خبرگزاری مهر، گروه استانها-محمدرضا علی اشرفی؛ در طول شکلگیری نهضت انقلاب اسلامی مردم ایران و نیز پس از سرنگونی رژیم پهلوی و استقرار نظام جمهوری اسلامی، حوادث و رویدادهای فراوانی به وقوع پیوستند که اینک هر یک از آنها بخشی از تاریخ معاصر کشورمان محسوب میشوند. از جمله این رویدادها، مسائلی بود که ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی در خطه آذربایجان و به کارگردانی «حزب جمهوری اسلامی خلق مسلمان» حول شخصیت سیدکاظم شریعتمداری شکل گرفت.
در شرایطی که حکومت نوپای انقلاب اسلامی درصدد مهار آشوبهای کردستان و خوزستان بود، ناگهان حزب جمهوری خلق مسلمان، تبریز را عرصه آشوب قرار داد.
این غائله یکی از مسائل بحرانی در اولین ماههای پیروزی انقلاب بود که انگیزه سردمداران این حزب تضعیف قدرت حکومت مرکزی و تجزیه آذربایجان اعلام میشد. غائله آنقدر وسعت پیدا کرد که مرکز رادیو تلویزیون تبریز و فرودگاه این شهر نیز مدت کوتاهی به تسخیر عوامل ضد انقلاب درآمد.
آشوبگران خود را طرفدار شریعتمداری اعلام میکردند
در ۱۴ دیماه ۱۳۵۸ حزب خلق مسلمان اقدام به تحرکاتی در تبریز کرد، در آن روزها اعضای حزب خود را طرفدار سیدکاظم شریعتمداری میدانستند که دست به آشوبطلبی و تفرقهافکنی زدند.
بخش عمده فتنه انگیزیهای ضد انقلاب در تبریز هم ناشی از عملکرد حامیان این حزب و مواضع تفرقهافکنانه آنان بود.
حمله همزمان به بیت امام خمینی (ره) در قم و تسخیر صدا و سیمای تبریز
بعداز ظهر ۱۴ دی آن سال حزب خلق مسلمان به صورت همزمان اقدام به تصرف صدا و سیمای مرکز تبریز و حمله به بیت امام خمینی در قم کرد.
تبریز بعداز این اتفاق به شدت متشنج شد. در این روز در سطح شهر شایعهای پخش شد که در قم به منزل آیتالله شریعتمداری حمله شده است.
در پی این شایعه اعضای حزب خلق در حالی که عکسهایی از آیتالله شریعتمداری را در دست داشتند، با سر دادن شعار اقدام به تخریب مراکز فرهنگی کردند و مرکز رادیو و تلویزیون تبریز را به اشغال خود درآوردند.
از خسارت به اموال مردم تا ایجاد رعب و وحشت در شهر تبریز
اعضای حزب خلق مسلمان اقدام به اردو کشیهای خیابانی و خسارت به اموال عمومی کردند. این موضوع فقط چند ساعت طول کشید و در ساعت ۲۱ همان شب گروه کثیری از مردم در حالی که در پشتیبانی از انقلاب و امام خمینی شعار میدادند، رادیو و تلویزیون تبریز را از اشغال اعضای حزب خلق مسلمان خارج کردند.
سید حسین موسوی تبریزی که در سال ۵۸ ریاست دادگاه انقلاب را بر عهده داشت، در خاطرات خود در خصوص این غائله میگوید: «از ۴۳ کمیته موجود در تبریز ۳۵ کمیته "کمیته آیتالله شریعتمداری" و تنها ۵ کمیته متعلق به انقلابیون بود. این حزب همچنین همه ادارات تبریز را به غیر از دادگاه انقلاب و زندانها در اختیار گرفت. حزب خلق مسلمان، اطلاعیههای عزالدین حسینی، قاسملو، مجاهدین خلق، کمونیستها و اشرار را در صدا و سیمای تبریز میخواندند»
حمله به نماز جمعه تبریز و کشتن مردم بی گناه
بعداز این جریانات و در اولین نماز جمعه حزب خلق مسلمان به نمازگزاران واقع در خیابان راه آهن تبریز حمله کردند، اعضای حزب بلافاصله محل را به آتش کشیدند.
