به گزارش خبرنگار مهر در مشهد، رویش این بار هم مهمان مشهدی ها بود، رویشی که در مشهد متولد شد و اکنون این شهر به بزرگترین گردهمایی فیلم سازان دینی تبدیل شده است. رویشی که به اعتقاد تمامی صاحبنظران و منتقدان توانست دین را در لایه های پنهان آثار خود به خوبی در معرض نمایش بگذارد و از نمادها و ظواهر دین بکاهد و توانست در 12 استان کشور همزمان با مشهد به نمایش گذاشته شود و این بار رویش در رویش پنجم تجلی یافت.
این باز نیز شبکه های ملی سیما به کمک رویش آمد تا رویش پنجم و فیلم دینی در میان مردم رونق یابد و جایگاه اصلی خود را پیدا کند. اگرچه هنوز هم اعتقاد بر این است که رویش باید به دنبال مخاطب خاص باشد، مخاطبی که به دنبال فیلمهای دینی و فیلم سازان دین است. اما خدا را شکر که فیلم های این دوره، نوعی باور پذیری را در ذهن مخاطب ایجاد کرد.
در تکاپوی این جشنواره به سراغ مدیران، منتقدان و صاحب نظران این جشنواره رفتیم تا از نظراتشان از پنجمین رویش مطلع شویم و ابتدا رئیس حوزه هنری کشور از خبر خوش این دوره از رویش حکایت دارد.
جشنواره ششم بین المللی شد
رئیس حوزه هنری سرانجام خبر ویژه این دوره از رویش را منتشر کرد و آن بین المللی شدن ششمین رویش بود.
حسن بنیانیان گفت که ششمین جشنواره فیلم کوتاه دینی رویش با نمایش آثار حوزه کشورهای جهان اسلام و مرتبط با موضوع دین، بین المللی می شود و این امر افتخاری است که هنرمندان سایر کشورهای اسلامی، جوایز خود را از دست داوران ایرانی دریافت کنند.
وی تاکید کرد که هنرمندان جوان در جشنواره رویش با ظرفیت هنری و بهره گیری از فطرت پاک خود می توانند ظرفیت اجتماعی دین را به جامعه معرفی کنند.
بخشی نگری در آثار دینی باید از میان برود
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی نیز در این زمینه گفت: باید در پرداختن به موضوعات اخلاقی، بخشی نگری از میان برود و جای خود را به جامع نگری بدهد که به دلیل ظرفیت گسترده احکام در دین اسلام، ظرافت در آثار هنری باید به صورت کامل و جامع دیده شود.
حجت الاسلام دکتر سید مهدی خاموشی در تعریف فیلم دینی اظهار داشت: فیلم دینی با یک نگاه و اثر معنوی باید پیام انقلاب اسلامی ایران را که دارای خاستگاه دینی است، منتقل کند.
وی خاطرنشان کرد: فیلم دینی با یک نگاه دینی یعنی تولید یک اثر هنری کوتاه که بتواند پیام انقلاب اسلامی ایران را که دارای خاستگاه دینی است به خوبی منتقل کند که این امر در رویش پنجم ملموس بود.
پیاده روهای فرسوده میزبان بازدید کنندگان رویش
شهرداری مشهد در بهسازی پیاده روهای مقابل محل برگزاری جشنواره رویش با تاخیر خود، شیرینی سفر به شهر بهشت را به کام بازدیدکنندگان تلخ کرد. به طوری که بازدید کنندگان در زمان بازدید مجبور بودند از روی فرش قرمز که نه بلکه از روی موکت قرمز باران خورده سینما هویزه مشهد برای ورود به سالنهای نسترن و یاسمن عبور کنند.
قائم مقام جشنواره رویش، ضمن اشاره به این موضوع، به مطلبی دیگر اشاره می کند و آن عدم استقبال مسئولان خراسان رضوی از جشنواره فیلم کوتاه رویش است.
مسئولان مشهد جشنواره زده شده اند!
وی اظهار داشت: جشنواره زدگی از عمده ترین علل این امر است زیرا به دلیل برگزاری جشنواره های متعدد در استان و مشهد شاید به نوعی مسئولان دچار جشنواره زدگی شده اند.
سید جواد رفائی درباره استقبال اندک مخاطبان از فیلمهای کوتاه عنوان کرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید پایه گذار سیاستی باشد که فیلم کوتاه به سینماهای کشور و سینماهای خانگی راه یابد و به عنوان نمونه می توان قبل از نمایش هر فیلم در سینما یک فیلم کوتاه اکران شود و یا شبکه های تلویزیونی استانها، آثار فیلم کوتاه را خریداری کنند و در شبکه های استانی پخش کنند.
