شهادت حضرت رقيه (س ) :
بر اساس بر خي مستندات تاريخي در چنين روزي در سال 61 ه ق حضرت رقيه دختر سه ساله امام حسين (ع) به در جه شهادت نايل آمدند . امام حسين (ع ) آن حضرت را بسيار دو ست مي داشت و البته اين رابطه روحاني دو جانبه بود . بر خي نوشته اند حضرت رقيه ( س ) پس از شهادت پدر بزرگوارشان، از فراق پدر روز و شب مي گريست تا اين كه از اين فراق جان باخت .
در گذشت منصور حلاج :
در چنين روزي در سال 922 ميلادي حسين ابن منصور حلاج عارف و شاعر مشهور ايراني در 64 سالگي به دار آويخته شد . حسين بن منصور بيضاوي مشهور به حلاج از بزرگان عرفا و صوفيه به دستورحامدبن عباس وزير مقتدر عباسي كشته شد. وي در بيضا درفارس فعلي به دنيا آمد و مدتي تحت تعلميات عارفانه سهل بن عبدالله تستَري قرار گرفت . او بعدها با جمعي از صوفيه عصر خود محشور شد كه از ميان آنها مي توان به جنيد بغدادي اشاره كرد . حلاج همچنين سالهاي چندي از عمر خود را درزندان سپري كرد . گفته اند خليفه عباسي به دليل برخي مخالفت هاي سياسي و همچنين مخالفت برخي علماي ديني با انديشه هاي وي ، پس از زدن هزار تازيانه بر وي ، دستان و پاهاي او را بريد و جسدش را سوزاند و خاكسترش را در دجله ريخت ." التوحيد" ، "الجواهر الكبير" ، "الوجود الاول" و" الوجود الثاني" از جمله مهمترين آثار اويند .گويند زماني كه او را دار زدند مردم بر جنازه او سنگ بسيار ميزدند .شبلي نيز به خاطر دور نماندن از قافله مردم تكه گلي كوچك به منصور زد. از جنازه منصور آهي برخاست بلند . گفتند : اين چه سر است؟ از اين همه سنگ هيچ نگفتي . از گلي اندك آه كردنت چيست ؟ گفت : آنها كه نمي دانند معذورند . از شبلي عجبم آمد كه ميداند من كيستم . نمي بايد مي انداخت و انداخت . رابعه از آنجا عبور ميكرد چون يار ديرين خود بر سر دار ديد سخت گريست و گفت : محكمتر زنيد اين حلاج رعنا را كه ديگر اسرار عرش ما فاش نكند وآخرين سخن حسين بن منصور اين بود : آنانكه از مومنان بودند و بر گفتار من ايمان آوردند . رستگار ميشوند. پس به خاطر اين سخن زبان او ببريدند و هنگام نماز شام سر از تن او جدا كردند در هنگام سر بريدن تبسمي كرد و جان بداد . مردمان خروش و شيون كردند . آن هنگام از يك يك اندام منصور آواز مي آمد "انا الحق " و در وقت سر بريدنش هر قطره خوني كه بر زمين ميافتاد نقش الله ظاهر مي گشت . بايزيد گفت : چون او را دار زدند . دنيا بر من تنگ آمد . براي دلداري خويش شب تا سحر زير جنازه بر دار آويخته اش نماز كردم . چون سحر شد و هنگام نماز صبح هاتفي از آسمان ندا داد . كه اي بايزيد از خود چه ميپرسي ؟ پاسخ دادم : چرا با او چنين كردي ؟ باز ندا آمد : او را سري از اسرار خود بازگو كرديم . تاب نياورد و فاش ساخت . پس سزاي كسي كه اسرار ما فاش سازد چنين باشد. نقل است : حسين بن منصور حلاج ميگفت : تاپنجاه سالگي هيچ مذهبي نگرفتم ام از هر مذهبي آنچه دشوار تر بود را بر نفس خود اختيار كردم . تا امروز نماز نكرده ام مگر به هر نمازي غسل توبه اي كرده باشم. نقل است عقربي ديدند سياه و بزرگ كه گرد او ميگرديد . مريدان قصد كشتن كردند . منصور گفت : دست از او برداريد كه دوازده سال تمام است كه نديم ماست و بر گرد ما ميچرخد .
