خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب – زینب رازدشت: تولیدکنندگان محصولات حجاب از جمله اقشاری هستند که به صورت خودجوش در چنین وضعیت اقتصادی با همه مشکلات می‌جنگند و کار می‌کنند. آنها به تعبیری سربازان مظلومی هستند که بدون سلاح در این جنگ نابرابر جهان وارد شده اند و تلاش می‌کنند تا مردان و زنان سرزمین خود را با پوشش‌های مناسب در امان نگه دارند. حال تا چه اندازه در این مسیر موفق بوده اند و با چه چالش‌هایی روبرو هستند، با اسدالله سلیمانی تولیدکننده و کارشناس حوزه پوشاک ایرانی اسلامی به گفتگو نشستیم.
مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید؛
* آقای سلیمانی تولیدکنندگان محصولات حجاب از جمله تولیدکنندگانی هستند که با مشکلات بسیاری روبرو هستند. شما به عنوان تولیدکننده با چه مشکلات و چالش‌هایی در این حوزه روبرو هستید؟
صنعت تولید محصولات حجاب، صنعت نوپایی است. پس از انقلاب این موضوع که مردم چه پوششی داشته باشند و برای پوشش شأن از چه رنگ‌هایی استفاده کنند، محل ابهام بود. البته صحبت‌های بسیاری درباره این موضوع انجام شد. تولیدکنندگان و طراحان وارد میدان شدند و در این سال‌ها به تولید محصولات پرداختند اما در نهایت تنها قشری که در جامعه دیده نشدند، طراحان و تولیدکنندگان بودند.
از طرفی دیگر شورای عالی انقلاب فرهنگی ۳۲ نهاد و سازمان را در حوزه عفاف و حجاب تعیین کرد تا در حوزه عفاف و حجاب کار کنند. اما اگر امروز مروری بر دستاوردهای این ۳۲ نهاد داشته باشیم متوجه کوتاهی‌های بسیار در انجام مسئولیت‌های‌شان خواهیم شد. زیرا این نهادها خروجی مشخصی در حوزه حجاب و عفاف ندارند. به نظر می‌رسد این میان یک‌حلقه مفقوده وجود دارد که متأسفانه شورای عالی انقلاب فرهنگی این حلقه مفقوده را مشاهده نکرد. یعنی طی این‌سال‌ها کسی فعالان حجاب را صدا نکرد تا حرف‌شان را بشنود. در تمام این سال‌ها تلاش کردیم تا زنان و دختران به حجاب رو بیاورند و اصالت‌شان را فراموش نکنند.
حال این فرض را می‌گیریم که ۳۲ نهادی که به آن اشاره کردم، مخاطبان شأن را در حوزه حجاب و عفاف قانع کرده‌اند که به سمت پوشش مناسب و عفیفانه و اسلامی بروند. آیا امروز می‌توانیم به پوشاک مناسب، عفیفانه، اسلامی و با قیمت ویژه دسترسی آسان داشته باشیم؟ قطعاً پاسخ یا خیر است و یا به سختی می‌توان به این نوع پوشاک دسترسی داشت.
تشکیل اتحادیه محصولات عفیفانه و حجاب به صورت رسمی در شرایط کنونی بسیار ضروری است. تشکیل این اتحادیه می‌تواند بسیاری از چالش‌های تولیدکنندگان محصولات حجاب را مرتفع کند. امروز در موقعیتی هستیم که جای آن‌که دولت به سمت بخش خصوصی بیاید، بخش خصوصی به سمت دولت رفته که متأسفانه توسط دولت پس زده می‌شود زیرا این تصور وجود دارد که بخش خصوصی رقیب بخش دولتی است. در این حوزه البته مافیایی وجود دارد که نمی‌توان آنها را در ایجاد چالش‌های تولیدکنندگان محصولات حجاب نادیده گرفت.
تهاجم فرهنگی توسط دشمنان‌مان وجود دارد اما مسأله مهم‌تر این است که متولیان امر حوزه حجاب و عفاف عملکرد مناسبی ندارند و نتوانستند در این حوزه فعالیت‌های مؤثری را انجام دهند. در این ۱۵ سال اخیر که درحال برگزاری‌جلسات هم اندیشی و جشنواره‌های بی کیفیت هستیم، کشورهایی همچون ترکیه، مالزی و بنگلادش تبدیل به قطب صادراتِ محصولات حجاب شده‌اند و در این میان به دلیل خلأ موجود، دشمن توانسته است ذائقه‌سازی کند، تا جایی‌که روی بعضی از لباس‌های برتنِ جوانانِ ما کلمات زشت و رکیک نوشته شده است.
