پست و مقام وسیله آزمون انسان است

به گزارش خبرگزاری مهر، آیت الله العظمی عبدالله جوادی آملی در درس اخلاق خود که با حضور تعداد قابل توجهی از بسیجیان و دانشگاهیان و حوزویان از استان‌های مختلف کشور برگزار شد، اظهار داشت: زندگی ما با دوستی و دشمنی و قبض و بسط همراه است و اگر به چیزی علاقه‌مند بودیم در برابر آن انجام وظیفه می‌کنیم و اگر به آن علاقه نداشتیم، با دلسردی به آن نگاه می‌کنیم.

این مرجع تقلید با طرح این سئوال که معیار حب و بغض، حسن و قبیح و قبض و بسط چیست؟ اظهار داشت: محبت و عداوت و قبض و بسط جزو سرمایه‌های ماست و ما با آن‌ها زندگی می‌کنیم که این‌ها ویژگی‌های خوبی هستند و نمی‌توان آن‌ها را کنترل کرد.

وی افزود: ما چون نمی‌دانیم که باید نسبت به چه اموری ناراحت یا خوشحال باشیم، زمام این کار‌ها را به دست خودمان می‌گیریم که اگر تلاش کردیم و به چیزی رسیدیم، خیلی خوشحال می‌شویم و اگر به آن نرسیدیم، نگران می‌شویم. یا اگر چیزی داشتیم و از دست ما گرفتند، خیلی نگران می‌شویم و اگر چیزی را از دست دیگران گرفتیم، خیلی خوشحال می‌شویم.

آیت الله جوادی آملی این قبیل رفتار‌ها را صحیح ندانست و گفت: ما از گذشته و آینده این اعمال باخبر نیستیم، بلکه موظفیم طبق دستوری که به ما دادند، تلاش و کوشش کنیم و در انجام امور هیچ کوتاهی نکنیم و اگر در انجام کاری چه موفق و یا چه ناموفق شدیم، در هر دو صورت باید خدا را شکر کنیم. این چنین نیست که اگر حتی با تلاش و کوشش ما، کاری انجام نشد، ما ضرر کرده باشیم.

اگر چیزی از دستمان رفت غصه نخوریم

استاد برجسته حوزه با ذکر آیاتی از کلام الله مجید، افزود: برابر آنچه که خداوند فرمودند، ما باید در مسیری که خداوند فرمودند تلاش و کوشش کنیم و اگر این تلاش‌ها به جایی نرسید، نباید نگران باشیم، چون ما نمی‌دانیم آینده آن کار چگونه است. اگر چیزی از دستمان رفت، غصه نخوریم، به خاطر اینکه نمی‌دانیم آینده این کار به چه صورتی است و اگر چیزی به دست ما آمد، مسرور نباشیم، چون نمی‌دانیم پایان کار چگونه است.

آیت الله جوادی آملی تاکید کرد: خدای سبحان فرمود؛ اگر کاری انجام دادید که رضای خدا و پیامبر در آن بود، نشاط آور است، اما اگر مال یا سمت یا شغلی به دست آوردید، این را به عنوان یک وظیفه بدانید و برابر آن کار کنید، و اگر زمانی این موقعیت از دست شما گرفته شد، غمگین نباشید چون همه این‌ها وسیله آزمون است.

رضایت و تأسف ما مشرکانه نباشد

وی افزود: مشکل ما این است که در همه این کار‌ها، خودمان را کار‌شناس می‌دانیم و به جای اینکه سراج باشیم، صراط هستیم و خیال می‌کنیم که خودمان راه را تعیین می‌کنیم. لذا اگر پست و مقامی به ما دادند، ‌‌نهایت نشاط و سرور را از خود نشان می‌دهیم و خیال می‌کنیم که این مقام برای ما فضیلتی است و آن هنگام که این موقعیت را از ما گرفتند، هر کاری از دستمان یا زبانمان بر می‌آید، کوتاهی نمی‌کنیم. در حالی که هر دو امتحان است و این گونه رضایت و تاسف ما مشرکانه می‌شوند نه موحدانه.

عقل قانون‌شناس خوبی است نه قانونگذار

وی با بیان اینکه انسان یک موجود حقیقی، پویا و متکامل است و تکامل یک موجود حقیقی باید به وسیله امور حقیقی باشد، اظهار داشت: زندگی انسان با قوانین اعتباری سامان می‌پذیرد و این گونه از قوانین اعتباری که وجود خارجی ندارند، حتماً به یک حقایقی متکی هستند و وحی از آن حقایق باخبر است.

وی با بیان اینکه عقل قانون‌شناس خوبی است نه قانون گذار، تصریح کرد: قانون گذار فقط خداست، زیرا از مصالح و ملاک‌ها باخبر است و از نتیجه این کار‌ها که به صورت بهشت و جهنم در می‌آید با اطلاع است.

استاد برجسته حوزه علمیه تاکید کرد: تنها مبدأ قانون گذاری، وحی است ولی عقل قانون‌شناس خوبی است. عقل، سراج است نه صراط، به خاطر اینکه راه را دین معین می‌کند.