به گزارش خبرنگار مهر، وقف در اصطلاح به معنی حبس کردن اصل مال و آزاد کردن منفعت آن و در لغت به معنی ایستادن و توقف کردن است که این حبس و متوقف کردن برای جلوگیری از دخل و تصرف و فروش آن است.
منفعت مال وقفی می تواند از سوی واقف برای هر چیزی از جمله در راه یتیمان، مستضعفان، دارو و درمان بیماران نیازمند، سفرهای زیارتی، تهیه جهیزیه، تحصیل و ... مصرف شود.
وقف انواع مختلفی دارد که در یک تقسیم بندی به دو نوع کلی منفعتی و انتفاعی تقسیم بندی می شود، در توضیح این موضوع مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان قم در گفتگو با خبرنگار مهر بیان داشت: در وقف منفعتی درآمد کسب شده از موقوفه در جایی که واقف تعیین کرده، مصرف می شود.
حجت الاسلام شوزب شیری با اشاره به این که بیشتر موقوفات موجود منفعتی هستند، ادامه داد: در وقف انتفاعی واقف موقوفه را به صورت رایگان در اختیار مردم قرار می‌دهد برای مثال مسجد یا آب انباری را می‌سازد و در اختیار دیگران می‌گذارد تا از آن استفاده کنند.
وی اضافه کرد: در تقسیم بندی دیگری مصارف وقف به دو صورت خاص و عام تقسیم بندی می شود که در وقف عام وقف بر کلیات و کارهای عمومی و عام المنفعه است برای مثال واقف درآمد موقوفه خود را وقف فقرا یا علما می کند و در وقف خاص برای مثال درآمد موقوفه را وقف اولاد بعد از نسل خود قرار می دهد.
در قم حدود 2 هزار موقوفه شامل 14 هزار رقبه وجود دارد
حجت الاسلام شیری در ادامه با اشاره به آمار موقوفات در استان قم اظهار داشت: در استان قم در حدود 2 هزار موقوفه شناسایی شده که در مجموع شامل 14 هزار رَقَبه می شود.
65 درصد موقوفات در قم وقف بر سیدالشهداست
وی با اشاره به این که بخش اعظم این موقوفات وقف برپایی و برگزاری مجالس اهل بیت عصمت و طهارت(ع) است، تصریح کرد: در استان قم 65 درصد موقوفات وقف بر سیدالشهداء و وقف بر روضه خوانی و برپایی مراسم عزاداری در ماه های محرم و صفر است.
مدیر کل اوقاف و امور خیریه قم یادآور شد: در این راستا قبل از ماه محرم ستاد محرم در اداره کل اوقاف و امور خیریه استان تشکیل شد تا از عواید این موقوفات و در قالب یکصد هیئت عزاداری نیت واقفان را اجرا شود.
وی افزود: به همین منظور از هیئت ها دعوت و شرایط واقفان که در وقف نامه های آنان ذکر شده است، برای آنها تشریح شد که درآمد موقوفه هر واقف در چه راهی برای مثال برای اطعام یا روضه خوانی ماه محرم باید مصرف شود.
شیری با اشاره به این که بخشی از هزینه های اکثر هیئت های بزرگی که در قم برپا می شود از محل موقوفات و با نظارت اداره کل اوقاف و امور خیریه است، یادآور شد: همچنین در ماه محرم با برنامه ریزی اداره کل اوقاف در تمامی امامزادگان در بخش های مرکزی، خلجستان، سلفچگان، کهک و جعفریه و در شهر قم در دهه محرم شب ها، مراسم عزاداری برپا می شود.
تمامی روستای مبارک آباد و سه دانگ از روستای وشاره قم وقف است
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به برخی موقوفات شاخص در استان قم اظهار داشت: در استان قم روستایی به نام مبارک آباد از توابع بخش مرکزی وجود دارد که تمامی روستا وقف بر زیارت امام رضا(ع) شده است و یا سه دانگ از روستایی به نام وشاره در بخش خلجستان وقف بر روشنایی حرم حضرت علی(ع) می باشد که وقف نامه های آنها نیز موجود است.
