به گزارش خبرنگار مهر منوچهر متکی گزینه پیشنهادی وزارت امورخارجه عصر دوشنبه در تشریح برنامه های خود برای نمایندگان مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: درکی از روابط و سیاست خارجی برگرفته از انقلاب اسلامی و آموزه های امام راحل و مقام معظم رهبری داریم که آن دریافت از سیاست خارجی باید توسط معتقدین و پیروان این راه عملیاتی شود. این دریافت مبتنی بر شناخت دقیق از مناسباتی است که در دنیا حاکم است.
این گزینه وزارت امورخارجه ادامه داد: شناخت تحولات شش دهه گذشته از شروع جنگ جهانی دوم، مناطق مختلف جهان و آن 50 درصد کار است برای آنکه بتوانیم رویکرد خود را اعمال کنیم.
وی عنوان کرد امام راحل (ره) به درستی ریشه ناعادلانه مناسبات جهانی را معرفی کرده اند . قانون اساسی سرفصل های سیاست خارجی را به درستی تعریف کرده است ولی بر این اساس دولت ها برای اعمال نگرش هایی که وجود دارد رویکردهای متفاوتی را انتخاب می کنند.
متکی افزود: درک بنده و چیزی که از نقشه راه و رویکرد دولت دهم فهمیدم این است که طرح نویی که سیاست خارجی دولت نهم در جهان انداخت را باید در دنیا عملی کنیم.
وی خاطرنشان کرد: طی این مسیر طولانی و ناهموار دارای کنش ها و واکنش هایی است که رهروان این راه باید از قبل به آن وقوف داشته باشند. اصول خود را تعریف کرده ایم و این اصولگرایی است و بایستی با 180 کشور دنیا مباحثه داشته باشیم تا بتوانیم نظرات خود را جا بیاندازیم و این یعنی واقع گرا بودن که مبنای سیاست خارجه ما است .
این گزینه وزارت امورخارجه افزود: در یک تعامل چند جانبه با توجه به دیدگاههای متفاوت دو چیز برای ما بسیار مهم است. یکی حفظ حداکثری منافع کشور و دیگری زدودن حداکثری ضررها برای جمهوری اسلامی و این چراغ راهنما در تمام فعالیت های دیپلماسی جزو اهدافی است که تعریف شده است.
متکی اضافه کرد: برنامه ای که تعریف شد در شور و مشورت با همکاران سیاست خارجه بوده است به گونه ای که حاصل مجموع تعاملات ایران با سایر کشورها از سال 1359 یعنی از کمیسیون سیاست خارجه در دوره اول مجلس تا حالا است که همه آن جمع بندی شده است.
وی یادآور شد: معتقدم نمایندگان در فرصتی بیشتر و عمیق تر برنامه های من را ببینند چرا که بنده فقط در دو صفحه مبانی را تعریف کرده ام. اگر چراغ راهنما نداشته باشیم انتقاد دیگری بر ما وارد خواهد بود آن هم اینکه شما راهبردی در وزارت خارجه ندارید.
گزینه وزارت امورخارجه دولت دهم گفت: در برنامه ای سه صفحه ای با نگاه به مناطق مختلف هم به لحاظ جغرافیایی و هم به لحاظ موضوعی برنامه را تعریف کرده ایم.
متکی افزود: از آقای محبی نیا تاکنون ( سخنران مخالف وی در مجلس ) چه در قالب تماس یا سئوال و تذکر مطلبی نشنیده بودم و امروز برای اولین بار بود که از ایشان این صحبت ها را شنیدم. البته اشکالی ندارد اما 10 تا 15 سئوال در قبال یک عملکرد بسیار کم است اما به آنها می پردازم تا ادای وظیفه کرده باشم.
وی ادامه داد: مبانی ای که تعریف شده تعارضی با عدالت خواهی رئیس جمهور ندارد چرا که عدالت خواهی فصل مشترکی از اصولی است که در مباحث داخلی، خارجی، سیاسی و اقتصادی و... به آن توجه داریم.
این گزینه وزارت امورخارجه افزود: ظرفیت اقتصادی در حوزه سیاست خارجی هیچ وقت به اندازه این دولت نبوده است. یعنی برخورداری و بهره گیری از حوزه اقتصادی در روابط سیاست خارجی در دولت نهم نسبت به دولت های گذشته بسیار زیاد بوده است. در برنامه پنجم برنامه ویژه ای را به این بحث اختصاص دادیم و رهبری هم در شهریور 1384 تاکید ویژه ای داشته اند.