وی به چاپ "کتاب چگونه فیلم کوتاه بسازیم" اشاره کرد و اظهار داشت: برای آموزش فیلمسازی این کتاب در 400 صفحه توسط حوزه هنری خراسان رضوی منتشر می شود.
رفائی درباره برنامه های سال آینده حوزه هنری خراسان رضوی جهت رشد سینمای دینی گفت و عنوان کرد که تدوین فصلنامه سینمای دینی از ابتدای سال 89 و برگزاری جلسات نقد فیلم کوتاه، پاتوق تئاتر و پاتوق فیلم در فاصله زمانی اندک از سایر برنامه های حوزه هنری خراسان رضوی در سال آینده است.
رویش بیان حقیقتی از جنس دین
مسئول کمیته نظارت پنجمین جشنواره فیلم رویش نیز گفت: یکی از مهمترین دستاوردهای پنجمین جشنواره فیلم کوتاه رویش نگاه نو و ایجاد مفهوم جدید از فیلم دینی در بین فیلمسازان ایرانی است.
احمد مرتضایی فر افزود: از اولین دوره جشنواره فیلم رویش سعی در ایجاد یک نگاه جدید و پرهیز از شعار زدگی و شعار محوری در نگاه به فیلم دینی و معنا گرا بود و خوشبختانه امروز پس از پنجمین گام به این هدف بزرگ دست پیدا کرده ایم.
مسئول کمیته نظارت پنجمین جشنواره فیلم رویش، تعریف جدید از فیلم دینی را بر پایه کارکرد اجتماعی دین در جامعه دانست و تاکید کرد: در انتخاب آثار برای جشنواره سعی شده است که به فیلمهایی که ظاهر دینی دارند کمتر پرداخته شود و بیشترین آثار را از میان فیلمهایی انتخاب کرده ایم که به صورت زیر پوستی و با یک لایه عمیق تر به مسئله دین بپردازند تا بتوانیم علاوه بر ایجاد یک حس بصری به رشد ذهن مخاطب نیز کمکی کرده باشیم.
مرتضایی فر پرداختن به محتوای دین و پرهیز از استفاده از نشانه های ظاهری را یک دستاورد مهم در این دوره دانست و تصریح کرد: در جشنواره اول بالغ بر 80 هزار نماد دینی شامل مناره، مسجد، سجاده، رنگ بندی خاص و حتی نوع لباس بازیگر داشتیم در حالیکه در این دوره جشنواره این نمادها به حداقل رسیده و در قبال آن محتوا افزایش یافته است به طوریکه شاهد حضور فیلمهایی بدون نمادهای دینی ظاهری هستیم که در بطن خود یک مفهوم دینی گسترده را نهفته دارند.
تهیه بسته ویدئویی منتخبین جشنواره رویش
دبیر جشنواره رویش نیز از تهیه بسته ویدئویی منتخبین جشنواره های گذشته رویش بعد از اتمام جشنواره پنجم خبر می دهد.
مجید مصلحی اظهار داشت: در پنجمین جشنواره رویش، بخش مرور آثار بین الملل که به لحاظ موضوعی به این جشنواره نزدیک بود، به نمایش گذاشته شد و در جشنواره ششم نیز ابتدا این بخش از کشورهای همسایه مسلمان ایران و در دوره های بعد در خصوص جهان اسلام آغاز می شود.
مدیرکل امور استانها و مجلس حوزه هنری همچنین از تهیه بسته ویدئویی منتخبین رویش خبر داد و عنوان کرد: این بسته ویدئویی منتخبی از بهترینهای دوره های گذشته جشنواره رویش است که بعد از اتمام این دوره از جشنواره به تمامی فیلم سازان شرکت کننده در جشنواره اهدا می شود.
وی اظهار داشت: با پیگیری های صورت گرفته از سال آینده فیلم کوتاه دینی ویدئویی خواهد شد.
وی در خصوص بخش حمایتی جشنواره از فیلم سازان گفت: از دو سال گذشته تا کنون در 30 مرکز استانی از فیلم سازان جوان استان حمایتهای مالی به صورت مسقیم و غیر مستقیم صورت گرفت که در مورد اول پول فیلمنامه توسط حوزه هنری پرداخت می شود و در قسمت دوم هزینه ها به صورت مشارکتی پرداخت انجام می شود.
برترینهای رویش با مسئولان
مصلحی خاطرنشان کرد: در پنجمین جشنواره فیلم رویش، دبیرخانه دائمی این جشنواره در پنج منطقه کشور که هر کدام شامل 6 استان کشور بود تشکیل شد و کارگاههای اموزشی فیلم کوتاه دینی در این کارگاهها برگزار شد که حاصل برگزاری این کارگاهها ساخت 30 فیلم کوتاه بود.
