محققان مرکز تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان موفق به طراحی و ساخت کاتالیزورهایی با قابلیت بازیافت آسان شدند. این کاتالیزور می تواند در محیط ناهمگن فعالیت کند و در انتها نیز بدون نیاز به عمل خنثی‌سازی به راحتی بازیافت شود.

به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر بابک کریمی عضو هئیت علمی دانشکده شیمی مرکز تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان در تشریح نحوه انجام این پروژه گفت: این پروژه با هدف ساخت کاتالیزورهای نانوساختار "سولفونیک اسید" به مدت 5 سال در مرکز تحصیلات تکمیلی زنجان آغاز شده است.

وی به کارایی فراوان کاتالیزوری "سولفونیک اسید" اشاره کرد و افزود: علی رغم کاربری زیاد آن با مشکلات عملیاتی متعددی مواجه است. از یک سو این ماده پیوسته موجب خوردگی ادوات و تجهیزات صنعتی می‌شود و از سوی دیگر جداسازی محصول در فرآیندهایی که کاتالیزورهای اسیدی در محیط های هموژن به کار می‌رود، نیازمند خنثی ‌سازی کاتالیزور در انتهای فرآیند است این در حالی است که در نمونه حاصل از این پژوهش، مشکلات فوق برطرف شد.

عضو هئیت علمی دانشکده شیمی ادامه داد: برای ساخت این نمونه ابتدا کاتالیزور سولفونیک اسیدی بر پایه سیلیکای متخلخل منظم MCM-41 با ابعاد  1.4 نانومتر را سنتز کردیم. سپس بر روی آن واکنش "سایلیله" کردن الکل های مختلف با هگزا "متیل دی سیلازن (HMDS) را انجام دادیم. گروههای سولفونیک اسید در کاتالیزور سنتزی با پیوندهای کووالانسی به سطح سیلیکا متصل شدند.

وی اضافه کرد: با این اتصال احتمال فروشویی آن در طی واکنش به حداقل مقدار ممکن ‌رسید و این امکان را ایجاد کرد که کاتالیزور بدون تغییر در فعالیت تا 20 بار بازیافت شود. علاوه بر این اندازه کانال‌های کاتالیزور سنتز شده در این تحقیق بسته به کاربری و با توجه به ابعاد مواد اولیه مصرفی، قابل طراحی و کنترل بوده و می‌تواند برای مولکول‌ها و مواد شیمیایی مختلف انتخاب پذیری داشته باشد.

به گفته عضو هئیت علمی دانشکده شیمی مرکز تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، این پژوهش که در قالب پایان‌ نامه دکتری  داریوش زارعی تلوکی انجام شد از حمایت تشویقی ستاد بهره‌مند و جزئیات آن در مجله Tetrahedron Letters، (جلد 48، صفحات 1280- 1277، سال 2007) منتشر شد.