وی عنوان کرد: ممکن است گزارشهایی را به مجلس ارائه کنند اما وزارت خارجه بیشترین مذاکرات اقتصادی را در ابعاد مختلف از جمله تنظیم قراردادها در حوزه انرژی با سایر کشورها داشته است.
متکی افزود: در چارچوب تصمیمات شورای عالی امنیت ملی کشور که مصوبات آن به تصویب مقامات عالیه می رسد مبانی سیاست خارجه را پیگیری می کنیم. به عنوان مثال در بحث خلیج فارس یا رژیم حقوقی دریای خزر وزیر خارجه پیگیر مصوباتی است که حفظ حداکثری منافع کشور را دنبال می کند.
وی ادامه داد : قدرتمند شدن ایران در چشم انداز یکی از حوزه هایی است که آثار آن پدیدار شده و در برنامه چشم انداز نیز برشمرده شده است. اتفاقا حوزه دیپلماسی منطقه ای و سیاست خارجی هم مفتخر به آن است. از دو سال اخیر سران کشورها و تحلیلگران منطقه و خارجه از منطقه گفته اند که ایران به یک قدرت منطقه ای تبدیل شده است چرا شما جایگاه آن را پایین می آورید؟
گزینه وزارت امورخارجه اضافه کرد: رویکردهای مختلفی درباره ظرفیت های سیاست خارجی کشور تجربه شد که هر کدام در جای خود مغتنم است اما آیا مباحث و مسائل ما را حل کرد . در این راستا دولت نهم با بررسی آنچه که در گذشته بود کنش ها و واکنش هایی که انجام شده بود سیاستی استنتاج کرد که به عنوان سیاست عدالت خواهانه و در عین حال قاطعانه دولت نهم برشمرده می شود.
متکی افزود: تقریبا در همه زمینه ها پاسخ خود را از این سیاست دریافت کردیم اما مگر می شود به قله صعود کرد و زخمی برنداشت. جهت گیری های ما بسیار روشن است.
وی ادامه داد: حوزه سیاست خارجه بارها از سوی مقام معظم رهبری با تاکیدی که بر آن دارند مورد ارزیابی قرار گرفته است که حتی یکی از دوستان به ما گفت که موفقیت ما در راهبری از فرمایشات رهبری بوده است و قطعا هم همین طور بوده است چرا که نظام ما مفتخر به آن است که هر زمان دچار مشکل شد با استفاده از رهنمودهای رهبری آن را حل کرد .
گزینه وزارت امورخارجه افزود: اگر دشمن احساس کند که فشار سیاسی و تبلیغاتی می تواند ما را مرعوب کند آنقدر این فشارها را ادامه می دهد تا مجبور به تسلیم شویم. این یک اصل است هم اکنون کشورهایی را در این خصوص مشاهده می کنیم. دستگاه دیپلماسی به دلیل رویکردش همواره به این موضوع توجه داشته است.
متکی اظهار داشت: دو سال اخیر که بیشترین تلاش رابرای تثبیت حق هسته ای ایران داشته ایم از کانال های مختلف می گفتند که حمله به ایران قطعی است حتی برخی ها نقاط مورد تهاجم را در این اخبار عنوان می کردند که بر اساس رهنمودهای رهبری و سخنان رئیس جمهور که در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی مطرح شد. نحوه سیگنال هایی که جمهوری اسلامی ارسال می کرد و انعکاسی که از آن دریافت می کرد موجب شد که شما هم به دستاوردهای خود برسید و هم خود آنان اذعان کردند که امکان حمله به جمهوری اسلامی ایران وجود ندارد.
وی ادامه داد: باید ریشه های تنش را از بین برد . ما در کنفرانسی که رژیم صهیونیستی هم وجود داشته باشد شرکت نخواهیم کرد اما شما در اجلاس داوس دیدید که ایران حضوری قدرتمند و چشمگیر داشت. چرا شما بر آنچه که دارید تکیه نمی کنید.
گزینه وزارت امورخارجه افزود: معتقدیم در بحث مسلمانان چین نیز با تدبیر عمل کردیم. در سطح وزیر خارجه سخنگو دیدارهایی که وجود داشت بر امر حفظ حقوق مسلمانان چین تاکید کردیم تا این چارچوب را برای مسلمانان ایجاد کنیم البته با این رویکرد خود را منطبق با برخی از کشورهای غربی نکردیم ضمن این که در 4 سال گذشته بیشترین همگرایی را با کشورهای مختلف انجام داده ایم.