همچنین افراد مسلح مستقر در حزب خلق مسلمان دو دستگاه خودروی حامل نیروهای سپاه پاسداران را به رگبار بستند. این حمله منجر به زخمیشدن یکی از پاسداران شد و مهاجمان ۱۱ نفر را نیز به گروگان گرفتند.
خطرناکترین بخش فتنه حزب خلق مسلمان در تبریز، مقدمه سازی جهت ورود شاپور بختیار به تبریز و اعلام حکومت ایران آزاد، شکست انقلاب همراه با خونریزی گسترده و اشغال تمام کشور به کمک آمریکا بود.
آیتالله شهید مدنی غائله را خواباند
اما آیتالله شهید مدنی امام جمعه وقت تبریز با تدبیر خویش و با همراهی مردم این غائله را خواباند. امام خمینی (ره) نیز در آن روز طی سخنانی از مردم آذربایجان خواستند تا خود را از این لکههای آلوده پاک و مبرا نمایند.
شهید مدنی نیز با حضور در مصاحبهای به همراه آیتالله سیدحسین موسوی تبریزی رئیس دادگاه وقت انقلاب اسلامی تبریز گفت: «همه دیدند و شاهدند که اینها (حزب خلق مسلمان) به نفع شاه و بختیار شعار دادند و عکس امام را پاره کرده شیشهها را میشکستد و هرکس را که میخواست مغازهاش را باز کند؛ شیشه مغازهاش را میشکستند…»
بالاخره با محوریت آیتالله سید اسدالله مدنی و به همت نیروهای انقلاب طی حملاتی غافلگیرانه و ضربتی به کمیتههای تحت تسلط حزب و نیز ساختمان مرکزی حزب در ۲۲ دی ۵۸، این مراکز خلع سلاح و مجرمین دستگیر شدند و پس از گذشت ۱۱ ماه از پیروزی انقلاب، آرامش در تبریز حکمفرما شد.
نظر مقام معظم رهبری و امام راحل در خصوص غائله سال ۵۸
مقام معظم رهبری در دیدار اخیر خود در ۲۸ بهمن ماه با مردم تبریز درخصوص غائله سال ۵۸ تبریز گفتند: در اواسط سال ۵۸، تبریز با حملهی ضدّانقلاب مواجه شد؛ با یک تدابیری، با یک مقدّماتی که حالا در بعضی جاها ثبت هم شده، نوشته شده و خیلیها هم میدانند، قدیمیها هم یادشان هست، تبریز مواجه شد با یک حرکت ضدّانقلابی. در خود تبریز تعداد معدودی عناصرِ ناباب بودند، لکن عمده از بیرون ریختند داخل تبریز، تبریز را شلوغ کردند و از مرکز هم به نحوی به آنها کمک میشد، از طرف بعضیها به آن اخلالگران کمکهایی انجام میگرفت. بعضیها نگران بودند؛ ما در شورای انقلاب، آن وقت این قضیّه را مطرح میکردیم، بحث میکردیم، بعضیها بشدّت نگران بودند؛ امام فرمود که خود مردم غیور تبریز این را علاج میکنند، لازم نیست هیچ کس دخالت کند؛ منطق امام این بود. در سخنرانی هم امام این را بیان کردند.
ایشان ادامه دادند: امام راحل (ره) گفتند تبریز احتیاج به دخالت دیگران ندارد، خود تبریز غائله را خواهد خواباند، و خواباند. شهید مدنی که آن روز بعد از شهید قاضی (رضوان الله علیهما) امامجمعهی تبریز بودند، آن روز وسط میدان بود؛ خود شهید مدنی وسط میدان بود، جوانها هم دُورش لحظهبهلحظه زیاد شدند، هزاران جوان همراه او [آمدند] و توانستند بر این توطئه غلبه بکنند. این حرکت امام، این نگاه امام، این نوع رفتار امام موجب شد که یک چنین موفّقیّت بزرگی به وجود بیاید، که این یک گام بود؛ طبیعت کار امام این بود.