خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل؛ چند شهر کلیدی سودان از جمله خارطوم، پایتخت این کشور از دیروز شنبه ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۲، صحنه درگیری ارتش و کودتاچیان است. شبه‌نظامیانی که دست به کودتا زده‌اند کیستند؟
۱- کودتاچیان، شبه‌نظامیانی به نام نیروهای پشتیبانی سریع Rapid Support Forces (RSF) هستند. فرمانده آنها محمد حمدان دقلو معروف به حمیدتی، معاون رئیس شورای حاکمیتی سودان است.
۲- تعداد این گروه شبه‌نظامی حدود صد هزار نفر است و در اغلب مناطق سودان پراکنده اند. این گروه از دل جنجویدها زاده شد. عمر البشیر دو دهه پیش از جنجویدها در کنار ارتش برای جنگ علیه شورشیان دارفور استفاده می‌کرد. جنجویدها به نقض گسترده حقوق بشر متهم هستند؛ جَنجَویدها شبه نظامیان عرب زبان در منطقه دارفور در غرب سودان هستند، «جنجوید»، عربی شده کلمات فارسیِ «جنگاوی» و «جنگاور» است.
۳- نیروهای پشتیبانی سریع (RSF) و ارتش سودان از سال ۲۰۱۵ همزمان با شروع جنگ یمن، شروع به اعزام مزدور برای کمک به سعودی و امارات کردند. در این دوره تخمین زده می‌شود ۴۰ هزار نیروی RSF در یمن می‌جنگیدند. این مداخله خارجی، باعث ارتباط مستقیم دقلو با برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس و افزودن بر قدرت و ثروت او شد.
۴- نیروهای پشتیبانی سریع (RSF)، در سال ۲۰۱۷ بر اساس قانونی، به عنوان یک نیروی امنیتی مستقل رسمی شد و ادامه فعالیت آن مشروعیت یافت. منابع نظامی در همان زمان اعلام کردند فرماندهی ارتش از مدت ها قبل نسبت به توسعه این نیروها ابراز نگرانی کرده و گنجاندن آنها را در صفوف خود رد کرده است.
۵- دقلو در ۲۰۱۷، از RSF برای بدست گرفتن کنترل معادن طلا در منطقه دارفور استفاده کرد که باعث شد تا سال ۲۰۱۹ به یکی از ثروتمندترین افراد سودان تبدیل شود. برادرش، عبدالرحیم، معاون رئیس RSF، ریاست شرکت الجنید (Al Gunade) را بر عهده دارد که در استخراج و تجارت طلا در سودان فعالیت دارد.
۶- نیروهای RSF در آوریل ۲۰۱۹ در کودتای نظامی که البشیر را سرنگون کرد، شرکت داشتند. بعداً در همان سال دقلو قراردادی را برای تقسیم قدرت امضا کرد که او را معاون شورای حاکم به ریاست ژنرال ارتش عبدالفتاح البرهان کرد.
۷- ارتش در بحران سیاسی سال ۲۰۱۹، کنترل سودان را بدست گرفت و از RSF برای سرکوب مخالفان غیرنظامی استفاده شد. همین سال حدود هزار نفر از آنها عازم لیبی شده و در جنگ داخلی این کشور به نفع خلیفه حفتر جنگیدند.
۸- خلاصه ماجرا اینکه؛
- . ارتش سودان هر جا خواست از RSF استفاده کرد؛ جنگ طولانی دارفور، جنایت در یمن، دخالت در لیبی، سرکوب معترضان، کودتا و ... مزدوران، اما از دیروز گفتند چرا باید قدرت و ثروت را با شما تقسیم کنیم؟!
- فارغ از نتیجه کودتای دیروز، باید گفت سودان وارد مرحله جدیدی از بحران و ناامنی شده است.
محمد صرفی روزنامه نگار و سردبیر تهران تایمز