حضرت مهدی وقتی در برابر فتنه ها و بی عدالتی های اجتماعی قرار می گیرد با چراغ پرفروغ حکمت و درایت الهی وارد عمل شده، در پرتو دستورات آسمانی و قرآن کریم، به ایجاد عدالت و خاموش کردن شعله های بی عدالتی می پردازد .
حضرت مهدی شبیه ترین افراد به پیامبر خداست. نام اصلی آن حضرت «محمد» است. نامی که پیامبر اکرم بر او نهاده و فرمود: اسم او اسم من و کنیه او کنیه من است. کنیه حضرت ابوالقاسم است و به ایشان ابوصالح، ابو عبدالله، ابو ابراهیم، ابوجعفر، و ابوالحسن هم گفته می شود. القاب آن حضرت بسیار زیاد است. از جمله:
- مهدی: مشهورترین لقب آن حضرت است. مهدی که اسم مصدر هدایت است، به معنی کسی است که بوسیله خدا هدایت شده باشد. امام صادق(ع) در ضمن حدیثی فرمودند: آن حضرت را مهدی گویند، زیرا مردم را به امری که گم کرده اند هدایت می کند.
بر طبق این دیدگاه چون حضرت مهدى مردم را به حقایق پنهان شده دینى راهنمایى خواهند کرد او را مهدى مىگویند.
دیدگاه دیگر این است که قائم آل محمد را از این رو مهدى مى گویند که مردم را به امورى که بر آنها پوشیده است راهنمایى خواهد کرد. وى پس از ظهور جهت ارشاد پیروان ادیان دیگر کتابهاى آسمانى تحریف نشده را به آنها نشان خواهد داد و از این طریق آنها را با دین اصیل خود آشنا خواهد ساخت و براساس همان احکام تحریف نشده آیین آنها، با آنان رفتار خواهد کرد.
نتیجه آن که امام زمان به برکت علم بى نظیرى که مردم را در تمام عرصه هاى حیات فردى و اجتماعى و علمى و دینى به راه صحیح هدایت خواهند کرد و آنها را از تمام گمراهى ها نجات خواهند داد به این مناسبت آن حضرت را "مهدى" مى گویند.
- قائم: یعنی قیام کننده به حق. رسول خدا فرمودند: از این جهت او را قائم نامیدند که پس از فراموش شدن نامش قیام می کند.
امام جواد در پاسخ به این پرسش که چرا او را قائم می نامند، چنین فرمودند: زیرا پس از آنکه نامش از خاطره ها فراموش شود و بیشتر معتقدین به امامتش از دین خدا برگردند، قیام می کند.
- منتظر: از امام جواد(ع) پرسیدند چرا وی را منتظر می گویند؟ فرمود: زیرا وی برای مدتی طولانی غیبت می نماید و علاقمندان، منتظر ظهورش خواهند بود و آنان که تردید دارند، او را انکار می کنند.
- بقیه الله: روایت شده که چون آن حضرت قیام کند، پشت به کعبه می ایستد و 313 نفر دور او جمع می شوند. اول چیزی که می فرماید این آیه شریفه است: بقیة الله خیر لکم ان کنتم مؤمنین. آنگاه می فرماید: منم بقیه الله و حجت او و خلیفه او بر شما.
دیگر القاب آن حضرت عبارتند از: حجة الله، خلف صالح، منتقم، ولی الله، صاحب الامر، صاحب الزمان، منصور و ... .
یکى از رسالتهاى مهم "مهدى موعود" احیاى قرآن و زنده کردن تعالیم اسلام است.
حضرت على در نهج البلاغه از دوستان و یاران با وفاى خویش چون عمار و ابن تیهان و ذوالشهادتین به این صفت یاد کرده است که آنها دین را زنده کردند.
«واحیواالسنة و اماتواالبدعة» ؛ آنها سنت پیامبر را زنده کردند و بدعت را کشتند.
و درباره امام زمان با این تعبیر فرموده است که: « و یحیى میتالکتاب والسنة»؛ قرآن و سنت مرده را زنده مىکند.
پس آنچه مىمیرد حقیقت دین نیست، بلکه غرض آن است که دین در میان مردم مىمیرد. وقتى که به دستورات دین در جامعه عمل نشود و قوانین آن پیاده نگردد، مىتوان گفت که دین در آن جامعه مرده است. چرا که مردن یک قانون، متروک شدن آن است و این که امام زمان آن را زنده مىکند به این معنى است که تعالیم اسلام و قوانین متروکه قرآن را به جریان مىاندازد و آن را در جامعه پیاده مىکند. به عبارت دیگر آنقدر وصلهها و بدعتها به دین بسته مىشود که حقیقت آن زیر پردههاى ضخیم اوهام پنهان می شود.
یکى از اقدامات اساسى حضرت ولى امر پیراستن اسلام از این وصلهها، بدعتها، خرافات و تحریفها و تفسیرهاى نادرست و تلقى هاى غلطى است که به مرور زمان در اسلام پدید آمده است.
بنابراین ظهور امام زمان دو نتیجه از سوی آن حضرت را در پی خواهد داشت، از بین بردن بدعتها و احیاى سنتهاى متروکه و دعوت جدید به اسلام و قرآن و اظهار حقایق، تأویلات و تنزیلات قرآن که تا آن زمان بیان نشده است.