در نخستین برنامه‌های آیینی‌عاشورایی کاخ گلستان به مناسبت فرا رسیدن ماه‌های محرم و صفر از قدیمی‌ترین پرده درویشی عاشورا مربوط به دوره قاجار در کاخ گلستان رونمایی شد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اداره کل روابط عمومی و اطلاع رسانی، برنامه رونمایی از قدیمی‌ترین پرده درویشی عاشورا به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین تابلوهای پرده‌خوانی با عنوان برنامه راوی عاشورا با حضور شماری از مدیران وزارت میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری از جمله مصیب امیری رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، غلامرضا رحمانی سرپرست پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار فرهنگی‌تاریخی، محمدحسن سمسار عضو شورای راهبردی کاخ گلستان و علیرضا تابش مشاور معاون میراث‌فرهنگی و دبیر ستاد معرفی و آموزش و تعدادی از پژوهشگران، مرمتگران و متخصصین نگارگری و نقاشی قهوه خانه‌ای و جمعی از کارشناسان و خبرگان حوزه میراث فرهنگی برگزار شد.

در این برنامه، رونمایی از پرده درویشی دوره قاجار انجام و مراسم پرده‌خوانی از طرف مرشد احدی اجرا شد. همچنین علیرضا قاسم خان، حمید اردلان و مهدی طالعی‌نیا در نشستی تخصصی با موضوع پرده‌خوانی و پرده‌کشی به اهمیت این پرده در تاریخ معاصر ایران پرداختند.

در ادامه نیازی سرپرست تیم مرمت پرده درویشی عاشورا، با نمایش کلیپی از مراحل و فرایندهای مرمت این پرده، نکاتی را در خصوص وجوه فنی و تخصصی و احیا پرده عاشورا در کارگاه مرمت کاخ گلستان در طی دو سال تشریح کرد.

بر این اساس این پرده منحصربه‌فرد به‌منظور بازدید عموم مردم، در موزه مردم‌شناسی مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان به نمایش در خواهد آمد.

همچنین در نشست پژوهشی بررسی قدیمی‌ترین پرده نقالی ابتدا علیرضا قاسم خان دبیر علمی برنامه‌های «محرم در گلستان» در سخنرانی درباره اهمیت توجه به میراث فرهنگی‌معنوی گردآمده در کاخ گلستان اشاره کرد.

در ادامه مهدی طالعی‌نیا کارشناس پرده‌های درویشی عنوان کرد: «با کشف و مرمت این پرده، تاریخ قدمت پرده‌های نقالی از دوره حسین قولر آغاسی حدود ۸۰ سال به عقب می‌رود و بر قدمت این نقاشی‌ها تا دوره فتحعلی شاه قاجار ادامه پیدا می‌کند. از این رو این روز و اقدام کاخ گلستان اقدامی بزرگ در تاریخ هنر ایران است.»

همچنین در این جلسه حمید اردلان ضمن تشریح جنبه‌های حکمی و شناختی هنر پرده‌های درویشی ایران که ملهم از اندیشه‌های شیعی است، گفت: «هنر نقالی و پرده‌های نقاشی را باید در سایه حکمت هنر شیعی و تکامل آن در جامعه ایرانی طی چند قرن اخیر دانست و هر یک از تصاویر این پرده جدای از آنکه به روایت واقعه و حادثه‌ای از وقایع عاشورا و داستان‌های مذهبی می‌پردازند، گوشه‌ای از اندیشه‌ای والا در شرح ارزش‌های انسانی و دینی است.»

مرمت این اثر از اسفندماه ۱۳۹۹ پس از کارشناسی و آسیب‌شناسی، با همکاری پژوهشکده حفاظت و مرمت آغاز و در تیرماه سال ۱۴۰۰ به پایان رسید. در فرایند مرمت، مرمتگران به نوشتاری از تاریخ خلق این اثر برخوردند که به این ترتیب تاریخ جدیدی برای قدمت این سبک از نقاشی رقم خورد: «حاج حسن چاوش در سال ۱۲۳۱ هجری قمری.» در قسمت بالایی نقاشی نیز نوشته دیگری به این مضمون «کمترین مهدی شعبانعلی» دیده می‌شود. ابعاد این پرده نقاشی ۱۴۸ در ۴۱۵ سانتی‌متر است.

برنامه‌های ماه‌های آیینی‌عاشورایی کاخ گلستان شامل ویژه برنامه‌هایی همچون نمایشگاه ویژه آثار محرم و تکیه دولت هم‌زمان با روز تجلیل از اسرا و مفقودان، سرو آزادگی ویژه برنامه کودک و نوجوان با محوریت میراث ناملموس و معنوی، نمایشگاه مجازی تصاویر تاریخی مساجد در دوره قاجار، نشست‌های تخصصی تعزیه، سوگواره اقوام و برنامه‌های دیگر که از ۸ مرداد تا ۷ مهر ۱۴۰۱ میزبان علاقه‌مندان فرهنگ و هنر اسلامی و بهره‌گیری عموم مردم خواهد بود.