مدیر کل اوقاف و امور خیریه استان قم یادآور شد: از دیگر موقوفات شاخص در قم می توان به موقوفه اردغانی وقف منفعتی بر تامین دارو و درمان ایتام و موقوفه حاج باقر حمامی که درآمد آن وقف بر خیرات و مبرات است، اشاره کرد.
طی سه سال گذشته 50 موقوفه جدید وقف شده است
وی همچنین در خصوص موقوفات جدید در استان بیان داشت: طی سه سال گذشته 50 موقوفه جدید داشتیم که بیشتر آنها وقف مسجد و حسینیه بوده و این آمار برای شش ماه اول امسال 12 مورد موقوفه جدید بوده است.
حجت الاسلام شیری در ادامه یادآور شد: بیشتر موقوفات موجود مربوط به گذشته است برای مثال در زمان پیامبر و امامان معصوم(ع) هیچ از اصحاب پیامبر اکرم(ص) و امامان نبودند مگر این که یک موقوفه داشتند.
وی افزود: در گذشته بزرگان و رجال سیاسی وقف می کردند و مردم از آنها یاد می گرفتند و این سنت حسنه را دنبال می کردند اما متاسفانه این موضوع در حال حاضر کمتر دیده می شود و بیشتر موقوفات از سوی اشخاص حقیقی است.
مدیر کل اوقاف و امور خیریه قم یادآور شد: البته این که تعداد موقوفات جدید در بعد از انقلاب در کشور ما کم شده به این دلیل هم هست که مصادیق وقف در زمان فعلی تغییر کرده و همچنین مصارف خیریه و تعداد ارگان ها و سازمان هایی که کمک های مردمی را جمع آوری می کنند افزایش یافته برای مثال مردم بخشی از کمک ها را به کمیته امداد امام خمینی(ع) می دهند و یا در اختیار سازمان بهزیستی قرار می دهند تا به مصارف خیر برسانند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر احیای سنت حسنه وقف اظهار داشت: امام صادق(ع) می فرمایند بین دنیا و آخریت ارتباط بریده می شود الا برای کسانی که از خود صدقه جاریه بر جای گذاشته باشند که این صدقه جاریه می تواند وقف، اولاد صالح و یا عملی مثل تالیف یک کتاب باشد.
محرم فرصتی برای احیای فرهنگ وقف
حجت الاسلام شیری سنت حسنه وقف را بر طرف کننده بسیاری از نیازهای جامعه دانست و گفت: ماه محرم که بسیاری از مبلغان برای امر تبلیغ به نقاط مختلف اعزام می شوند می تواند فرصت خوبی برای احیای این عمل پسندیده باشد.
موقوفات جدید بر اساس نیازهای روز جامعه باشد
وی اظهار داشت: وقف توجه و دید عمیق خیران دلسوز به رفع گرفتاری های هر زمان بوده است و یکی از مواردی که مبلغان جدای از امر ترویج فرهنگ وقف و تبیین احکام آن، باید تبلیغ کنند ایجاد انگیزه در مردم برای موقوفات جدید مبنی بر اقتضائات و نیازهای روز جامعه است.
مدیر کل اوقاف و امور خیریه قم افزود: در گذشته مصارف وقف تا اندازه ای با زمان فعلی متفاوت بوده است اما باید دید که نیاز حال حاضر جامعه ما چیست تا موقوفات در آن زمینه ها وقف شوند برای مثال ازدواج جوانان، تامین جهیزیه نوعروسان، مخارج دارو و درمان، مسکن، تامین مخارج تحصیل، ایجاد مراکز فرهنگی و آموزشی، مسجد و مراکز خدماتی بین راهی و ... از جمله مسائلی است که نیازمند حمایت واقفان و خیران در این زمان است.
وی ادامه داد: همچنین باید در مردم این اعتماد کامل را به وجود آورد که موقوفات درست طبق نظر واقفان مورد استفاده قرار می گیرد و به مصرف می رسد.
نظر شما