خبرگزاری مهر - گروه اجتماعی: منزل آیت الله سید عبدالله بهبهانی از اصلی ترین رهبران نهضت مشروطه در ایران در حالی به ویرانه ای کامل تبدیل شده است که یک هفته ای می شود که مردم ایران 103 سالگی انقلاب مشروطه را به جشن نشسته اند.

به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله سید عبدالله بهبهانی از رهبران بزرگ جنبش مشروطه ایران است که از اوایل سال 1284 خورشیدی با به توپ بستن مجلس اول مشروطه در 1287 خورشیدی جنبش مشروطه را با همراهی آیت الله سید محمد طباطبایی رهبری کرد. این دو در جنبش مشروطه "سیدین سندین و آیتین حجتین" خوانده می شدند.

خانه بهبهانی در سرپولک تهران و در مرز محله بازار و محله چالمیدان قرار داشت. جایی که اکنون کوچه بهبهانی خوانده می شود و منشعب از بازار آهنگران است. کنار این خانه مسجد آیت الله بهبهانی قرار دارد که برخلاف خانه نیمه ویران او در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. این خانه در گرماگرم مشروطه خواهی تهرانیان شاهد نطقهای آتشین بهبهانی علیه استبداد قاجاری بود.

خانه او نیز ایمن از حوادث ایام نبود و برخی از سرنوشت سازترین رخدادهای جنبش مشروطه ایران از جمله ترور و شهادت بهبهانی در آن چهره بست. این خانه تنها خانه باقی مانده از رهبران صدر مشروطیت در تهران است. در حالی که در تبریز و اصفهان خانه رهبران مشروطه مرمت و بدل به موزه مشروطیت شده، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری سالهاست که از ثبت آن در فهرست آثار ملی خودداری می ورزد و عملا راه برای تخریب این خانه ارزشمند فراهم شده است.

در گزارش تصویری "مهر" همراه با تصاویر خانه بهبهانی، پاره ای از رخدادهای چهره بسته در این خانه  را به روایت وقایع نگاران معروف مشروطه مرور می کنیم.

 

نمایی از حیاط خانه بهبهانی - محمد مهدی شریف کاشانی صاحب کتاب واقعات اتفاقیه در روزگار و از نزدیکان بهبهانی می نویسد: " دهه عاشورای( 1324ق ) پیش آمد. خانه بهبهانی روضه خوانی است ... از هر گوشه مجلس یک نفر برخاسته نطقی و تحقیقی می کند. به خصوص دو سه نفر سید - یکی ابوالسادات  یکی آقا حسین نام - روزها در منزل آقا معرکه می نمایند... و تظلمات و تعدیات دولت و مذاکرات دستخط و اسباب چینی های بعضی مفسدین ... به جهت خرابی در کار آقایان متحصنین زاویه مقدسه را ذکر می کنند و صدای واشریعتا! وامحمدا! بلند می شود."

 

نمایی از ایوان و مدخل زیرزمین خانه بهبهانی - ناظم الاسلام کرمانی در کتاب تاریخ بیداری ایرانیان می نویسد: " یک روز در خانه بهبهانی مجلسی تشکیل یافت. آقای بهبهانی گفت من چنین صلاح می دانم که به حالت اجماع برویم به خانه عین الدوله و از او جدا مطالبه عدالتخانه بنماییم .امر او از دو شق خارج نیست، یا قبول می کند و عدالت خانه را برپا می کند و یا جواب می دهد. اگر قبول کرد که فبها المراد والا باز می رویم به زاویه مقدسه. "

 

یکی از اتاقهای خانه که سقفش فروریخته - به روایت شریف کاشانی پس از صدور فرمان مشروطه " همه روزها و شب ها در منزل حجه الاسلام بهبهانی ازدحام از تجار و اصناف می شود به جهت افتتاح مجلس."

 

بخشی از ضلع شرقی خانه بههبانی که برای ساخت پاساژ خراب شده است - به گفته مهدی ملک زاده فرزند ملک المتکلمین مشروطه خواه و صاحب تاریخ انقلاب مشروطیت ایران پس از فتح تهران بوسیله مشروطه خواهان "در حقیقت یک دولت بدون مسئولیت یا یک اداره امور عمومی در خانه بهبهانی ایجاد شد."

 

ایوان خانه بهبهانی و درب اتاق خصوصی او- شریف کاشانی از قول فرزند بهبهانی می نویسد: " [شب شنبه 24 تیرماه 1289] بر حسب معمول همه شب، آقا در پشت بام روی تشک خود نشسته بودند. جناب حاجی شیخ مهدی واعظ با من یک طرف نشسته بودیم. آقا سید حسین عمه زاده با جناب آقا سید مهدی کاشانی یک طرف نشسته، دو نفر هم مقابل آقا نشسته بودند. در ساعت دو از شب گذشته، دو نفر آمده مقابل آقا سلام کردند. آقا دست خود را مقابل روشنایی گرفته، جواب سلام فرمودند. بدون معطلی و درنگ هر دو در مقام تیرباران شدند .... هریک بی اختیارانه فرار کردیم .... آنها هم به چابکی پایین رفته، فرار کردند.

 

نمایی از اتاق پذیرایی خانه بهبهانی- شریف کاشانی می نویسد که فردای پس از شهادت بهبهانی بدست مخالفان "صبح، از اول آفتاب شروع به ازدحام مردم شد. قریب ده - پانزده هزار نفر جمعیت در کوچه و درب خانه شهید و پشت بام های بیرونی و اندرونی اجتماع داشته از هیأت وزرای کابینه و وکلای مجلس و ناصرالملک و ستارخان و باقرخان و سایر سردارهای قدیم و جدید و مشیرالدوله و مؤبدالدوله و فرمانفرما و مؤیدالسلطنه و قائم مقام و حاجب الدوله و اعیان و اشراف و تجار و آقا شیخ محمد رضا مجتهد و ظهیرالاسلام و امام جمعه و رؤسای اصناف، تمام اعیان و اشراف از هر طبقه ،" اول سر مقبره محل گذاردن جسد رفته ، بعد از فاتحه به مجلس ختم نشسته و اظهار تأسف می نمودند.