* قدری شفاف‌تر توضیح دهید که هم اکنون قانون «چادر به عنوان کالای فرهنگی» توسط چه کسانی در حال اجراست؟
طرح «چادر به عنوان کالای فرهنگی» تصویب شد اما متأسفانه اجرای این قانون توسط گروهی اجرا می‌شود که چندان به محصولات حجاب آشنا نیستند که اگر این قانون توسط نهاد متخصص اجرایی شود، قطعاً می‌تواند به عنوان یک تسهیل گر مناسب برای تولیدکنندگان محصولات حجاب باشد.
اگر این قانون به درستی اجرا شود، اتفاقات خوبی شامل حال تولیدکنندگان محصولات حجاب می‌شود. براساس این قانون محصولات حجاب در واردات و صادرات به لحاظ بیمه و مالیات مورد حمایت قرار می‌گیرند و زمانی که این محصولات حمایت شوند، با قیمت و کیفیت مناسب و دسترسی آسان به مخاطب عرضه می‌شود.
* به نظر شما تولیدکنندگان محصولات حجاب ساماندهی شده‌اند؟
متأسفانه باید گفت خیر. در این حوزه نتوانسته‌ایم سرمایه گذاری مناسبی انجام دهیم و یا برای تولیدکنندگان محصولات حجاب مشوق‌هایی بگذاریم.
گروهی از تولیدکنندگان محصولات حجاب، با دغدغه‌های فرهنگی و مشکلات فراوانی که در این حوزه وجود دارد، دست و پنجه نرم می‌کنند. آنها با هزینه‌های شخصی محصولات را تولید می‌کنند.
* پس تشکیل اتحادیه حجاب و عفاف در راستای تقویت تولیدکنندگان محصولات حجاب باید اتفاق خوبی باشد!
بله قطعاً همینطور است. در قالب یک اتحادیه حجاب و عفاف می‌توانیم بانک اطلاعاتی درستی از تولیدکنندگان محصولات حجاب داشته باشیم. سال گذشته مصوبه تشکیل اتحادیه تولیدکنندگان عفاف و حجاب را از ستاد عفاف و حجاب وزارت کشور دریافت کردیم. ۳۰ نفر این مصوبه را امضا کردند و رئیس وقت در جریان موضوع بود. از آن زمان تا کنون پیگیر ماجرا بودم اما هیچ کسی پاسخگو نیست.
متأُسفانه مدعیان این موضوع کسانی هستند که خودشان ترک فعل کرده اند و از طرفی هم اجازه فعالیت در این حوزه را نمی‌دهند. به نظر می‌رسد باید کسی در این میان مطالبه گری کند که چرا این مدعیان ترک فعل کرده اند و در حوزه پوشش نتوانسته اند اقدام مناسبی را انجام دهند. امروز که ما می‌خواهیم اتحادیه تولیدکنندگان محصولات حجاب را تشکیل دهیم، مانع تراشی می‌کنند و نمی‌گذارند کاری از پیش ببریم.
* ایجاد سکوهای دائمی فروش برای تولیدکنندگان محصولات حجاب، مسأله مهمی است که چندان جدی گرفته نمی‌شود. شما پیشنهادی برای تحقق این موضوع دارید؟
ایجاد سکوهای دائمی فروش در دولت قبل مطرح شد و در مرحله اجرایی شدن بود. اما زمانی که دولت تغییر کرد، شرایط به حالت توقف درآمد. مشخص نیست که تکلیف سکوهای فروش چه می‌شود. در هر دوره‌ای در خصوص سکوی دائمی فروش صحبت می‌کنیم و در ادامه مشاهده می‌کنیم که چند فعالیت نمایشی انجام می‌شود و در نهایت تولیدکننده با یک سری از مشکلات تنها می‌ماند.
