صادرات صنایع دستی همدان کاهش یافت/ گنج پنهان در کنج خانه ها

به گزارش خبرنگار مهر، هنرهای دستی به عنوان میراث گرانبهای فرهنگی کشور دارای فعالیتی ارزشمند از دیدگاه هویت ملی محسوب می شوند و از بعد اقتصادی نیز نقش مهم و موثری در کسب درآمد و افزایش تولید ملی ایفا می کنند که متاسفانه روز به روز بر بی توجهی به آن افزوده می شود.

این واقعیت در حالی رنگ فراموشی به خود گرفته که در سال های گذشته تولید این هنر دست بخش عمده ای از نیازهای روزمره خانواده ها را در روستاها و بعضا شهرها برطرف می کرد.

اما امروزه این هنر رفته رفته در معرض فراموشی و نابودی قرار گرفته که نجات آن از وضعیت گرفتار در آن، توجه همه جانبه و بی طرفانه مسئولان و دست اندرکاران این امر را می طلبد.

در این میان استان همدان به دلیل شرایط خاص آب و هوایی دارای صنایع دستی متنوعی است که قدمت برخی از آنان تا چند هزار سال هم می رسد.

دیر نیست روزی که باید این هنر را در موزه ها و ویترین خانه ها جستجو کرد

هنرهای سنتی و صنایع دستی دراین منطقه همواره در کنج حریم های خانگی و در دستان هنرمندان متبلور شده اما امروزه برخی از این هنرها رونق گذشته خود را از دست داده وهیچ هنر جدیدی جایگزین آن نشده است، بنابراین دیر نیست روزی که باید این هنر را در موزه ها و ویترین خانه ها جستجو کرد.

عده ای از فعالان صنایع دستی استان همدان درخصوص برخی از مشکلات خود خواستار توجه و حمایت از صنعتگران، توسعه کارگاه های تولیدات صنایع دستی، افزایش انگیزه هنری هنرمندان و ایجاد بازارچه های دائمی در این استان و شهرستان ها هستند.

بارها عنوان شده که صنایع دستی استان همدان به لحاظ تنوع و در دسترس بودن مواد اولیه از جایگاه مناسبی برای رونق بخشی به اقتصاد، اشتغال و افزایش تولید ناخالص ملی برخوردار است اما گفته ها تنها در حد حرف باقی مانده و در کمتر مواردی به آن جامه عمل پوشانده شده است.

پرواضح است که صنایع دستی به عنوان میراث و یادگار گذشتگان تاکنون با سختی حفظ شده و رونق آن بدون کمک های دولت در خرید، فروش و بازاریابی امکان پذیر نیست.

صنایع دستی همدان باید به جهانیان معرفی شود

یکی از کارشناسان صنایع دستی استان همدان با تاکید بر اینکه بازار صنایع دستی این استان به دلیل ضعف مالی صنعتگران و عدم حمایت همه جانبه بخش خصوصی، حضوری مستمر در نمایشگاه ها ندارد، گفت: باید از طریق معرفی به صورت عکس و توضیحات کتبی اقداماتی در این زمینه صورت گیرد.

محمد احمدی اظهار داشت: صنعتگران در بخش حمایتی با مشکلات زیادی از جمله عدم همکاری بانک های عامل مواجهند.

وی گفت: بازاریابی هنرهای سنتی با درک حساسیت ارزش افزوده آن و فراهم کردن شرایط تولید این صنایع وظایفی است که متولیان سازمان صنایع دستی باید به آن توجه جدی داشته باشند.

یکی دیگر از کارشناسان صنایع دستی همدان نیز گفت: این بخش با مشکل اعتبار مواجه است که در صورت کافی بودن اعتبار می توان برای صادرات، تولید، گسترش و آموزش در سطح وسیع برنامه ریزی صحیحی را انجام داد.

واردات بی رویه صنایع دستی یکی از معضلات بازارهای داخلی کشور است

امیر انصافیان اضافه کرد: واردات بی رویه صنایع دستی یکی از معضلات بازاهای داخلی کشور است زیرا این واردات ارزان قیمت و بی کیفیت بازارهای کشور و به تبع آن این استان را اشباع کرده است.

این کارشناس گفت: برخی صنایع دستی این استان در طول دوره های مختلف شکل سنتی خود را همچنان حفظ کرده و باید با ایجاد تغییرات در ساختار، جاذبه های دیرین خود را حفظ و با ترکیب کارها و هنرهای تلفیقی زمینه احیای هنر این منطقه فراهم شود.

وی گفت: استفاده از طرح ها و نقشه های به کار رفته در صنایع دستی باید جدید و به روز باشد که این نیازمند آموزش توسط استادکاران فن در این زمینه است.

این کارشناس تغییر در روش و آموزش، بازاریابی برای صنعتگران، تشویق و حمایت از کارآفرینان این حوزه هنری از طریق هنروران خوش ذوق و طبع، تشکیل تعاونی ها برای حمایت از تولیدات صنعتگران و ایجاد بازارچه های دائمی را از جمله عوامل لازم برای توسعه وگسترش صنایع دستی این استان برشمرد.

وی گفت: صنایع دستی پشتوانه غنی داشته و متولیان باید با نگرش در رسالت خود تغییراتی دهند تا مانند گذشته این هنر دوباره وارد زندگی روزمره مردم شده و دیدگاه آنان نسبت به این هنر بهبود یابد تا صنعتگران این حوزه هنری بتوانند برای جوانان اشتغالزایی وسیعی داشته باشند.