متکی افزود: به بحث مساعی جمیله که از مباحث تخصصی است اشاره کردند. از کلمات معمولی است که به فعالیت های دیپلماتیک اطلاق می شود . به عنوان مثال در 48 ساعت گذشته که انفجار هفته گذشته عراق را داشتیم بنده با مقامات عراقی گفتگو نمودم. همچنین به سوریه رفته و با آنان نیز گفتگو کردم چرا که برای مقامات عراقی محرز شد عده ای این بمب گذاری را انجام داده اند که هم اکنون در سوریه هستند. استراتژی منطقه ای را تعریف کرده ایم که این مسئله به کشورهایی که مخالف این همگرایی در منطقه هستند ضرر می زند.
وی افزود: تحولات و بحران هایی که بوجود می آید ما به آن ورود می کنیم. مثلا در بحث قفقاز علاوه بر روسیه با همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا سعی کردیم که گفتگو نماییم چرا که بحث امنیت حمل و نقل در قفقاز در مناسبات جمهوری اسلامی ایران نیز تاثیر گذار خواهد بود.
متکی در ادامه با اشاره به منابع گاز در منطقه پروژه خط لوله نوباکو را " نمایش لوله های خالی" خواند .
وی در پاسخ به نماینده ای که دلیل عدم حضور ایران را در اجلاس همسایگان خزر در قزاقستان جویا شده و آن را نشانه ضعف دیپلماسی ایران خوانده بود گفت : در دوره دولت نهم دو اجلاس خزر تشکیل شد که یکی از آنها در ایران بود .
وزیر امور خارجه دولت نهم با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران امروز در دل ملت ها جایگاه دارد گفت : ایران امروز در بین دولت ها نیز از منطق قوی برخوردار است و حرف هایش قابل نقد نیست و دیگران در مقابل منطق ایران کم آورده اند .
وی با بیان اینکه پیش از این کشورهای استکباری با تهدید حرف خود را جا می انداختند به شرایط عراق و افغانستان اشاره کرد و گفت: امروز دیگر تهدید ها و زور ها و سلاح های آنها از کار افتاده است .
متکی با اشاره به دیدارش با رئیس دوره ای اتحادیه اروپا در استانبول گفت که وی گفته است اروپا در چهار سال آینده نیازمند بازنگری در تعامل با دولت ایران است .
وزیر امور خارجه این موضع را دستاورد دولت نهم خواند .
وی با اشاره به پی آمد های انتخابات گفت که وزارت امور خارجه در کشف ارتباطات خارجی این وقایع نقشی فعال داشته است .
متکی گفت : آنهایی که پیش از این برای یک مشکل کوچک در دنیا سر و صدا راه می انداختند در دو سه ماه گذشته ساکت بودند ، پیش ما می آمدند و خواهش می کردند که دوستانه مشکلشان را حل کنیم .
متکی در بخش دیگری از سخنانش گفت : برخی با منتصب کردن رفیق بازی به وزیرامورخارجه از دوستانی نام بردند که در طی 25 سال در وزارت امورخارجه اشتغال داشته و با بنده همکار بوده اند که کمی بی انصافی است.
وی گفت: آقای دیرباز در سال 84 در مجلس هفتم از من پرسید که شما در وزارت خارجه پارتی بازی نمی کنید گفتم چرا. اما برای همه افراد وزارت خارجه پارتی بازی می کنم چرا که با همه آنها دوست هستم و نمی توانم دینم را برای رفیق بازی به حراج بگذارم.
گزینه وزارت امورخارجه اظهار داشت: در تعاملات بین المللی گاهی موفق می شویم و گاهی هم موفق نمی شویم از جمله موفقیت های دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران، ریاست بر چندین سازمان بین المللی مانند سازمان جنبش عدم تعهد است.
متکی تصریح کرد: در بحث فعالیت زنان در حوزه سیاست خارجه نیز مدعی هستم. چرا که در 4 سال گذشته بیش از تمام سالها فعالیت کرده ایم. در وزارتخانه ای مثل وزارت امورخارجه در ارتباط با همسران و دختران سفرا و همکاران خانم و همسران دیپلمات های خارجی طراحی هایی را انجام داده ایم و تنها کسی که نسبت به حضور زنان در دستگاه دیپلماسی آشنایی داشت را به وزارت خارجه دعوت کردم تا این حوزه را فعال کند که از دو سال پیش وی درخواست داشت به وزارتخانه متبوع خود برود.