زمانی سکوی فروش اهمیت دارد که برای تولیدکننده و مصرف کننده فایده‌ای داشته باشد تا بتوانند موانع و مشکلات‌شان را حل کنند. یعنی قیمت‌های محصولات در نمایشگاه‌ها و سکوهای دائمی فروش باید در مناسب‌ترین سطح باشد. در غیر این صورت چه تفاوتی با قیمت‌های بازار دارد. برای مثال سال گذشته در یکی از طبقات پاساژ دلگشا تعدادی از تولیدکنندگان محصولات حجاب طعمه‌ای برای رونق هرچه بیشتر آنجا شدند؛ به این صورت که تولید کنندگان به صورت خودجوش، مغازه‌هایی را اجاره کردند و از جایی که فرهنگسازی عفاف و حجاب برای‌شان مهم بود، برای هرچه زیباتر شدن و اقتدار واژه فروشگاه حجاب، با هزینه‌های بالا اقدام به فضاسازی و زیبا سازی مغازه‌های استیجاری کردند و به فروش محصولات حجاب پرداختند تا آنجا پایگاه و محلی مناسب در قلب تهران برای تمامی هموطنان از سراسر کشور باشد.
هم اکنون پس از طی یک سال، با جان گرفتن طبقه‌ای که سال‌ها خاک می‌خورد و بدون استفاده باقی مانده بود و کسی رغبت به حضور در آنجا را نداشت، در زمانی که تولیدکنندگان، به رونق دست یافته اند، ناگهان تولید کنندگان با تمدید چند برابری اجاره‌ها مواجه شدند که همین امر سبب شد تا ناچار به تخلیه شوند و این حکایت بارها در نقاط مختلف و به عناوین مختلف تکرار می‌شود. چرا باید شاهد چنین مواردی باشیم؟ آیا مسئله مهمی همچون حجاب و عفاف سزاوار است که این گونه مورد بی مهری قراربگیرد. تولید کنندگان محصولات حجاب باید مانند هر تولید کننده دیگری با عزت و اقتدار به تولید بپردازند. حال اینکه محصولات عفیفانه در اولویت مسائل فرهنگی کشور است و معتقدم حجاب به نوعی سلاح بانوان ایران زمین به شمار می‌رود. سود و منفعت در این است که به فرهنگ سازی در این حوزه بپردازیم.
متأسفانه در مقطعی مسئولان طی کارهای نمایشی حمایت خود را از تولیدکنندگان محصولات حجاب اعلام کردند، اما با تغییر دولت متأسفانه هیچ حمایتی از آنها صورت نگرفت. مشکل دیگر تولیدکنندگان محصولات حجاب، اجاره غرفه‌های گران در مصلی است. تولیدکنندگان محصولات حجاب برای حضور در نمایشگاه به دلیل بالا بودن اجاره غرفه‌ها نمی‌توانند از پس هزینه‌ها بر بیایند.
یکی از راهکارهایی که برای حل مشکلات تولیدکنندگان محصولات حجاب می‌توان ارائه کرد، اختصاص محل‌هایی به صورت رایگان برای عرضه محصولات شأن است. باید در این زمینه تسهیل گری کنیم. از آن سو هم باید به کنترل قیمت‌ها بپردازیم تا مردم دغدغه‌ای برای خرید محصولات حجاب نداشته باشند.
* به نظرتان حتی گنجانده شدن محصولات حجاب در ردیف کالای فرهنگی نتوانست بخشی از مشکلات تولیدکنندگان حجاب را مرتفع کند؟
طرح موضوع قرار گرفتن محصولات حجاب در ردیف کالای فرهنگی توسط انجمن تولیدکنندگان محصولات حجاب مطرح شد. انصافاً پیگیری این ماجرا را به صورت ۱۰۰ درصدی داشتیم. دولت گذشته و مجلس حمایت‌های خوبی از این موضوع داشتند. ستاد عفاف و حجاب در وزارت کشور در این زمینه فعالیت‌های خوب و مؤثری انجام داد.
* شما به عنوان تولیدکننده چه پیشنهادی برای حل مشکلات فعلی در حوزه تولید محصولات حجاب دارید؟
هر حوزه‌ای متخصصان خود را دارد و راه عقلانی این است که چالش‌های حوزه حجاب و عفاف توسط متخصصان حوزه مرتفع شود. سال هاست فریاد می زنیم اگر می‌خواهیم در آینده دختران و زنانی با پوشش مناسبی داشته باشیم، باید در روند فعالیت‌های مان تجدیدنظر کنیم. باید از گذشته درس بگیریم. سال‌هاست صدای‌مان آن طور که باید شنیده نشده است.
