محمود حکیمی نویسنده ادبیات کودک و نوجوان گفت: متاسفانه هیچ کتابی برای نوجوانان در زمینه روشنگری درباره تحریفات مسائل آیینی به ویژه واقعه عاشورا تولید نشده است.
محمود حکیمی نویسنده ادبیات دینی کودک و نوجوان در گفتگو با خبرگزاری مهر با بیان این مطلب گفت: درباره تحریفات دینی در سالهای پس از انقلاب کتابهایی خوبی برای بزرگسالان منتشر شد اما شاهد این ضعف در حوزه ادبیات نوجوانان هستیم.
حکیمی جلد اول "حماسه حسینی" نوشته علامه شهید مرتضی مطهری را یکی از بهترین منابع در اینباره دانست و گفت: متاسفانه در برخی از تعزیه‌ها جملاتی از صحابه امام حسین(ع) نقل می‌شود که در شأن ایشان نیست. مثلا شنیده‌ام گفتاری را در مورد بانوی بزرگ و حماسه‌ساز کربلا حضرت زینب(س) نقل می‌کنند که برازنده ایشان نیست.
وی افزود: نویسندگان باید با انتشار کتابهایی که با نوشتاری ساده و روان دارای جذابیتهایی برای نوجوانان باشد این شبهات را رفع کنند.
این نویسنده همچنین به رشد قابل ملاحظه ادبیات دینی پس از انقلاب اشاره کرد و گفت: آثار محمدرضا سنگری و مهدی کاموس از جمله این کتابها هستند که به خوبی به واقعه عاشورا برای کودکان پرداخته‌اند. ما باید به کتابهای از این دست بیشتر توجه کنیم.
"روضة الشهدا" متن اصلی کتابهای مربوط به قیام عاشورا است
حسن ذوالفقاری گفت: نخستین کتابی که به صورت تفصیلی و مستقیم به قیام عاشورا پرداخته "روضة الشهدا" واعظ کاشفی است که متن اصلی کتابهایی است که بعد در حوزه ادبیات نمایشی به این واقعه پرداخته‌اند.
حسن ذوالفقاری نویسنده و پژوهشگر ادبیات در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره روند تحولات ادبیات آئینی گفت: بازیابش ادبیات آئینی عموماً در متن‌های روایی اعم از شعر و داستان دیده می‌شود و چون این نوع ادبی در بافت زندگی مردم تنییده است و با زندگی آنها گره خورده، روایت‌ها هم بازتابی از زندگی آنهاست.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس افزود: انعکاس ادبیات آئینی در داستانهای کهن ما بیش از دوران معاصر است؛ نمونه آنها داراب نامه و سمک عیار و مثنوی‌هایی است که شاعران ساخته‌اند. گهگاه هم اشارات و نشانه‌ها و علائمی از این نوع ادبیات که تمامی آداب و رسوم دینی مردم ما در آن نمود یافته، منتشر شده است. در شعر تغزلی و حتی شعرهایی که جنبه‌های غیر روایی دارند، باز هم جای پای ادب آئینی دیده می‌شود.
ذوالفقاری اضافه کرد: اینکه در آئین‌ها چه میزان سهم مسائل دینی و چه میزان سهم مسائل ملی رعایت شده، مشخص نیست و نمی‌توان با یک ارزیابی آنها را از هم تفکیک کرد اما به نظر می‌رسد شاعران ما در بررسی و مطالعه بازخورد آئین‌های دینی و ملی، سهمی مساوری برای هر دو در نظر گرفته‌اند و عموماً در فرهنگ ما هم اینگونه نبوده که سهم دین بر آرمان‌های ملی فزونی یابد یا برعکس.
وی با اشاره به بازخورد واقعه عاشورا در ادبیات ایران، گفت: این واقعه در حوزه شعر بازخورد بیشتری داشته تا داستان و شاید اصلی‌ترین شکل آن تعزیه‌ها بوده است. در متون ادبی هم برخی کتابها به صورت بسیار مستقیم بر انعکاس آن تاثیر گذاشته‌اند؛ نخستین کتابی که بدین گونه به حادثه عاشورا پرداخته "روضه‌الشهدا" واعظ کاشفی است.
