به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، غلامرضا رحمانی عضو هیأت علمی و معاون فناوری و کاربردی‌سازی پژوهشگاه ۶ تیر ۱۴۰۲، در سومین نشست از گفتمان‌های حفاظت و مرمت آثار، با تشریح نقش مخاطب در بازتاب ارزش‌های فرهنگی آرایه‌های معماری گفت: شناخت محتوای اثر هنری و جوهر اجتماعی آن از اهداف اصلی و مشترک جامعه‌شناسی هنر است که می‌تواند در جامعه شناسی مرمت نیز محور بررسی باشد.
وی تصریح‌کرد: آرایه‌های معماری که اجتماع آن را نتیجه عواملی چون حس زیباشناسی ویژه خالق اثر و شرایط محیطی، تاریخی، علمی و اجتماعی با ارزش‌های روحانی می‌داند به طور معمول به عنوان میراث‌فرهنگی برگزیده می‌شوند و متشکل از ماده (جسم) و فرهنگی موروثی است تا به نسل‌های آینده انتقال یابد و از آ «جایی که به وسیله اجتماع نزد مرمتگر (میانجی) به امانت گذاشته می‌شود او نه تنها در قبال میراث‌فرهنگی مسئولیت دارد بلکه در مقابل خالقان این آثار، مردم و آیندگان آنها نیز مسئول است.
در ادامه بهنود گوهربین پژوهشگر و مدرس دانشگاه موضوع آرایه‌های معماری از یاد رفته را به بحث نهاد و با طرح این پرسش که چرا این آرایه‌های معماری از بین می‌روند و چه آرایه‌هایی را در طول تاریخ از دست داده‌ایم به تشریح موضوع پرداخت.
وی در پاسخ به این پرسش تصریح‌کرد: شاید در زمانی بنا به نیاز روز جامعه، معماری و … به این نتیجه برسیم که لزومی به وجود آرایه‌های معماری نیست، ولی مرمتگر و حفاظت‌گر باید همواره در مورد آنها آگاهی داشته و محتوا و فن‌شناسی هنرهای فراموش شده را در اختیار مخاطب عام قرار دهد، در این صورت شاید معماری امروز که به بیراهه رفته به جایگاه اصلی خود بازگردد.
این پژوهشگر در ادامه به برخی از آرایه‌های معماری از یاد رفته نظیر؛ آرایه‌های گلی و خشتی، آرایه‌های آجری (آجرسازی، تیشه‌داری و خوون‌چینی)، آجر لعابدار، نقش‌بند، آرایه‌های رنگی نقش‌کند، نقاشی اسلیمی ایرانی، شیر شکری، آهک‌بری، آرایه‌های گچی، آرایه‌گچی فیتیله‌ای، گچبری‌های فرنگی قاجار، مشبک گچی، درزبری و کپ‌بری و… اشاره و به معرفی برخی از آثار دارای این آرایه‌های معماری منحصر به‌فرد نظیر تپه باباجان نورآباد لرستان، کوه خواجه، نارین قلعه، برج قابوس، مسجد کبود تبریز، مسجد جامع اصفهان و… پرداخت.