صنعت پویا نمایی در کشور جدی گرفته نمی شود
عضو هیئت منتقدین پنجمین جشنواره فیلم رویش گفت: در زمانی که سینمای انیمیشن در جهان دارای پیشرفت فراوانی است اما این صنعت در کشور ما به هیچ عنوان جدی گرفته نمی شود.
گاهی اوقات به دلیل این که ساخت این گونه فیلمها سخت شده است و بودجه خاصی برای حمایت از تهیه کنندگان این گونه فیلمها وجود ندارد، کارگردان مجبور به تغییر تکنیک و ساده سازی پویا نمایی می کند که این امر در دراز مدت، باعث افت کیفیت آثار تولیدی و نابودی صنعت انیمیشن در ایران می شود.
وی تصریح کرد: جشنواره ملی پویا نمایی به عنوان خواستگاه اصلی جذب استعداد ها و ارائه آخرین فنون پویا نمایی در کشور نتوانسته است به جایگاه اصلی خود دست پیدا کند و نقش حمایتی بسیار ضعیفی را اجرا می نماید.
وی بازپیرایی در سینمای معناگرا را ضروری دانست و یادآور شد: سینمای دینی و معناگرایی ایران برای بقا و جذب مخاطب نیازمند بازپیرایی در چگونگی ارائه مفاهیم دینی و اخلاقی در سطح جامعه است.
بهزاد صدیقی افزود: آفت مهمی که فیلم های حوزه معناگرا و سینمای دینی ما با آن در گیر شده است ساخت سفارشی این گونه فیلم ها است.
وی ضمن ابراز نارضایتی از تفکیک حوزه معناگرایی و دینی از حوزه های دیگر تاکید کرد: انسان از ابتدای خلقت با مسئله و حضور دین در زندگی مواجه بوده است و اساسا در جامعه دینی هنر پیوسته با مسائل اخلاقی دینی است لذا جداسازی دین از دیگر حوزه ها باعث جدایی هنرمند از مخاطب می شود.
صدیقی شعارزدگی و عدم حضور فیلمهای بلند در این جشنواره را از دیگر اقدامات این جشنواره دانست و خاطر نشان کرد: جشنواره ها به دلیل تنوع در ارائه آثار در زمینه های مختلف باعث رشد و تعالی حوزه مختلف فیلم سازی می شود اما تخصصی شدن این گونه از جشنواره ها باعث خاص شدن و ریزش مخاطب می شود.
پیچیده گویی در فیلم عامل اصلی مخاطب گریزی است
عضو هیئت انتخاب و داوری فیلمنامه جشنواره رویش نیز گفت: پیچیده گویی از عمده ترین علل صدمه زدن به اثر هنری و عامل مهمی در کاهش جذب مخاطب است، بنابر این سینماگران باید از پیچیده گویی و تعلیق در فیلم های خود بپرهیزند و با زبان میانگین مخاطب جامعه با آنان سخن بگویند.
عزیزالله حاجی مشهدی افزود: فیلمهای تلویزیونی گاهی ذائقه مخاطب را نازل می کند و عامل موثری در مخاطب گریزی می شود لذا ضروری است سینماگران وفیلم سازان تعادل را حفظ کنند و به مفاهیم نزدیک شوند اما این مفاهیم را پیچیده مطرح نکنند تا مخاطب گریزی کاهش یابد.
وی خاص دانستن فیلم را نادرست دانست و عنوان کرد: فیلمساز خواسته یا ناخواسته فیلم خود را برای مخاطب عام تولید می کند اما این مخاطب است که به یک کار توجه نشان می دهد یا اثری مهجور می ماند، بنابراین تلقی فیلم خاص نادرست است.
حاجی مشهدی اما نظرمتفاوتی با صدیقی دارد و معتقد است: این جشنواره از ابتدا برای نمایش فیلم کوتاه در نظر گرفته شده است و اگرفیلم های بلند به نمایش گذاشته شود، امتیازی برای جشنواره به شمار نخواهد آمد و بنابراین اگر فیلم بلند تولید شود با اهداف بنیادین این جشنواره که مکانی برای نمایش آثار سینماگران جوان برای تولید فیلم کوتاه دینی است، تضاد خواهد داشت.
و در پایان به جرات می توان گفت که هنری بهتر از هنر سینما و فیلم نمی تواند، سنین و سلیقه های مختلف را میخکوب برنامه های خود کند و این خصلت هنر هفتم است لذا رویش فرصتی است برای تجلی و بروز شاخصه های فرهنگی و مذهبی کلان شهری همانند مشهد و این نیازمند توجه مسئولان و متولیان فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کشور است تا شهر بهشت در نمایش آثار دینی بتواند جایگاه شایسته ای در جهان اسلام و دنیا داشته باشد.
برای رویشی دیگر در رویش باید بر زندگی امروز، رنگی از تعلقات معنوی بزنیم.
....................................
گزارش از مریم سلیمی