تصویب قانون محصولات حجاب به عنوان کالای فرهنگی در مجلس اقدام خوبی است اما مهم‌تر از آن ابلاغ و اجرای آن مهم است. مسئولیت اجرای این قانون را برعهده کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور گذاشته شده است درحالی که تا کنون هیچ اقدام مؤثری توسط کارگروه شاهد نبودیم. بسیاری از تولیدکنندگان محصولات حجاب نسبت به اجرای این قانون توسط کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور انتقاد دارند.
* اجرای قانون محصولات حجاب به عنوان کالای فرهنگی باید چگونه باشد؟
به نظر می‌رسد باید یک نهاد دیگری با عنوان اتحادیه حجاب و عفاف به ۳۲ نهاد متولی موضوع عفاف و حجاب اضافه شود تا امور اجراییات این قانون را برعهده بگیرد. کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور به لحاظ قانونی جایگاه این را ندارد. یعنی کارگروه در جایگاهی قرار ندارد که پارچه را بخرد و در میان تولیدکنندگان توزیع کند. طبق قانون نظام صنفی برای تشکیل اتحادیه باید ۳۰۰ نفر عضو شوند درحالی که هم اکنون تعداد اعضای فعالان و تولیدکنندگان محصولات حجاب بالغ بر ۵۰۰ عضو هستند.
از طرف دیگر به ما می‌گویند در شرایطی که همه اتحادیه‌های همگن در حال ادغام هستند شما چگونه می‌خواهید یک اتحادیه همگن بزنید. در پاسخ به آنها بارها گفتم اتحادیه محصولات حجاب شباهتی با دیگر اتحادیه‌ها ندارد که اتحادیه همگن می‌گوئید. برای مثال آیا ما اتحادیه پوشاک عفیفانه یا عفاف و حجاب داریم؟ قطعاً چنین اتحادیه نداریم پس نباید از عنوان همگن برای اتحادیه استفاده شود. اگر اتحادیه مانتوفروش ها در تراز عفاف و حجاب بود، حتماً ما عضو آن اتحادیه می‌شدیم اما آنها در این تراز نیستند. اگر اتحادیه تولید کنندگان محصولات حجاب تأسیس شود، قیمت گذاری ها به درستی انجام می‌شود و در این حوزه شاهد ساماندهی مناسبی خواهیم شد.
* پیگیری‌ها برای تشکیل اتحادیه عفاف و حجاب به کجا رسید؟
نامه تشکیل اتحادیه عفاف و حجاب هم اکنون در دست اقدام و پیگیری است.
* رسانه‌ها تا چه اندازه می‌توانند در راستای تقویت حوزه عفاف و حجاب تأثیرگذار باشند؟
صداوسیما یکی از رسانه‌هایی است که در بحث فیلم و سریال سازی می‌تواند با نمایش درست از شخصیت‌های عفیف، باحجاب و چادری در این امر تأثیرگذار باشد. متأسفانه گاهی در سریال‌های نمایشی شاهد هستیم که خانم‌های چادری در آن سریال ارزش خاصی ندارند. درحالی که شخصیت خانم عفیفه وچادری در سریال باید از یک شخصیت قوی برخوردار باشد. این رسانه می‌تواند با درایت درست، جریان سازی عمیقی در این موضوع داشته باشد. برای مثال می‌تواند شخصیت خانم محجبه و چادری در سریال را یک شخصیت قوی و موفق نشان دهد. متأسفانه صداوسیما در رنگ پوشش خانم‌ها با محدودیت‌هایی روبروست که بطور قطع باید در این زمینه تجدید نظر داشته باشد.
زمانی که صحبت از رنگ چادر می‌شود، رنگ مشکی را مثال می‌زنند درحالی که می‌توان از رنگ‌هایی جز مشکی برای چادر استفاده کرد. اسلام هیچ زمانی با رنگ‌های مختلف مخالفتی ندارد. مدت‌ها پیش برای چادرهای قجری از رنگ‌های زرشکی و آبی استفاده کردم اما متأسفانه خریداری پیدا نشد و در نهایت مجبور شدیم از آنها برای نوار مانتوها استفاده کنیم.
همه رسانه‌ها همچون صداوسیما می‌تواند در ایجاد چنین فرهنگی مؤثر باشد و این موضوع را فرهنگسازی کند که می‌توان برای چادر به جز رنگ مشکی از دیگر رنگ‌ها استفاده کرد. ما باید به مرور در این مسیر حرکت کنیم. باید این جسارت را آغاز کرد و در این مسیر پیشرو بود.