آغاز قيام مردم يزد :
در چنين روزي در سال 1357 ه ش قيام مردم يزد عليه رژيم ستمشاهي آغاز شد . اين قيام به منظور مبارزه با رژيم پهلوي و در بزرگداشت شهداي قيام تبريز روي داد .قيام مردم تبريز در سال 1356 ه ش نيز در بزرگداشت چهلمين روز در گذشت شهداي قم برگزار شد . اينگونه بزرگداشتها را مي توان به عنوان نقاط مولد و محرك در روند در انقلاب اسلامي بر شمرد چرا كه پس از هر گونه حركت رژيم در سركوب انقلاب اسلامي و راه اندازي يك فاجعه جديد ، مردم كشورمان با بر پايي مراسم بزرگداشت ياد و خاطره شهيدان آن حادثه را در مناسبت هاي هفتم و چهلم آنان گرامي مي داشتند و اين خود بهانه اي بود براي رژيم در سركوبي قيام مردمي كه بار ديگر به حادثه اي ديگر بدل مي شد .
دراين روز مردم يزد دست به قيام گسترده اي عليه رژيم پهلوي زدند . مردم يزد فرداي آن روزنيز با حضور در خيابانها واماكن عمومي با شعار هاي انقلابي به مراكز فساد از جمله كاباره ها ومشروب فروشي ها در اين شهر حمله بردند و چندين مكان دولتي را نيز آماج حملات خود قرار دادند . اين تظاهرات روزهاي آتي نيز ادامه داشت و تا دوازدهم فروردين همان سال به طول انجاميد . البته رژيم پهلوي نيز در اين ميان با گشودن آتش به سوي مردم بي دفاع بسياري از تظاهر كنندگان را به شهادت رساند . اين قيام خود مقدمه اي براي شور عميق مردمي در روزهاي انقلاب اسلامي بود .
در گذشت نخستين زن بازيگر ايراني :
درچنين روزي در سال1377هجري شمسي لرتا هايراپتيان نخستين زن بازيگرايراني در گذشت . او در حوزه نمايش فعاليت هاي شاياني توجهي انجام داد . «مستنطق » ازجمله كارهاي بر جسته ايشان به شمار مي رود .
زلزله در تهران :
در چنين روزي در سال 1830 ميلادي زمين لرزه بزرگي در مازندران جنوبي مناطق شميرانات و دماوند در خاور تهران را تقريباً بطور كامل ويران كرد. در حدود هفتاد روستا كه در سوي خاوري جاجرود و در امتداد راه هايي كه از طريق دماوند به سمنان و دامغان مي رود، جاي داشتند ويران شدند و تنها در دماوند بيش ازپانصد تن كشته شدند. دامنه آسيب ها تا جاجرود گسترش داشت كه كاروانسراي آن در اثر لرزه درهم كوبيده شد و در تهران بسياري خانه هاي كهنه فرو ريخت و حدود سي تن را كشت. در پايتخت حتي يك خانه از آسيب در امان نماند و بخشي از كاخ به همراه بسياري از خانه هاي پيوسته به آن و نيز بخشي از بازار فرو ريخت. ارگ، تالار بزرگ با رعام، شماري از عمارت هاي اعياني و نيز ساختمان كهنه سفارت بريتانيا به سختي آسيب ديدند و ديواره هاي باغ سفارت با خاك يكسان شد. ارزش زيان هاي مالي در تهران نيم ميليون تومان برآورد شد. لرزه به شماري از ساختمان هاي همگاني در آمل، ساري و دامغان آسيب هايي رساند و سنگريزش هايي به راه انداخت كه گردنه ها را در راه هاي هراز و تلار رود به شمال بست. زمين لرزه تا باكو حس شد و پسلرزه هاي شديدي به دنبال داشت كه مايه آسيب هاي افزونتري در منطقه شميرانات شد و در تهران هراس بسيار برانگيخت، كه بخش بزرگي از جمعيت آن در چادرها سكني گزيدند. دربار سلطنتي نيز در فضاي باز ارگ اردو زد. پسلرزه ششم آوريل كاروانسراي قديمي را در جاجرود بكلي ويران كرد.
(منبع : پايگاه اطلاع رساني پژو هشكده زلزله شناسي )
روز جهاني تئاتر :
همه ساله چنين روزي به عنوان روزجهاني تئاتر گرامي داشته مي شود . نمايندگان بيش از بيست و پنج كشور دنيا در سال 1947 ميلادي به دعوت سازمان جهاني يونسكو، موسسه بين المللي تآتر را بنيان نهادند. در سال 1961 ميلادي
مركز تآتر فنلاند روز جهاني تئاتررا به سازمان يونسكو پيشنهاد كرد و اين پيشنهاد در نهمين كنگره جهاني موسسه بين المللي تآتر از سوي اعضاي حاضر تاييد گرديد و در روز بيست وهفتم مارس هر سال به عنوان روز جهاني تآتر معين شد .
