعه هستند مجبور می شوند اتاقهای خود را به مدت یک ماه تخلیه کنند و تا بتوانند کرم ابریشم پرورش بدهند.
پس از تبدیل کرم ابریشم به پیله چند روز پیله ها باید در بستر اولیه بمانند تا کاملا سفت شوند.
کرم های ابریشمی که نسبت که کرم های دیگر زودتر زمان پیله بستن ها آنها فرا می رسد ترجیح می دهند جمع خود را ترک کنند و به محل دیگری که خلوت باشد بروند تا مرحله خواب خود را پشت سرگذاشته و پیله بتنند.
مرحله برداشت پیله ها از بستر
نمونه ای از سالن های که با امکانات اولیه در زیر خانه ها ایجاد شده تا محل پرورش کرم ابریشم باشد.
در زمان تمیز نمودن پیله ها اینکار باید آرام و با احتیاط انجام شود تا به پیله ها فشار وارد نشود تا خمیده نشوند.
روستایان برای پیشبرد روند کار و اتمام زودتر آن بصورت دست جمعی به همدیگر در کار پرورش نوغانداری از جمله بخصوص در برداشتن کرک پیله به هم کمک می کنند.
جدا سازی کرک و تمیز نمودن پیله ها
همکاری که بین مردمان روستاها باهم وجود دارد که در هرجایگاه شغلی باشند، هرگز افراد خانواده و بستگان خود را فراموش نمی کنند و سعی میکنند در زمان پرورش نوغانداری گوشه ای از کار افراد خانواده و بستگان خود را بگیرند.
کرک پیله ها جمع آوری شده توسط دست برداشته می باشد که در مراکز صنعت این موضوع توسط دستگاه می باشد
پیله های مرغوبت تر ، تمیز و درشت و بدون لک از پیله های نامرغوب تر جدا می شود. تا قیمت پیله ها در دو بخش مرغوب بالا با قیمت مناسب تر و پیله نامرغوب به قیمت کمتر فروخته شود . تا نوغاندار از این موضوع ضرر زیادی نکرده باشد.