دکتر محمدعلی آذرشب عضو کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد اینکه نقش نخبگان و خواص در جامعه اسلامی بویژه در مواقع حساس چیست به خبرنگار مهر گفت: نخبه باید درد آشنای جامعه باشد بداند مشکلات و نابسامانی های جامعه چیست یعنی در متن جامعه زندگی کرده باشد. دوم باید طرحی برای درمان این دردها داشته باشد آدم متفکر و صاحب نظری باشد که بتواند برای رفع مشکلات جامعه و بهبود وضع جامعه و ترسیم آینده بهتر جامعه طرحی داشته باشد.
وی افزود: علاوه بر این دو باید تحت حرکت جهت تحقق آرمان خودش در جامعه باشد، یعنی هم اهل فکر و هم اهل حرکت و هم اهل برنامه عملی باشد. حرکت به سمت تحقق آرمان از دردآشنایی و طرح درمان جدا نیست
استاد زبان و ادبیات عرب دانشگاه تهران یادآور شد: نخبه یکسری خصوصیات رفتاری هم دارد. یکی اینکه آرمان خواه و نه خودخواه است، یعنی به دنبال هدف والاست نه دنبال هدف های کوچک است. دنبال آرمان است نه دنبال دکان. این خصوصیت یک انسان نخبه ای است که شرایطی که ذکر کردم را داراست. دومین خصوصیت او این است که گوش می دهد یعنی فقط حرف نمی زند متأسفانه گاهی به این مبتلا هستیم که فقط می خواهیم حرفمان را بزنیم و به دیگران گوش نمی دهیم. باید به حرف دیگران هم احترام گذاشت. سوم اینکه نخبه باید تعادل داشته باشد یعنی نه افراط و نه تفریط داشته باشد. در همه زمینه ها حکومتی، قضاوت، عمل، نوشتن، اظهار نظر باید این تعادل را حفظ کند.
آذرشب تصریح کرد: چهارم ایمان توأم با عقلانیت داشته باشد. این نخبه با آن خصوصیات ذاتی و رفتاری که عرض شد می تواند در مواقع بحران به جامعه الگو ارائه دهد و خدمت کند. یعنی جامعه را به سمت آرمان های بزرگ، گفتگوی سازنده، تعادل و ایمان توأم با عقلانیت سوق بدهد. در این شرایطی که در بحرانها و شرایط خاص سیاسی نیاز به این مسائل داریم نخبه می تواند خدمت وافری به جامعه بکند.
وی درمورد اینکه چگونه نخبگان و خواص می توانند در ایجاد فضای اخلاقی پاک و شفاف در موقعیت های به ویژه حساس سیاسی مانند انتخابات کمک کنند؟ هم تصریح کرد: همان الگو ارائه دادن است. یعنی شخصی که فاقد خصوصیات اخلاقی خوب است نمی تواند خصوصیات اخلاقی خوب را به جامعه ارائه کند. الگوسازی یعنی نخبه الگویی از خود درجامعه ارائه بدهد برای تحقق آرمان های بزرگ، گفتگوی سازنده، تعادل و ایمان توأم با عقلانیبت.
این استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: نخبه در انتخابات و غیر انتخابات و در شرایط خاص سیاسی، اقتصادی می تواند این مطلب را ارائه دهد. وقتی که در جامعه یک حالت غیر طبیعی به وجود می آید یکی از مسائل مهم که به وجود خواهد آمد این است که تعادل و عقلانیت حفظ نمی شود و افراد گوش به ناصحان نمی دهند در این شرایط نخبه است که می تواند با ارائه الگوی رفتاری این شرایط را در جامعه به نحو احسن تغییر دهد.
آذرشب عنوان درمورد اینکه آیا نخبگان و خواص به مسئولیت خود که آگاهی دادن به مردم است عمل می کنند هم تصریح کرد: بله آن کسانی که درد آشنا، طراح، مؤمن و اهل حرکت هستند حتماً به این نقش عمل می کنند اما همه کسانی که ادعای نخبگی می کنند معلوم نیست که نخبه باشند یا اینکه نخبه هستند ولی در شرایط خاص تعادلشان بر هم می خورد و به سمتی می روند که ارزشهایشان را از دست می دهند.
نظر شما