این نویسنده و پژوهشگر عرصه ادبیات تاکید کرد: این کتاب انعکاس دوره‌ای از تاریخ است و در آن وقایع دوران حضرت آدم تا قیام عاشورا مورد بررسی قرار گرفته و از جمله آثار مهمی بوده که تا به امروز باقی مانده و تاثیر زیادی بر نویسندگان گذاشته است. متن اصلی کتابهایی هم که بعداً در حوزه ادبیات نمایشی به قیام عاشورا پرداختند، همان کتاب "روضه‌الشهدا" بوده است و البته هیچکدام نقش این کتاب را بازی نکرده‌اند.
ذوالفقاری گفت: اساساً واقعه عاشورا بر فرهنگ ما تاثیر زیادی گذاشته و تعداد زیادی ضرب‌المثل به وجود آورده است؛ "شمر هم جلودارش نمی‌شود" و "کربلا که گفتی مصیب‌اش معلوم است" دو نوع ضرب‌المثلی است که به زبان روزمره راه یافته است.
غلو و قیاس به نفس از آسیبهای شعر آیینی است
محمد صحتی سردرودی محقق و پژوهشگر معتقد است اگر چه بعد از انقلاب اسلامی شعر آیینی رشد چشمگیری داشته است اما همواره دو آفت غلو و قیاس به نفس این نوع ادبی را تهدید کرده است.
این محقق و پژهشگر آیینی در گفتگو با خبرنگار مهر با تاکید بر رشد چشمگیر ادبیات آیینی در سی‌سال اخیر گفت: بخش مهمی از این پیشرفتها از نگاه هنری و فنی بوده است چنانکه حتی آنهایی که سرسازگاری با ادبیات دینی را ندارند نیز نمی‌توانند این پیشرفت را انکار کنند.
وی در ادامه سخنان خود به آسیب‌پذیر بودن ادبیات و شعر آیینی اشاره کرد و گفت: غلو و افراط گری در شعر آیینی پیشرفت ادبی در این حوزه را کمرنگ و موجبات بدنامی ادبیات آئینی می‌شود.
مولف کتاب "علی در شعر فارسی" به روایات و مستنداتی از معصومین اشاره کرد که غلو را تقبیح می‌کنند و افزود: منابعی معتبر از زبان معصومین وجود دارد که این گونه غلو و بزرگنماییها را در حد شرک دانسته‌اند.
وی خاطرنشان کرد:این آفت بهانه به دست سودجویان می‌دهد تا برخلاف این فرهنگ والا تبلیغ کنند و شیعه را متهم به عوامفریبی و گمراهی کنند.
صحتی از جایگاه نخبگان دینی برای کمک به مبارزه با این آفت سخن به میان آورد و گفت: مسلمانان جهان نیاز دارند که با عقلانیت سخن شیعه را بشنوند و با امام حسین(ع) و اهل بیت (ع) آشنا شوند.
وی هنر و ادبیات عاشورایی و آئینی را پلی میان اندیشه‌وران و مردم دانست و ابراز داشت: با این پل اندیشه‌وران فعالانه باید به ترویج حقایق برای عامه مردم بپردازند.
صحتی در این باره افزود: برخی از شاعران نوپا که بیشتر به نظم نیزعلاقه دارند از قیاس نفس برای تولید خوراک "روضه خوانان" و "زبان حال‌خوانی" استفاده می‌کنند و فقط به مظلومیت و ستم در واقعه عاشورا می‌پردازند.
"ظهر روز دهم" یکی از شاهکارهای شعری در پرداختن به عاشوراست
راضیه تجار گفت: سروده "ظهر روز دهم" مرحوم قیصر امین‌پور یکی از شاهکارهای شعری در پرداختن به واقعه عاشوراست.
