به گزارش خبرنگار مهر، محسن بهاروند سفیر سابق ایران در انگلستان در نشست واکاوی روابط ایران با انگلیس که در روزنامه اطلاعات برگزار شد، گفت: سیاست خارجه ما به شدت تحت تأثیر تاریخ است. اصولاً رویکرد تاریخی، رویکرد مطمئنی نیست. درست است که تاریخ چراغ راه آینده است اما درحوزه سیاست خارجی این موضوع قطعیت ندارد و تعیین کننده نیست و نمی‌تواند برای آینده نتیجه بخش باشد.
وی افزود: اینکه گفته می‌شود کار کار انگلیس است، تصور تا حدی اشتباه است. کسانی که این گونه نگاه می‌کنند، نگاه تاریخی دارند که مربوط به قرن ۱۹ است. همان زمانی که خود انگلیسی‌ها می‌گفتند آفتاب هیچ گاه در امپراطوری بریتانیا غروب نمی‌کند. جالب است که بگویم ما هیچ گاه مستعمره انگلستان نبودیم.
معاون سابق وزارت امور خارجه تصریح کرد: بنده بعد از دولت آقای رئیسی به تهران فراخوانده شدم. مشکل این است که ما چارچوب‌هایی را که با آن برنامه ریزی می‌کنیم، عموماً نگاهی تاریخی دارد. قضاوت‌هایی می‌شود که به تاریخ برمی گردد و در زمان سفارت ام علیرغم تلاش و برنامه ریزی نتوانستیم موفقیتی به دست اورده و با موانعی روبرو می‌شدیم.
وی گفت: باید گفت روابط با یک کشور الزاماً سیاسی نیست و می‌تواند در حوزه‌های دیگر مانند اقتصادی، تکنولوژی و حتی آب باشد. این کمک می‌کند اگر محور روابط ما به لحاظ سیاسی دچار مشکل شد، وارد بن بست نشویم.
بهاروند گفت: مثلاً اگر با عربستان دارای روابط گسترده اقتصادی بودیم، به هیچ عنوان تنش‌های روابط سیاسی مان اجازه قطع روابط نمی‌داد. همانطور که با ترکیه دارای پیوندهای گسترده اقتصادی، حمل و نقل و ترانزیتی هستیم. این به ما کمک می‌کند تا زمانی که احیاناً دچار تنش سیاسی شویم، روابط فیمابین قطع نشود.
سفیر سابق ایران در انگلستان تأکید کرد: بنده زمانی که معاون سابق وزارت امور خارجه بودم، به عنوان سفیر به انگلستان رفتم اما همواره به خود می‌گفتم چرا من اینجا هستم. مثلاً ما می‌خواستیم برای کاهش آلودگی هوا و نیز کاهش آلاینده‌های صوتی در منطقه بازار تهران ماشین‌های برقی را وارد کشور کنیم اما همین کار کوچک را هم نمی‌توانستیم انجام دهیم. تصور من این بود که به خاطر اقدامات انگلیس و رویکرد ما این موفقیت‌ها ما را در حوزه غیرسیاسی به دست نمی‌آید.
معاون امور حقوقی و بین المللی وزارت خارجه با اشاره به اختلاف اش با جواد ظریف وزیر امور خارجه پیشین خاطرنشان کرد: بنده با آقای دکتر ظریف اختلاف داشتم. البته من شاگرد او بودم اما معتقد بودم برای توسعه روابط با یک کشور حتماً نباید بهبود سیاسی صورت بگیرد. ما می‌توانیم با توسعه موضوعات دیگر از جمله اقتصادی، روابط خود را با سایر کشورها گسترش دهیم اما دکتر ظریف معتقد بود توسعه روابط زمانی محقق می‌شود که روابط سیاسی اصلاح شده و آنگاه بقیه حوزه‌ها را تحت تأثیر خود قرار دهد.
