مهمترین دستاورد سهروردی، "قاعده امکان اشرف" است

به گزارش خبرنگار مهر، دکتر غلامرضا اعوانی که با موضوع "قاعده امکان اشرف" در همایش بزرگداشت سهروردی که امروز پنجشنبه در سالن اجتماعات فرهنگسرای اشراق در قیدار نبی برگزار می شد، سخنرانی کرد گفت: کسی که مسئله امکان را  در تاریخ فلسفه بررسی کند می تواند دستاوردهای ارزشمند فلسفه اسلامی را نیز به خوبی ببیند.

وی با اشاره به انواع امکان گفت: یکی از انواع امکان، امکان عام است یعنی هرچه ممتنع نباشد ممکن خواهد بود. امکان خاص، امکان اخص، امکان استقبالی و امکان وقوعی از دیگر انواع امکان محسوب می شوند اما مهمترین دستاورد شیخ اشراق به نظر من قاعده امکان اشرف است که سهروردی به کمک آن می تواند نظام وجود را تصحیح کند.

رئیس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران خاطرنشان کرد: باید توجه داشت که این قاعده در حکمت ذوقی مطرح می‏شود وگرنه حکمای بحثی آن را نمی پذیرند .

وی با اشاره به حالتهای مختلف قاعده امکان اشرف سخنانش را پی گرفت و گفت: سهروردی در بحث خود درباره این قاعده و نتایجی  که می گیرد بی نظیر است. اشکال سهروردی بر فلسفه مشاء بسیار قابل توجه است. سهروردی نظریه ای درباره سیر حکمت و انواع آن مطرح کرده که شامل انبیا هم می‏شود. از سوی دیگر جالب است که سهروردی در بحث از حکمای الهی از حکمای هند نیز نام می برد.

یثربی: تلاش سهروردی در جهت احیای سنت های غیر عقلانی از نقاط منفی اوست

دکتر یحیی یثربی دیگر سخنان این همایش بود که با موضوع "جایگاه سهروردی در تاریخ تفکر اسلامی" سخن گفت. وی در آغاز سخنان خود با تاکید بر اینکه یکی از مهمترین مشکلات جامعه ما مدیریت تحقیق است، گفت: هر چند ما می توانیم گذشته را بزرگ بدانیم اما باید سعی کنیم که همواره یک قدم به جلو برداریم .

عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی سپس با تاکید بر اینکه ما باید ببینیم که سهروردی برای امروز ما چه چیزهایی دارد، خاطرنشان کرد: یکی از مهمترین نقاط برجسته اندیشه سهروردی این بود که هرگز در قید گذشته اسیر نماند و همواره گذشته را نقد کرد و به نوبه خود نوآوری هایی را مطرح نمود.

مسئله دومی که درسهروردی وجوددارد مراجعه به منابع معتبر درزمانه خود اوست. وی ادامه داد: نکته مهم دیگر درسهروردی دقت در انتخاب مکتب اشراق و حکمت مشرقی است. همچنین شیخ اشراق به ما یاد داد که فیلسوف باید دنیازده نباشد. سهروردی تاکید می کند که دانایی و حکمت با دنیا دوستی در یکجا جمع نمی شود.

یثربی خاطرنشان کرد: به نظر من اما جایگاه سهروردی در فلسفه چندان برجسته نیست. نگرانی ابن سینا از احیای سنت های غیرعقلانی نگرانی به جایی بود که از غزالی شروع شد و کسانی چون سهروردی و ملاصدرا آن را پی گرفتند.