این نویسنده در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به روند تحولات ادبیات آیینی گفت: ادبیات آیینی ما حرکتی رو به رشد داشته است اما به این امر نباید اکتفا کرد و متولیان فرهنگی باید به سنجش بپردازند و بهترینها را در سطح کشوری انتخاب و در کتابی چاپ کنند.
وی افزود: این حرکتها در شعر آیینی بسیار سریعتر و بهتر بوده و فکر می‌کنم که به هسته فکری در پرداختن به واقع عاشورا دست یافته‌ایم لذا از این واقعه بسیار وام گرفته شده و در موارد مختلف به آن پرداخته شده است اما باز هم باید کار کرد.
تجار اضافه کرد: برای رسیدن به نقطه مطلوب هنوز زمان طولانی‌تر و کارهای انجام نشده ای پیش رو داریم که امیدوارم گا‌مهای موثر در حوزه داستانها و اشعار عاشورایی برداشته شود.
این نویسنده درباره بهترین مجموعه‌های شعری سالهای اخیر درباره واقعه عاشورا گفت: فکر می‌کنم "ظهر روز دهم" مرحوم قیصر امین‌پور یکی از شاهکارهای شعری در پرداختن به واقعه عاشوراست.
وی افزود: البته شاعران خوب که به این حوزه پرداخته‌اند کم نداشته‌ایم و به مرور در این سه دهه حضور خود را اعلام کرده‌اند و اشعار ویژه و مناسبی سروده‌اند.
بزرگترین آسیب ادبیات آیینی کم شدن نگاه نو است
زهرا زواریان نویسنده کودک و نوجوان معتقد است ادبیات آیینی و عاشورایی نیاز به نگاه و قالب نو برای جذب مخاطبان جوان دارد.
زهرا زواریان نویسنده در گفتگو با خبرنگار مهر با اذعان به این موضوع که بعد از انقلاب اسلامی رویکرد جدیتری به ادبیات آیینی به وجود آمده است از سابقه این نوع ادبی در ایران گفت و افزود: حتی این نوع ادبیات در تمام جهان نیز با نگرشی دیگر قابل مشاهده و بسیار نیز قابل توجه و خواندنی است.
زواریان با اشاره به این موضوع که شعر نسبت بیشتری با ادبیات آیینی و عاشورایی دارد ابراز داشت: ادبیات مقولات مختلفی دارد که بحث در مورد آسیبهای ادبیات آیینی در هریک متفاوت است و نمی‌توان تمام انواع ادبی آیینی را با یک نگاه نقد و بررسی کرد.
وی ازضرورت نگاه نو به ادبیات آیینی سخن به میان آورد و افزود: در روزگارما نیاز به رویکردی نو از لحاظ فکری و اندیشه‌ورزی هستیم. در این نوع ادبیات ما باید به تاویل روی بیاوریم و قالبهای نو ادبی ارائه دهیم.
این نویسنده آثار دینی کودک و نوجوان با غیر قابل قبول دانستن تکرار مکررات در ادبیات آیینی گفت: اگر همان چیزی که از قبل به ما رسیده دوباره تکرار شود قابل قبول نیست و ما را دچار کلیشه می‌کند.
زواریان با اشاره به داستانهای آیینی موجود افزود: در حوزه داستان آیینی متاسفانه به کلیشه نزدیک شده‌ایم و این نکته سبب می‌شود تا دیگر تاثیر مطلوب حاصل نشود.
وی از نویسندگان مطرح خواست که روی این موضوع بیشتر کار کنند تا قالبهای نو و نحوه‌های پردازش نو در ادبیات آیینی و عاشورایی مخاطبان بیشتری را متوجه این حوزه کند.
شعر آیینی جوان رشد چشمگیری داشته است
ناصر فیض گفت: شعر آیینی شاعران جوان به علت نگاه متفاوت و استفاده از تکنیکهای ادبی مدرن بسیار تاثیرگذار است.