«تانكرد درست » در پيامي كه سال گذشته ميلادي به مناسبت روز جهاني تآتر صادر كرد تاكيد نمود : تئاتر يكي از بزرگترين اختراعات بشر است، بزرگ بهسان كشف چرخ، بهسان رامكردن آتش.
اخراج نيروهاي انگليسي از ليبي :
در چنين روزي در سال 1970 ميلادي نيروهاي انگليسي از ليبي خارج شدند .
تولد اتو والاش :
در چنين روزي در سال 1847 ميلادي اتو والاش شيميدان آلماني به دنيا آمد . وي در سال 1910 ميلادي جايزه نوبل شيمي را از آن خود كرد .
تولد كارل مانهايم :
در چنين روزي در سل 1893 ميلادي كارل مانهايم جامعه شناس برجسته آلماني- انگليسي به دنيا آمد . «ايدئولوژي و اتوپيا» عنوان مهمترين اثر اوست .
در گذشت يوري گاگارين :
در چنين روزي ر سال 1968 ميلادي يوري گاگارين فضا نورد مشهور روس در گذشت . او نخستين كسي است كه به كره ماه سفر كرده است . وي در سن 34 سالگي در گذشت .
دولت پوانكاره :
در چنين روزي در سال 1924 ميلادي دولت پوانكاره در فرانسه قدرت را به دست گرفت .
چاپلين هنرمند :
در چنين روزي در سال 1931 ميلادي چارلي چاپلين عنوان افتخاري لژيونر بالاترين نشان هنري در فرانسه را از آن خود كرد .
ترك جامعه ملل :
در چنين روزي در سال 1933 ميلادي ژاپن عليرغم امضاي معاهده جامعه ملل ، به دليل فقدان ضمانت اجرايي آن براي اعضا ، اين جامعه را ترك گفت .
حمله به يوگسلاوي :
در چنين روزي در سال 1941 ميلادي هيتلر فرمان دايركتيو 27 را براي حمله به يوگسلاوي ، صادر كرد .
تسخير ايووا جيما :
در چنين روزي در سال 1945 ميلادي و در پايان جنگ جهاني دوم پس از كشتار بيش از بيست و دو هزار ژاپني و شش هزار آمريكايي شهر ايووا جيما به اشغال نيروي هاي آمريكايي در آمد .
نخستين دبير كل حزب :
در چنين روزي در سال 1958 ميلادي نيكيتا خروشچف نخست وزير و نخستين دبير كل حزب كمونيست قدرت را در دست گرفت .
تظاهرات ضد جنگ :
در چنين روزي در سال 1966 ميلادي تظاهرات گسترده ضد جنگ ويتنام در كشو رهاي يالات متحده آمريكا ، اروپا و استراليا بر گزار شد .
پايان نبرد شامپاني :
درچنين روزي در سال 1915ميلادي نبرد شامپاني در ميانه جنگ جهاني نخست ميان دو كشور فرانسه و آلمان پايان گرفت .
در اين جنگ نزديك به پنجاه هزار سرباز فرانسوي وبيش از سي هزار سرباز آلماني كشته شدند.
سوهارتو در راس قدرت :
در چنين روزي در سل 1968 ميلادي سوهارتو با پشت سرنهادن احمد سوكارنو به عنوان رييس جمهور ادونزي قدرت را در اين كشور در دست گرفت .
پدر خوانده در اوج :
در چنين روزي در سال 1973 و در جريان برگزاري چهل و پنجمين جايزه اسكار فيلم پدر خوانده بسياري از جوايز را از آن خود كرد . در اين ميان مارلون براندو جايزه بهترين بازيگر اسكار را از آن خود كرد .
تولد رونتگن :
درچنين روزي در سال 1845ميلادي ويلهلم رونتگن فيزيكدان آلماني ديده به جهان گشود . وي در سال 1895 ميلادي اشعه ايكس را كشف كرد وبه همين دليل در آن سال جايزه نوبل را در رشته فيزيك از آن خود نمود . اشعه ايكس وي امروزه يكي از اصلي ترين مشكلات را در حوزه علم پزشكي مرتفع ساخته است .