مشکل تولید مجموعه‌های بزرگ نبود برآورد دقیق است

محمود فلاح این روزها مشغول آماده کردن مجموعه تلویزیونی "مختارنامه" به کارگردانی داود میرباقری برای شبکه یک است. این مجموعه بعد از ماه رمضان به صورت هفتگی روزهای جمعه روی آنتن می‌رود.

 

*خبرگزاری مهرـ گروه فرهنگ و هنر: برای شروع درباره مشکلات تولید در آثار تلویزیونی بگویید؟ ورود تهیه‌کنندگان غیرحرفه‌ای تا چه حد به کیفیت آثار لطمه زده است؟

 

- محمود فلاح، تهیه‌کننده: درباره تهیه‌کنندگان غیرحرفه‌ای نمی‌توانم چیزی بگویم. به هر حال در هر حرفه‌ای باید نیروهای جدید هم وارد شوند. ورود این نیروها هم طبق ضوابطی خواهد بود. این مسئله در سازمان صدا و سیما هم صدق پیدا می‌کند. وقتی قرار است نیروی جدیدی به مدیر گروه معرفی شود، مسلماً او سوابق‌اش را می‌پرسد تا بر آن اساس برنامه‌ریزی کند. این طور نیست افرادی از صفر کارشان را شروع کنند. ممکن است تجربه‌شان کم باشد، اما صفر نیستند. باید مشکلات تولید را ریشه‌یابی کرد. فکر می‌کنم مشکل تولید به ویژه در پروژه‌های الف ویژه مسائل مالی است که باید بررسی کرد که چگونه به وجود می‌آیند.

 

من از سال 1375 مشغول تولید آثار مختلفی برای تلویزیون هستم، اما قبل از آن در سمت‌های مختلف همچون مشاور ریاست سازمان، مدیر کل تولید سیما، مدیر پشتیبانی فنی و تولید سیما و صدا و مدیر واحد رپرتاژ در صدا و سیما مشغول بودم. البته باید بگویم این طور نیست که سازمان صدا و سیما برای پروژه‌ای بدهکار تهیه‌کننده‌ای باشد. ممکن است تاخیر در اقساط باشد، اما با اختلاف زمانی اقساط را پرداخت می‌کند. این مسئله هم در اثر اصلاح برآوردها پیش می‌آید.

 

*علاوه بر مسائل مالی گاهی شاهد هستیم برخی پروژه‌های الف ویژه به خاطر اختلاف سلیقه‌هایی که میان کارگردان با دیگر عوامل پیش می‌آید، متوقف می‌شود، حتی درمجموعه "مختارنامه" هم دو بار مدیر تولید تغییر کرد؟ چرا این مسئله در این پروژه هم پیش آمد؟

 

- تغییر مدیران تولید به هیچ وجه باعث تعطیلی پروژه "مختارنامه" نشد و این مسئله در اثر اختلاف سلیقه نبود. مدیران تولید به دلیل اینکه خودشان علاقمند بودند در پروژه دیگری مشغول شوند، رفتند. توقف کوتاهی هم که در "مختارنامه" داشتیم به خاطر اصلاح برآورد بود و تغییراتی که در فیلمنامه داشتیم. یکی از مشکلات تولید این است که برآورد دقیق انجام نمی‌شود. حال این مسئله ممکن است از سوی تهیه‌کننده باشد یا سرمایه‌گذار که صدا و سیما است.

 

از سوی دیگر وقتی تهیه‌کننده مدیریت درستی داشته باشد و با عوامل هنری به توافق لازم برسد، اختلاف سلیقه پیش نمی‌آید و اگر هم اتفاق بیفتد، جزیی خواهد بود. "مختارنامه" جزو طولانی‌ترین پروژه‌هایی است که تاکنون در ایران کار شده است، اما هرگز اختلاف سلیقه بین عوامل به وجود نیامد.

 

*شما اشاره کردید یکی از مشکلات نبود برآورد دقیق در پروژه‌های الف ویژه است. به نظرتان این مسئله تا چه حد در اثر نبود شناخت مدیران صدا و سیما از تولیدات است که منجر به چنین مشکلاتی می‌شود؟

 

- به نظرم این معیار ضعیفی است.

 

*پس چرا این اتفاق می‌افتد؟

 

- به هر دلیلی این برآورد دقیق انجام نمی‌شود. گاهی تورم در زمان تولید باعث این اتفاق می‌شود. تولید "مختارنامه" شش تا هفت سال طول کشیده است. اما این مسئله راه‌ حل دارد. من بارها به سازمان صدا و سیما پیشنهاد دادم در پروژه‌های الف و الف ویژه که فیلمنامه‌های سنگینی هم دارند، بودجه‌ای برای یک هیئت کارشناسی در نظر بگیرند که برآورد دقیق انجام شود. این تیم کارشناسی هم می‌تواند شامل تهیه‌کننده، برنامه‌ریز و چند نفر از سوی سازمان صدا و سیما باشد. نیاز نیست بودجه زیادی هم پیش بینی‌شود، اما یک برآورد نهایی انجام شود.