این شاعر در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به تاریخ ادبیات آیینی اظهار داشت: ادبیات فارسی به جهت توانایی و ویژگی خاص خود از دیرباز به موضوعات مختلف پرداخته و از همین‌رو آثار برجسته‌ای نیز در عرصه ادبیات آیینی در دورانهای مختلف در زبان فارسی پدید آمده است.
وی اظهار داشت: هر نگاهی در ادبیات که انسان را به سوی کامل شدن هدایت کند ادبیات آیینی محسوب می‌شود .
این شاعر انقلاب اسلامی را نقطه تحول شعر آیینی دانست و بیان داشت : با وقوع انقلاب اسلامی نگارش مفاهیم ارزشی و دینی بیش از گذشته مطرح شد و ادبیات آیینی زیر عنوان باورهای اصیل تعریف شد و با شروع جنگ تحمیلی نیز ادبیات آیینی به سمت حماسه پیش رفت.
فیض شعر آیینی شاعران جوان را شعری متفاوت دانست و گفت: شعر جوان ما به دلیل نگاه متفاوت جوانان و استفاده از تکنیکهای جدید و مدرن در عصر حاضر بسیار تاثیرگذار است و به علت آگاهی جوانان تحریف کمتری دراین اشعار صورت می‌گیرد.
وی آگاهی از تاریخ واقعه عاشورا را لازمه سرودن اشعار عاشورایی دانست و بیان داشت: بدون آگاهی کامل از تاریخ عاشورا شعر عاشورایی دچار تحریف می شود. همچنین در شعر عاشورایی باید از کلمات و اصطلاحات مناسب شأن ائمه اطهار استفاده کرد
شعر آیینی ما تحت آموزه‌های امام خمینی تحول یافت
مصطفی‌محدثی خراسانی گفت:در شعر آیینی پیش از انقلاب ما با نوعی نگاه توصیفی روبرو بودیم که صرفاً بیان چگونگی‌ها می‌پرداخت اما با انقلاب و تحت‌تاثیر آموزه‌های امام خمینی(ره) ما به "چرایی" این مضامین هم می‌رسیم.
این شاعر و روزنامه‌نگار در گفتگو با خبرنگار مهر علاوه بر بیان نکته فوق افزود: نهایت تصویری که ما در شعر آیینی پیش از انقلاب از حضرت زینب (س) داشتیم ایستادگی مقابل یزیدیان بود اما بعد از انقلاب قادر طهماسبی (فرید) توانست با شعر "سری در نینوا می‌ماند اگر زینب نبود / کربلا در کربلا می‌ماند اگر زینب نبود" این تصویر را دگرگون کرد.
شاعر "هزار مرتبه خورشید" ادامه داد: درباره مضامین دیگری مانند انتظار، مبعث، نبوت، امامت و ولایت نیز تغییراتی از این دست رخ داد زیرا ما به این نکته توجه کرده‌ایم که نوآوری در زبان شعر آیینی نیز لازم است و زبان شعر باید زبان مخاطب امروز باشد تا بتواند با وی ارتباط برقرار کند.
محدثی خراسانی ضمن بیان این نکته که در شعر دینی نوآوری بیشتری در مقایسه با داستان دینی صورت گرفته است گفت: امکان ایجاد خلاقیت در شعر بیشتر است تا داستان چون یکی از عناصر شعر تخیل است که به نوآوری کمک شایانی می‌کند اما ما در داستان ناگزیر به روایت هستیم و نمی‌توانیم از الهام و تخیلی که در شعر می‌توان به کار برد استفاده کنیم. علاوه بر اینکه شعر تاریخچه طولانی‌تری نسبت به داستان دارد.
این شاعر افزود: گنجینه شکوهمند ادبیات فارسی و خصوصا "شعر فارسی" که در دامان اسلام و فرهنگ آن تولد و پرورش یافته است پیوندی ژرف با آموزه‌های این جهان بینی دارد.