محصولات صنایع دستی بسته بندی اصولی ندارند

وی با اشاره به اینکه محصولات صنایع دستی از بسته بندی اصولی برخوردار نیست، گفت: بسته بندی مطابق با استاندارد باعث جلب مشتری و جلوگیری ازهرگونه آسیب به محصولات صنایع دستی در هنگام حمل و صادرات می شود.

در همین خصوص سرپرست معاونت صنایع ‌دستی استان همدان گفت: در پنج ماه نخست سال جاری، صادرات رسمی و غیررسمی صنایع دستی استان همدان 11 میلیون و 24 هزار و 254 دلار ارز وارد کشورمان کرده است.

بهجت عباسی اظهار داشت: میزان صادرات رسمی صنایع‌دستی همدان تا پایان مرداد ماه امسال از سوی گمرک 10 میلیون و 532 هزار و 254 دلار اعلام شده است.

وی با اشاره به اینکه ارزش وزنی صنایع‌دستی صادر شده در این مدت زمان دو هزار و 426 تن بوده، ادامه داد: 492 هزار دلار صنایع دستی استان همدان به صورت غیر رسمی از بندر گناوه به امارات متحده عربی ارسال شده است.

سرپرست معاونت صنایع‌دستی استان همدان عنوان کرد: صنایع‌دستی این استان به صورت رسمی به کشورهایی از جمله فرانسه، سوئد، قطر، عراق، هلند، امارات، ترکیه و پاکستان صادر شده است.

وی گفت: بیشترین میزان صادرات صنایع‌دستی این استان به رشته سفالگری مربوط می‌شود.

صادرات صنایع دستی استان همدان 33 درصد کاهش دارد

عباسی با تأکید بر اینکه مجموع صادرات رسمی پنج ماه نخست سال قبل 16 میلیون و 431 هزار و 241 دلار بوده، یادآور شد: صادرات صنایع‌دستی همدان امسال در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته کاهش 33 درصدی را تجربه کرده است.

سرپرست معاونت صنایع‌دستی استان همدان عنوان کرد: تنها در مردادماه سال جاری بیش از دو میلیون دلار ارز از طریق صادرات صنایع‌دستی همدان به کشور وارد شده است.

وی همچنین یادآور شد: در پنج ماه نخست سال جاری معاونت صنایع‌دستی استان همدان یک هزار و 799 مجوز سه‌گانه صنایع‌دستی صادر کرده است.

بهجت عباسی اظهار داشت: مجوزهای سه‌گانه صنایع‌دستی در بردارنده کارت شناسایی صنعتگری، پروانه تولید کارگاهی و جواز تأسیس است.

330 فقره پروانه‌ تولید کارگاهی در همدان صادر شده است

وی با اشاره به اینکه یک هزار و 361 کارت شناسایی صنعتگری تا پایان مردادماه صادر شده، ادامه داد: تعداد پروانه‌های تولید کارگاهی صادر شده در این زمان 330 فقره است.

سرپرست معاونت صنایع‌دستی استان همدان با تأکید بر اینکه 108 جواز تأسیس کارگاه با همت این معاونت صادر شده است، اضافه کرد: بیشترین تعداد مجوز سه‌گانه صنایع‌دستی خردادماه امسال صادر شده و در اختیار هنرمندان قرار گرفته است.

وی عنوان کرد: فروردین ماه سال جاری با صدور 128 فقره مجوز شاهد کمترین تعداد صدور مجوز بوده‌ایم.

عباسی یادآور شد: کارت‌های شناسایی صنعتگری صادر شده در اختیار هنرمندان رشته‌های سفالگری، گلیم‌بافی، معرق، منبت، مشبک و قلمزنی قرار گرفته است.

سرپرست معاونت صنایع‌دستی استان همدان یادآور شد: تمام هنرمندان متقاضی بهره‌مندی از مزایای بیمه تأمین اجتماعی باید دارای کارت شناسایی صنعتگری باشند.

زنگ خطر صادرات صنایع دستی همدان به صدا درآمد

با این تفاسیر پرواضح است که صادرات صنایع دستی استان همدان در سال جاری نه تنها رشدی نداشته است بلکه با کاهشی 33 درصدی همراه است که این امر نشان دهنده زنگ خطری است که از مدتها قبل به صدا در آمده است.

از سوی دیگر نکته ای که باید عنوان شود اینکه متأسفانه تعداد زیادی از رشته های صنایع دستی همدان که از دیرباز در این خطه رواج داشته منسوخ شده و دیگر چیزی جز یک نام از آنها باقی نمانده است.

نخ ریسی، نخ تابی، جلدسازی،علاقبندی، ماشته بافی، پتو بافی، شال بافی، پوستین دوزی و قاشق تراشی از جمله رشته هایی هستند که به کلی در همدان منسوخ شده اند.

حال اینکه علت منسوخ شدن این رشته ها چه بوده و چرا از منسوخ شدن آنها جلوگیری نشده، بحثی است که در این مقاله نمی گنجد اما نکته ای که باعث تأسف می شود این است که علاوه بر رشته های مذکور، تعداد زیادی از رشته های صنایع دستی همدان نیز در حال منسوخ شدن هستند و بایدبرای جلوگیری از این امر، باید چاره ای اندیشید.

ارسی سازی، موج بافی، آجیده دوزی، جاجیم بافی، صحافی سنتی، حلبی سازی، مسگری، سفیدگری، چلنگری، دباغی سنتی، چاقوسازی، نمدبافی، گره چینی و موتابی از