دکتر حسن فتحی در گفتگو با خبرنگار مهر درمورد برگزاری همایش روز جهانی فلسفه در ایران و این‌که چه نقشی در معرفی فلسفه ایرانی به جهانیان می‌تواند داشته باشد گفت: اگر استقبال از این همایش خوب باشد و اهل فلسفه ایران و جهان بتوانند حرفهایشان را بزنند مفید است. به‌خصوص این تصور نادرست بین غربیان موجود است که فلسفه در ایران و در اسلام از ابن‌رشد به بعد تعطیل بوده است.
وی افزود: دو نکته در معرفی فلسفه ایران به جهانیان مطرح است. یکی این‌که فلسفه درایران تداوم همان روند قدیم است و دوم این‌که آن چیزی که در یکصد سال اخیر در اثر تعامل با غرب شکل گرفته است و نمی‌دانم این دومی چقدر برای غربیان می‌تواند تازگی داشته باشد. ولی این‌که سنت حکمت متعالیه در ایران ادامه داشته است و مرکزیتش هم در ایران است این برای آنان جالب است.
عضو گروه فلسفه دانشگاه تبریز درباره موضوع این همایش که نسبت میان نظر و عمل است و این‌که این موضوع تاچه اندازه می‌تواند درعام کردن فلسفه مؤثر واقع شود هم گفت: این نکته نظر و عمل خیلی ظریف است. وقتی نظر و عمل گفته میشودگویی فلسفه، نظر است و دربرابرش عمل قرار می‌گیرد یعنی فلسفه درخدمت عمل بیاید. تصور غالب این است که عمل هم به معنای رتق و فتق معاش آدمیان است.
این محقق و پژوهشگر تصریح کرد: حقیقت این است که بدین صورت فلسفه تأثیر مستقیم در زندگی افراد ندارد بلکه با واسطه است. ازهر موجودی چیز خاصی انتظار می‌رود برای مثال از یک کارد انتظار می‌رود که ببرد یا از یک ماده غذایی انتظار می‌رود که مغذی باشد، از انسان هم انتظار می‌رود که تعقل کند. بدین معنا معتقدم که نظر و تعقل برای انسان به منزله عمل انسانی است. این نکتهای است که مغفول مانده یا روزمره‌گی باعث شده که از آن غافل شویم.
این استاد فلسفه در ادامه افزود: من در مقالهام هم تأکید می کنم که اینگونه جداکردن نظر از عمل و در خدمت عمل برآوردن نظر یک خورده جفا به فلسفه و اندیشه است. این آفتی است در کشور ما، که برای هرچیزی فایده عملی می‌خواهند گاه حتی میگویند چقدر برای ما درآمدزا است. فلسفه با این نوع سطحی‌نگری و روزمرهگیها مخالف است و این بنوعی انسان و شأن ویژه مرتبه انسانی را نادیده گرفتن است.
فتحی در مورد نقش برگزاری این همایش در گسترش گفتگو و تعامل فلسفهپژوهان ایرانی با فلسفهپژوهان دیگر فرهنگها هم گفت: البته که سودمند است . اما فلسفه یک پدیده جدا از بقیه شئون اجتماعی یک جامعه نیست. فلسفه باسیاست، با قدرت با دیانت و با تمام ابعاد زندگی آدمی ارتباط دارد. این‌که اهل فلسفه یکجا جمع شوند طبیعی است که همدیگر را بهتر میتوانند بشناسند اما باید سایر شئون زندگی اجتماعی و حتی فردی ما اجازه این تعامل را بدهد.
این نویسنده و محقق در پایان یادآورشد: ممکن است دور از هم باشیم ولی با همدیگر تعامل و آشنایی داشته باشیم. ممکن است هم دو نفر کنار هم بنشینند ولی از همدیگر خیلی با خبر نباشند. به طور کلی برگزاری این همایش را مثبت ارزیابی می‌کنم اما آیا همه عوامل در جهت آشنایی، تفاهم و حسن نیت نسبت به فلسفه پیش می‌روند یا نه این یک خورده جای تأمل دارد.
نظر شما