مصطفی محدثی خراسانی که سردبیری فصلنامه "شعر" حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی را نیز برعهده دارد تصریح کرد : بیشترین جلوه‌های پیوند ادبیات با آموزه‌های دینی و اسلامی را می‌توان در شعرهای عرفانی فارسی سراغ گرفت به گونه‌ای که تفکیک شعر فارسی از عرفان غیر قابل تصور است. عرفان به شاعران فارسی در طول تاریخ الهام بخشیده است و شاعران فارسی در به تصویر کشیدن و بیان کشف و شهودهای عرفانی سنگ تمام گذاشته‌اند.
وی افزود: شعر عرفانی ما بهترین مونس انسان در خلوتهای شکوهمند و سرشار از حضور دوست است. انسان بر محمل بال شعرعرفانی فارسی به آسمان دوست پر می‌کشد و به آستان جانان نائل می‌آید.
محدثی در پایان گفت: نکته‌ای که در بحث نوآوری وجود دارد این است که نوآوری کار هر کسی نیست و باید مبتنی بر پشتوانه علمی باشد به ویژه در شعر آیینی که به دلیل حساسیتهای خاصش ممکن است نوآوری به آسیب منجر شود.
عاشورا شناسنامه و هویت ملی و دینی ماست
حسین اسرافیلی گفت: قیام عاشورا به عنوان شناسنامه ملت و هویت ملی و دینی ما چنان ریشه در فرهنگ اسلامی دارد که حتی مذاهب غیر شیعی منطقه و جهان نیز همواره آنرا به بزرگی یاد کرده‌اند.
حسین اسرافیلی شاعر در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به روند تحولات ادبیات آئینی در کشور گفت: عاشورا به عنوان شناسنامه ملت ما و در اصل شناسنامه و هویت ملی و دینی ما را تشکیل می‌دهد و در ادبیات ما هم حضور داشته است و حتی گاهی شاعرانی از اهل تسنن از جمله بیدل دهلوی و مولوی هم بوده‌اند که به این موضوع پرداخته‌اند.
وی افزود: در واقع کار بزرگ اباعبدالله الحسین (ع) به گونه‌ای بوده که تاریخ را تسخیر کرده و حتی دانشمندی مانند جرجی زیدان در جمله‌ای می‌گوید "هر روزی که برمی‌آید دو پرده دارد که یادآور دو واقعه است، فلق یادآور خون علی و شفق یادآور خون حسین".
اسرافیلی اضافه کرد: قیام اباعبدالله که سکان تاریخ را به دست خود گرفته است در ادبیات ما حضوری پیوسته داشته است. شما در ادبیات کلاسیک ما دیوان شعری را پیدا نمی‌کنید که با نعت پیامبر پیامبر شروع شده باشد و درباره واقعه عاشورا نکته‌ای نداشته باشد.
این شاعر گفت: پیش از انقلاب شعرهای آئینی و عاشورایی ما عمدتاً در مدح و وصف قیام ائمه بود و اگر سه، چهار بیتی از هر کدام از این اشعار بردارید آنها را می‌توان درباره همه ائمه به کار برد و اطلاق کرد. البته درست است که تمامی ائمه نور واحدی‌اند اما در زمان و مکان مختلف هر کدام جلوه های گوناگونی داشته‌اند که آنها را از هم متمایز می‌کند.
وی تاکید کرد: پیش از انقلاب اگر در شعر به قیام عاشورا پرداخته می‌شد بیشتر بر مظلومیت امام حسین (ع) و یارانش و توحش سپاه دشمن تاکید داشت اما بعد از انقلاب شاعران از نگاه متعهدانه‌ترای به مسائل می‌نگریستند. البته می‌توان همین ادبیات را نیزآسیب‌شناسی کرد.
اسرافیلی در آسیب‌شناسی ادبیات عاشورایی اضافه کرد: متاسفانه تعداد مداحان بیسواد زیاد شده و معمولاً هم از سست‌‌ترین ابیات استفاده می‌کنند و گاهی هم می‌بینم که شعرهایی را به آنها می‌دهم اما نمی‌توانند آنها را بخوانند حال آنکه باید در مجالس ما شعرهای متعهدانه و حاوی پیامهای عاشورایی وجود داشته باشد.
