به گزارش خبرنگار مهر، نشست معرفی و بررسی کتاب "بررسی انتقادی و تطبیقی فلسفه نظری کانت" به عنوان کتاب برگزیده سال در حوزه فلسفه با سخنرانی دکتر حسین غفاری(مؤلف کتاب) بعدازظهر دیروز در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه برگزار شد.
دکتر غفاری با بیان اینکه به تکمیل این کتاب در آینده خواهد پرداخت گفت: تألیف این کتاب از چند جهت برایم اهمیت داشته و به عنوان تکلیف این کار را انجام داده و ادامه خواهم داد. این رسالت، رسالتی فرهنگی و عقلانی است. در ارتباط با فلسفه کانت، آثار بسیاری به زبان انگلیسی وجود دارد. منتهی این آثار به سه صورت است. گاهی این آثار توصیفی هستند که به منظور آشنایی دانشجویان مقاطع مختلف نوشته شده است. برخی آثار، بعضی عناوین کانت را مورد بحث قرار داده‌اند. بعضی از آثار شروحی بر کانت هستند.
استاد فلسفه دانشگاه تهران در ادامه تصریح کرد: در مورد کانت و شرح مبسوط و جامع بر فلسفه او سه یا چهار شرح بیشتر به زبان انگلیسی وجود ندارد. در زبان آلمانی، شرح "واینینگر" از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. شرحهای "ادواردکرو" و "کمپ اسمیت" در زبان انگلیسی از جامعیت برخوردار هستند. اسمیت در قله مترجمین و کانت شناسان قرار دارد. او جمله به جمله کانت را بررسی و نقد کرده و تمامی آثار کانت و درباره او را ملاحظه کرده و اثرش، اثری جامع است.
وی گفت: نقدی که بر کتاب critic کانت از سوی برخی اندیشمندان وارد است، این است که معتقدند این کتاب فصل به فصل در تضاد با هم هست و معتقدند که کانت با خودش ناسازگار است. "واینینگر" و "اسمیت" هم معتقدند که کانت مبانی متضاد در کتاب نقد دارد. اسمیت اگر چه کانت را نقد می‌کند و شارح کانت است ولی البته از منظری غیر جانبدارانه او را قبول دارد. ولی شخصی مانند "پیتون" به نظر می‌رسد به صورت جانبدارانه کانت را قبول دارد. او بر ایرادات وارد بر کانت (از سوی منتقدان) علاوه بر شرحش بر فلسفه او پاسخ می‌دهد.
وی گفت: این مقدمه جریانی را ترسیم می‌کند که در مورد کانت شناسی وجود دارد. همان گونه که بیان شد شرح سوم کاملی در مورد کانت در جهان انگلیسی زبان وجود ندارد.
برگزیده کتاب سال در حوزه فلسفه در ادامه گفت: در فضای فلسفه ایران برای شناخت فلسفه غرب، کارهای زیادی صورت نگرفته است. اگر چه بعد از انقلاب اسلامی تلاشهایی در این زمینه صورت گرفته ولی هنوز به جایگاه مطلوب نرسیده است. ما هنوز از مرحله ترجمه آثار عبور نکرده‌ایم چه رسد به مرحله تألیف. ما هنوز وارد شرح و توصیف هیچ فیلسوف غربی نشده‌ایم.
وی تصریح کرد: پرداختن بنده به کانت به جهت اهمیتی است که کانت در فلسفه غرب دارد. اگر افلاطون و ارسطو را بگذاریم کنار، فیلسوفی که سرنوشت فلسفه غرب را تغییر داده، کانت است. او موضوعات اساسی فلسفه را مورد بررسی قرار داده است. کار من این بوده که اولا فلسفه کانت را مطرح کنم. سعی کرده‌ام با شاخص قرار دادن شرحهای "اسمیت" و "واینینگر" سنت شرح کامل نویسی را مورد توجه قرار دهم. علاوه بر این، تفسیرهای مورد بحث در مورد کانت را مدنظر قرار داده‌ام تا با توجه به مجموعه دیدگاه‌های مختلف، قضاوت منطقی راجع به نظر آنها داشته باشم.
این پژوهشگر حوزه فلسفه در ادامه افزود: رسالت اصلی من در تألیف این کتاب ، توجه به فلسفه اسلامی و موادی از این فلسفه است تا بتوانیم در مورد فلسفه کانت اظهار نظر کنیم. با سنت فلسفی اسلامی که حرفی برای گفتن دارد نه تنها فلسفه کانت بلکه باید فلسفه غرب را مورد بررسی قرار داد. مشکل اساسی در مورد سنت فلسفی اسلامی، بی اطلاعی از اهمیت و قوت آن است.
غفاری با بیان اینکه برخی اندیشمندان، فلسفه تطبیقی را امکان پذیر نمی‌دانند، گفت: فلسفه تطبیقی نه تنها ممکن و مهم است بلکه تنها راه برای حیات فلسفه اسلامی و عرضه فلسفه در جهان است. باید زبان و فرهنگ فلسفه غرب را بشناسیم و مبانی و مسایل آن را بشناسیم و مبادی فلسفه اسلامی را نیز مشخص سازیم و با فلسفه غرب تطبیق دهیم. تا مسایل و مبادی فلسفه خودمان را با فلسفه غرب تطبیق ندهیم، فلسفه آنها فهم نمی‌شود.
او گفت: این کتاب به عنوان بحث مقدماتی از یک پروژه است که قرار است سه بخش و شش مجلد توسط اینجانب تهیه شود. جلد دوم این پروژه رساله دکتری بنده است که در آینده با ویرایش آن آماده چاپ خواهد شد. در جلد اول، به یکی از مهمترین مقولات کانت که عبارت است از قضیه ترکیبی پیشینی پرداخته شده است. در فلسفه کانت این مبدأ مهمترین مبدأ است. کانت معتقد است قلب تفکر انتقادی در یافتن موضوع امکان قضایای ترکیبی پیشین است. بحث من پرداختن به قضیه ترکیبی پیشین در سه حوزه ریاضی، علوم طبیعی و فلسفه مورد بحث کانت است.
وی در پایان خاطر نشان کرد: در این کتاب با همان حساسیت کانتی نشان داده‌ام که مسأله قضایای ترکیبی پیشین در فلسفه ابن سینا و خواجه نصیر مطرح بوده و آنها در حل این مسأله پاسخی را بیان کرده‌اند که پاسخی درست‌تر از کانت است.