 

*تولید مجموعه "مختارنامه" از خردادماه سال 81 شروع شده و به قول خودتان پروژه‌ای در ایران به اندازه این مجموعه طولانی نبود. به نظرتان روند تولید این پروژه طولانی نشده است؟ حتی هنوز مراحل فنی آن ادامه دارد. در دنیا هم برای پروژه‌ای تاریخی تا این حد وقت صرف نشده است.

 

- به نظرم روند این مجموعه طولانی نیست، حتی اگر یک گروه کارشناس هم این مسئله را ارزیابی کنند، متوجه می‌شوند زمان مناسبی برای تولید این پروژه صرف شده است. طولانی شدن این پروژه به خاطر اصلاح برآورد و پیشنهاداتی بوده که به خاطر اضافه شدن فیلمنامه بوده است. مجموعه "مختارنامه" در ابتدا 13 قسمت بود، ولی در حال حاضر 45 قسمت شده است. ما برای 13 قسمت دو سال را پیش‌بینی کرده بودیم، اما وقتی تعداد قسمت‌های "مختارنامه" اضافه شد، مسلما زمان فیلمبرداری هم طولانی می‌شود.

 

این مجموعه  35 میلیمتری فیلمبرداری شده و کل کار صدا سر صحنه بوده است. به گفته کارگردان این اثر و کارشناسان، این مجموعه به اندازه 20 فیلم سینمایی است. ساخت برخی دکورهای این مجموعه یک سال تا یک سال و نیم طول کشیده است. گرچه دستور ساخت این مجموعه خردادماه سال 81 از سوی دکتر لاریجانی، رئیس سابق سازمان صدا و سیما داده شد، اما ما بعد از نشست‌هایی مختلفی که با کارگردان و تلویزیون برای نوشتن فیلمنامه داشتیم 25 فروردین ماه سال 83 کلید زدیم. علاوه بر آن توقفی برای فیلمنامه نداشتیم. به دستور آقای ضرغامی، رئیس سازمان صدا و سیما صحنه کربلا هم به کار اضافه شد که در ابتدا پیش بینی نشده بود. مثلاً برای اضافه شدن این صحنه اصلاح برآورد داشتیم.

 

*چرا برخی پروژه‌ها در طول کار دستخوش تغییرات می‌شوند. مثلاً قسمت‌های زیادی ضبط می‌شود، اما بعد تعداد قسمت‌های یک مجموعه بعد از پخش و عدم رضایت مخاطبان کمتر می‌شود؟

 

- اگر قسمت‌های اضافه شده به خاطر بهبود کار باشد، طبیعی است. این اتفاق در "مختارنامه" پیش آمد و منجر به کامل شدن مجموعه شد. افزایش تعداد قسمت‌ها به دستور رئیس سازمان صدا و سیما، معاون سیما و رئیس مرکز سیمافیلم انجام شد. اما اگر قسمت‌های زیادی ضبط شود و بعد حذف شود، اتفاق خوبی نیست. باید ناظران کیفی دقت کنند تا این مشکلات پیش نیاید.

 

*شما در صحبت‌هایتان اشاره کردید ورود تهیه‌کنندگان در تلویزیون طبق ضوابطی است، اما شاهد هستیم تهیه‌کنندگان خصوصی فیلم و مجموعه تهیه می‌کنند و بعد به شبکه‌های مختلف می‌فروشند. ورود این افراد تا چه حد در نازل شدن کیفیت آثار تاثیرگذار است؟

 

ـ به نظرم منجر به رقابت بیشتر می‌شود.

 

*اما بیشتر این آثار ضعیف هستند؟

 

- به هر حال کمیت و کیفیت آثاری که خریداری می‌شود باید در نظر گرفته شود و شبکه‌ها نباید این نوع آثار را خریداری کنند.

 

*برخی تهیه‌کنندگان چند پروژه را همزمان تولید می‌کنند. این همزمان چه لطمه‌‌ای به کیفیت آثار می‌زند؟

 

- این مسئله زیاد عام نیست و خیلی کم این اتفاق افتاده است. البته اگر فردی موسسه‌ای داشته باشد و برای هر کاری یک گروه مناسب انتخاب کند و کار با کیفیتی تولید کند، ایرادی ندارد.

 

*و صحبت آخر.

 

- امیدوارم پروژه‌های الف ویژه قبل از تولید فیلمنامه‌شان کامل نوشته شده باشد و از سوی دیگر برآورد دقیق انجام شود. من بعد از پخش شدن مجموعه "مختارنامه" پاسخگوی سئوالات خبرنگاران درباره این مجموعه هستم، چرا که می‌توان قضاوت درستی کرد که زمان فیلمبرداری این مجموعه مناسب بوده است.

 

-----------------

گفت و گو: فاطمه عودباشی