تاثیرگذاری داستان "نینوا" در گرو جوشیدن سخن از ژرفای جان سخنور است
میرجلال‌الدین کزازی گفت: هنگامی آئین یا داستان نینوا و رخدادهای شگفت آن به گونه‌ای شورانگیز و اثرگذار در سروده شاعر به نمود در خواهد آمد که از ژرفای جان سخنور و باور استوار وی بر آنچه می‌روید جوشیده باشد.
میرجلال‌الدین کزازی استاد رشته زبان و ادبیات فارسی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره روند تحولات ادبیات آئینی در ایران گفت: اگر ما از نگاهی فراخ و فراگیر به سرگذشت ادب پارسی به ویژه ادب در پیوسته یا شعر بنگریم می توانیم گفت که همه روندها و دبستانهای ادبی ایران از کهن‌ترین روزگاران تا به امروز سرشتی آئینی داشته‌اند.
وی افزود: از کهن‌ترین سروده ایرانی که "گاهان زرتشت" است و نیز نیایشهای به درگاه خداوند گرفته تا روزگار ما، حتی آنچه آن را ادب غزنی یا غزلسرایی می‌نامیم که چندان پیوندی هم با باورها و اندیشه‌ها و ویژگیهای آئینی ندارد نمود ادب آئینی را می‌توانیم یافت.
این نویسنده اضافه کرد: در روزگار ما هم به هر روی این هنجار و ساختار دیده می‌شود اما اگر بخواهیم ادب آئینی را در این روزگار با پیشینه ادب پارسی بسنجیم همچنان اگر با نگاهی ژرفاگرای و پدیدارشناختی به آن بنگریم می‌توانیم گفت که در این روزگار ادب آئینی کارکردی برونی و آشکار و کالبدینه یافته است.
کزازی گفت: به سخن دیگر این روند به صورت شاخه‌ای در شعر امروز پدید آمده که جدا از دیگر روندها و گونه‌های ادبی است و آن را ادب آئینی می‌نامند اما در گذشته این ساختار یا این سویمندی در نهاد و ژرفای سخن بوده است به گونه‌ای که سروده‌هایی را که در برون آشکارا آئینی شمرده نمی‌شده‌اند می توان از این دید، نگریست و کاوید و گزارشی باورشناختی و آئینی از آنها به دست داد.
این پژوهشگر عرصه ادبیات آئینی و اسطوره‌ای تاکید کرد: من برای روشن‌داشت سخن یک نمونه می‌آورم. شاهنامه فردوسی یک شاهکار در ادب ایرانی و رزمی و حماسی است. هر چند این اثر در ساختار برونی و پیکره و گونه ادبی متنی آئینی شمرده نمی‌شود اما اندیشمندی ژرف‌نگر مانند فرزانه فروغ "شیخ اشراق" در داستانهایی نمادین، آئینی و باورشناختی که نوشته است به شاهنامه باز‌می‌گردد و چهره‌ها و رخدادهای آن را از دیدگاه ویژه خویش می‌کاود و برمی‌رسد.
وی ادامه داد: از دید من این برجسته‌ترین جدایی و تفاوتی است که شعر آئینی در روزگار ما با پیشینه سخن پارسی یافته است و بر پایه آنچه گفته شد در آن شاخه شعر پارسی که می‌توان بر آن نام شعر آئینی یا عاشورایی نهاد داستان نینوا مربوط به واقعه کربلاو قیام امام حسین (ع) و رخدادهای شگفت‌انگیز آن بازتافته شده است اما آنچنان که گفتم بیشتر به شیوه‌ای برونی.
