دورکاری برای مراکزمطالعاتی فراهم نیست/ چگونه از منزل روی دریا کارکنیم!

فروزنده معاون رئیس جمهور در تشریح یکی از راههای تحقق دورکاری به مشاغل مطالعاتی اشاره و اعلام کرده است مشاغل مطالعاتی شامل طرح دورکاری می‌شوند. خبرنگار مهر در گفتگو با رئیس موسسه ملی اقیانوس شناسی به بررسی میزان تحقق این موضوع پرداخته است.

* خبرگزاری مهر - گروه حوزه و دانشگاه: آقای دکتر چگینی "مطالعات میدانی"، "فعالیت های آزمایشگاهی" و "مدلسازی" چند شیوه از شیوه های مرسوم فعالیتهای تحقیقاتی و مطالعاتی است. در زمینه این نوع فعالیتها چگونه می توان طرح دورکاری را عملیاتی کرد؟

- دکتر وحید چگینی - رئیس موسسه ملی اقیانوس شناسی: اکثر فعالیت های محققان موسسه ملی اقیانوس شناسی کارهای میدانی است. طبیعتا شخص باید در زمانی که کار میدانی انجام می دهد در دریا حضور داشته باشد لذا در منزل نمی تواند تحقیقات و مطالعات میدانی را هدایت کند. بخش دیگر فعالیت های پژوهشگران موسسه ملی اقیانوس شناسی مربوط به امور آزمایشگاهی است اما امکان اینکه تجهیزات آزمایشگاهی به منزلشان برود وجود ندارد و فرد باید برای انجام فعالیت مطالعاتی در آزمایشگاه حضور داشته باشد.

مطالعات مدلسازی یا مطالعاتی که از طریق اینترنت و شبکه صورت می گیرد به شرطی که شخص در منزل دسترسی به شبکه و اینترنت داشته باشد و کامپیوتر پر سرعت و مناسب داشته باشد می تواند در منزل در قالب دورکاری انجام شود.

*با این اوصاف آیا اجرای دورکاری برای مشاغل مطالعاتی و پژوهشگران شاغل در موسسات و مراکز مطالعاتی را عملیاتی می دانید؟

- به نظر می رسد اجرای دورکاری در رابطه با بحث های پژوهشی، بی تاثیر بر راندمان کار نیست و شرایطش در حال حاضر برای اینکه فرد بتواند با همان راندمان سابق که با حضور در محل کار فعالیت می کرد، فراهم نیست. از طرفی هم نمی شود صد در صد با اجرای دورکاری برای مراکز پژوهشی منفی برخورد کرد اما به نظر می رسد که باید بیشتر تأمل کرد. 

اگر بحث دورکاری برای مشاغل مطالعاتی محدود باشد و در هفته چند ساعتی بیشتر نشود، ممکن است قابل برنامه ریزی و تنظیم باشد اما در صورتی که چند روز باشد اصلا عملیاتی نیست. همچنین طبیعتا همان چند ساعت در هفته نیز در راندمان کاری تاثیر خواهد گذاشت.

* به نظر می رسد مطالعه منابع مختلف که در کتابخانه های موسسات تحقیقاتی و دانشگاهها موجود است یکی دیگر از موانع دورکاری برای محققان و پژوهشگران است. به هر حال کتابخانه های شخصی نمی تواند جایگزین کتابخانه موسسات تحقیقاتی و دانشگاهها باشد!

- گاهی محققان به کتابها یا مراجعی نیاز دارند که در محل کار وجود دارد لذا نمی توانند بدون حضور در محل کار، مطالعات خود را سامان دهند. اگر قرار باشد کار یک مقدار پیشرفته تر انجام شود (مانند کارهای میدانی، آزمایشگاهی یا مدلسازی هایی که به امکانات و تجهیزات کامل تر و با سرعت بیشتری نیاز دارد) امکان انجام کار از طریق دورکاری وجود ندارد.

* حتی گپ و گفت های محققان در کنار یکدیگر و فعالیتهای گروهی در تحقیقات هم نمی تواند دورکاری برای محققان را عملیاتی سازد؟

- تحقیقاتی که باید به صورت دسته جمعی انجام شود و پروژه هایی که باید کار جمعی بر روی آنها انجام شود و از حالت فردی خارج شود، آن هم نیازمند حضور در محل کار است تا فرد بتواند در ارتباط با دیگران کار را پیش ببرد. از طریق اینترنت، تلفن، نمابر و پست الکترونیکی تا حدی می توان ارتباط برقرار کرد. یک زمانی هم کار به مراحلی می رسد که پژوهشگران باید دور هم باشند و بحث کنند و کاری را پیش ببرند.

* در چه صورتی دورکاری برای مشاغل مطالعاتی و تحقیقاتی قابل اجرایی شدن است؟ 

- برای موسسات پژوهشی بحث دورکاری درباره اعضای هیئت علمی و پژوهشگران عمدتا به زمانی مربوط می شود که آنها برای تحقیقاتشان بخواهند کتاب یا مقاله ای را ترجمه کنند. یا جستجوهای اولیه ای را در اینترنت و سایت ها انجام دهند و مدلهای عددی را در حد معمولی بتوانند در منزل اجرا کنند.

*مطالعات در قالب مدلسازی را شیوه ای از فعالیتهای مطالعاتی موسسه ملی اقیانوس شناسی دانستید که می تواند در قالب دورکاری اجرا شود. امکانات و تجهیزات لازم برای اجرای این دورکاری چیست؟

- برخی مدلسازی ها حتما به کامپیوترهای پر سرعت و حتی سوپر کامپیوترها و ابر رایانه ها نیاز دارند که طبیعتا این امکانات در منزل پیدا نمی شوند و فرد برای انجام کارهایی در این سطح باید در محل کار حاضر شود اما برخی مدلسازی ها که توسط کامپیوترهای معمولی یا نسبتا پیشرفته قابل انجام هستند می توانند در منزل هم انجام شوند.

*کنترل نیرویی که به شیوه دورکاری خدمت می کند چگونه برای مدیران امکان پذیر است؟

- این طور نیست که به راحتی بتوان نیرویی که در منزل کاری به وی سپرده شده است را به راحتی کنترل کرد. معلوم نیست که آیا این کار را در ساعاتی که در منزل بوده انجام داده یا در ساعاتی که در محل کار بوده است.

به گزارش مهر، علاوه بر تحقیقات در حوزه های فنی و مهندسی، مطالعات در سایر علوم به ویژه علوم انسانی نیز به طور حتم به کتابخانه های مرجع یا گپ و گفت‌های محققان نیازمند است. در عین حال فروزنده معاون رئیس جمهور در اظهار نظر خود به بحث دورکاری برای مشاغل مطالعاتی پرداخته اما به جزئیات آن اشاره نکرده است بنابراین احتمال می رود این مقام مسئول برای مشاغل مطالعاتی تعریفی متفاوت از آنچه روسای موسسات تحقیقاتی، پژوهشکده ها یا پژوهشگاهها دارند در نظر گرفته است که مشخص کردن این نوع تعریف ضروری به نظر می رسد.

--------------------------------------
 گفتگو: نیما شایان