بهاروند در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: آنچه به عنوان سفیر به طرف‌های ایرانی و انگلیسی می‌گفتم این بود که انگلستان یک کشور جریان ساز در مسائل بین المللی است. در منطقه ما هم نقش بازی می‌کند. البته او به ما نیاز دارد زیرا هر کشوری که بخواهد در منطقه غرب آسیا کار کند، قطعاً به ایران نیازمند است. می‌توانم بگویم نه انگلستان و نه ایران قابل حذف نیستند.
وی ادامه داد: من در مذاکراتم با انگلیسی‌ها می‌گفتم که مشکل شما این است که در تاریخ مانده اید و همچنان فکر می‌کنید یک ابرقدرت هستید و با تحکم با ایران نمی‌توان صحبت کرد. ما کشور انقلابی هستیم و این گونه رفتارها را نمی‌توانیم بپذیریم.
سفیر سابق ایران گفت: انگلستان کشور کوچکی است که سعی می‌کند در سطح جهانی ایفای نقش کند. برای همین خودش را به آمریکا نزدیک می‌کند تا بتواند بازیگر قوی‌تری در عرصه جهانی باشد. می‌توان گفت انگلستان قبل از آمریکا دنبال منافع آن است زیرا خود را به عنوان یک بازیگر بزرگ در عرصه جهان امروز نمی بیند. این ظرفیت را در آمریکا دیده و همچنان معتقد است فقط آمریکاست که با توان لجستیکی بالای خود می‌تواند در سطح جهانی هزینه کند و نقش آفرین باشد.
وی تأکید کرد: به انگلیسی‌ها می‌گفتم باید منافع جهانی و تفکرات خودتان را بر منافع دوجانبه میان تهران و لندن درگیر نکنید. به آنها می‌گفتم مشکل شما این است که نگاه می‌کنید رابطه ما با آمریکا چگونه است و براساس آن روابط خود را با تهران تنظیم می‌کنید در حالی که در این روش شما هیچ منافع خاصی در روابط دو جانبه به دست نخواهد آمد. ما شاهدیم در بحران‌های بین المللی انگلستان همواره در کنار آمریکا و یک پای قضیه است. تصور اینکه انگلستان سیاست‌های آمریکا را تعیین می‌کند، یک اشتباه است و ریشه در رویکردی تاریخی دارد.
وی افزود: به عنوان مثال در ماجرای خروج با عجله‌ای آمریکایی‌ها از افغانستان، لندن خواستار مهلت دو هفته‌ای از واشنگتن شد تا دست کم تجهیزات نظامی خود را در افغانستان جای نگذارد اما آمریکا اجازه این امر را به انگلستان نداد. واقعیت این است اشتیاق لندن به روابط با آمریکا به اندازه علاقه آمریکا به داشتن روابط خوب با انگلستان نیست. این موضوع بعد از ماجرای برگزیت تشدید شده است. انگلستان اصرار داشت که توافقنامه آزاد تجاری با آمریکایی‌ها امضا کند اما آنها این موضوع را نپذیرفتند. حتی لندن به دنبال حضور در پیمان آمریکای شمالی بود تا از این طریق به بازارهای آمریکا دسترسی بیشتری داشته باشد. اما همین موضوع را هم امریکایی‌ها رد کردند.
سفیر سابق ایران در انگلستان خاطرنشان کرد: انگلستان مایل است کشوری باشد که یک بازیگر بزرگ جهانی است. علیرغم اینکه امکانات و ابزار ندارد اما چون تحت تأثیر روابط جهانی است، خود را ملزم کرده بر اساس ارزش‌های موجود در جهان به خصوص رابطه با آمریکا عمل کند.
بهاروند تأکید کرد: رابطه ایران و انگلستان در مورد مسائل بین المللی و جهانی قابل حل نیست اما دو طرف باید به گونه‌ای روابط را مدیریت کنند که حداقل این روابط حفظ شود.