کزازی گفت: گاهی غزلهایی سروده شده است که در آنها داستان نینوا سرچشمه‌ای زیباشناختی و پندارخیز در آفرینش زیباییهای ادبی برای سخنور گردیده است اما در شعر آئینی هم مانند هر سروده‌ای دیگر در هر آفرینش هنری، اگر سخنور به داستان نینوا می‌پردازد می‌باید این کار به گونه‌ای سرشتین و حتی ناخودآگاهانه باشد و اگر او (سخنور) بر آن سر بیفتد که آگاهانه شعر آئینی بسراید بهره‌ای که از آئین می‌برد بهره‌ای خام و برونی و در رویه خواهد ماند.
این پژوهشگر عرصه ادبیات آئینی و اسطوره‌ای تاکید کرد: پس هنگامی آئین یا داستان نینوا و رخدادهای شگفت آن به گونه‌ای شورانگیز و اثرگذار در سروده شاعر به نمود در خواهد آمد که از ژرفای جان سخنور و باور استوار وی بر آنچه می‌روید جوشیده باشد.
وی افزود: شاعر می‌باید دیری با این داستان شگرف زیسته باشد رخدادهای آن را به آزمونهای ژرف درونی و نهادین در خویشتن دگرگون کرده باشد تا این رخدادها به بن‌مایه‌هایی ادبی و زیباشناختی بدل شود آنگونه که ما در پیشینه ادب ایران می‌بینیم که چیره‌ترین و پایدارترین سویمندی و ساختار در آن آئین و باور و مینو و جهان نهان است.
شعر عاشورایی موفقتر از داستان بوده است
مصطفی جمشیدی گفت: در حوزه شعر آئینی و عاشورایی موفقتر از داستان بوده‌ایم و در حال حاضر با توجه به اهمیت شعر در تشیع و اسلام پایگاه شعر عاشورایی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
مصطفی جمشیدی نویسنده در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره روند تحولات ادبیات آئینی در ایران گفت: نکته مسلم این است که در حوزه شعر آئینی و عاشورایی موفقتر از داستان بوده‌ایم و در حال حاضر با توجه به اهمیت شعر در تشیع و اسلام، پایگاه شعر عاشورایی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
وی با اشاره به تاریخچه شعر آئینی گفت: در طول تاریخ اسلام، روند تحولات ادبی و عاشورایی همواره رو به گسترش بوده است از زمانی که یهودیان مکه و مدینه پیامبر اسلام را آزار می‌دادند و شاعرانی مانند حسان بن ثابت در وفاع از ایشان به سرودن شعر می‌پرداختند شعر آئینی وجود داشته است.
جمشیدی اضافه کرد: اما با وقوع انقلاب اسلامی ادبیات آئینی سمت و سوی جدیتری سوق پیدا کرد و شعرهایی که درباره ابا عبدالله الحسین(ع) سروده شده با ماهیت حماسی آن همپا بوده است. اما ما در زمینه داستان ضعف داشته‌ایم. در داستان ما با نوعی الگوبرداری از نهضت حسینی مواجه بودیم که در ادبیات دفاع مقدس ما تبلور یافته است.
این نویسنده تاکید کرد: در ادبیات ما کارهای سترگی انجام شده است اما چیزی که همه ما از آن رنج می‌بریم، فقدان منابع و امکانات و تربیت نیروست ادبیات داستانی ما نیازمند فراغت است و این میسر نمی‌شود مگر با تخصیص اعتبار به نویسندگان و دادن فراغت بال به آنان.
وی گفت: یکی از وجوه امروز هنر دنیا کارهایی است که در زمینه ادبیات انتظار انجام شده است. ما خصوصاً در انقلاب اسلامی نیازمند ترویج مبانی هستیم و تنها ادبیات است که می‌تواند این وجه را منعکس کند.
جمشیدی اضافه کرد: علی معلم، موسوی گرمارودی، طاهره صفارزاده، سیدحسن حسینی، قیصرامین‌پور و احمد عزیزی از جمله شاعرانی‌اند که ادبیات آئینی و انتظار را تعالی داده‌اند.