چرایی مشارکت گسترده مردم در انتخابات/ "نه" مردم به سیاستهای دولت مستقر

دکتر عماد افروغ، استاد دانشگاه و فعال سیاسی و فرهنگی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد حضور پرشور مردم در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: همان طور که از قبل قابل پیش بینی بود، یک حماسه عظیم سیاسی توسط ملت شریف ایران خلق شد.

وی افزود: یکبار دیگر ملت ایران نشان دادند که به جمهوری اسلامی، مردم سالاری دینی و اهداف و آرمانهای انقلاب اسلامی و به هدایتها و مدیریتهای مدبرانه رهبری معظم وفادار و پای بندی هستند. شاید کسی فکر نمی کرد، به رغم همه مشکلات اقتصادی و فرهنگی که به وجود آمده بود مردم با حضور آگاهانه خودشان و با نشاط و امید هرچه تمام و با حفظ آرامش بیایند و به فرمان رهبر خودشان لبیک بگویند و یک بار دیگر سرنوشت خود را به دست خودشان رقم بزنند.

وی با اشاره به اینکه قطع نظر از این وفاداری و التزام کلی که همیشه از سوی مردم شاهد بودیم، تفاوتهایی را هم این دوره با دوره های گذشته داشت، اظهار داشت: یکی آرایش کاندیداها بود که کاملا حالتی طیف گونه ای را تداعی می کرد و از حالت قطبی خارج شده بود. همیشه بایستی این نکته مورد توجه قرار گیرد که حضور حداکثری در گرو حضور کاندیداهای متکثر و متناسب با سلایق و دیدگاه های مختلف هست. در انتخابات گذشته این حضور طیفی را آنچنان پررنگ نمی دیدیم، اما در این دوره مشاهده کردیم که افراد مناسب با سلایق خودشان قدرت انتخاب داشتند، چون کاندیداها متکثر بودند.

افروغ با بیان اینکه قطع نظر از یک اینکه جریانی سعی کرد آنرا قطبی کند، قطع نظر از این قطبی شدگی دفعی و تا حدودی تصنعی، در کل آرایش کاندیداها طیفی تر از گذشته بود، تصریح کرد: این عامل را هم برای حضور گسترده مردم باید مؤثر دانست. به واقع بخشی از عوامل را باید در سیاستهای دولت مستقر جستجو کرد که اتفاقا بیش از آنکه مردم، به کاندیداهای دیگر نه گفته باشند به برنامه‌ها و استراتژی‌ها و داوطلبان داشته باشند به سیاست‌ها و رفتارهای دولت مستقر نه گفتند.

وی با بیان اینکه بسیاری از مفاهیمی که کاندیداها مطرح می کردند مشترک بود و همه از اخلاق، گرانی و عزت و شخصیت انسانها می گفتند، اذعان کرد: به نظرم می توان این را تحلیل محتوا کرد که چند درصد از شعارها و برنامه های ملی کاندیداها مشترک بود. به نظرم این یک نه به سیاستها و رفتارهای دولت مستقر بود که اتفاقا صدای همه را بلند کرده است. واقعا فقط این گونه نبود که منتقدین دولت فعلی از جناح اصلاح طلبان باشند اتفاقا پررنگ‌ترین نقد نسبت به دولت مستقر را از سوی دولت اصول‌گرایان شاهد بودیم. همه اینها دست به دست هم داد، ممکن است برخی از سیاست‌ها و تهدیدهای خارجی هم مؤثر بوده باشد. به نظرم این عواملی که ذکر کردم عوامل اساسی شکل گیری این حماسه عظیم بود.

این محقق و نویسنده کشورمان با تأکید بر اینکه اکنون این حماسه شکل گرفته است و الحمدالله درصد بالایی از حائزین شرایط به پای صندوق‌های رأی آمدند، گفت: احساس می‌کنم همان طور که قبلا حقیر گفتم و دیگران هم اشاره کردند تمام کاندیداها ملتزم به انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی هستند و همان طور که مقام معظم رهبری اشاره کردند رأی به هر کدام از اینها، رأی به جمهوری اسلامی است. حَسَب همین نگرش طیف گونه مهم نیست که چه کسی رأی بیاورد مهم این است که آیا بر کار او نظارت می شود یا نه؟! این بحثی است که ما قبلا هم گفتیم. فکر می کنم نهادهای ناظر و نقاد می توانند ما را مطمئن کنند که کماکان جمهوری اسلامی عزیز و استوار به سمت تحقق اهداف و شعارهای جامع انقلاب اسلامی در حرکت است. کماکان استقلال سیاسی ما حفظ است و به سمت تحقق فصل سوم قانون اساسی که ناظر به آزادی است در حال حرکت هستیم، کماکان دل به تحقق عدالت اجتماعی به ویژه عدالت در تولید داریم. کماکان به تحقق اخلاق و معنویت و شعارهای زیبای انسانی و الهی امیدوار هستیم.

وی در ادامه سخنانش بیان کرد: یک نکته قابل توجه که باید به آن اشاره کرد، این است که به نظرم دولت منتخب و حَسَب سیاست‌ها و برنامه‌هایی، برنده مبارزات انتخاباتی می شود باید در فضای امن و سرشار از آرامش و به دور از تنش، زمام مدیریت را به دوش گیرد و دیگران هم کمک کنند که در چارچوب انقلاب اسلامی و اهداف جمهوری اسلامی برنامه ها محقق شود و فضای دور از تنشی را برای ایشان رقم بزنند، حتی توصیه می کنم کاندیداهای دیگر به کاندیدای پیروز تبریک بگویند.

وی اظهار داشت: امیدوارم شاهد رفتارهای سیاست‌های متعادل و مدبرانه در دولت منتخب باشیم و از افراط و تفریط به دور باشیم. از تمام ظرفیت‌های مدنی و رسمی کمال استفاده صورت گیرد باید به سمت مدیریت مبتنی بر وحدت در عین کثرت برویم. از تمام سلایق، حال در بخشی از مدیریت ولو سطوح پائینی و میانی مدیریت استفاده شود. همه کثرت‌ها باید انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی را فریاد بزنند. ریسمان وحدت به جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی بر گردد و در این بین ما هم منتظر هستیم که ببینیم این برنامه ها و سیاستها چگونه پیش می رود. آیا از این سیاست‌ها و برنامه‌ها بوی گفتمان انقلاب اسلامی به مشام می رسد؟ آیا التزام به مبانی و ارزشهای انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی به مشام می رسد یا نمی رسد؟ اگر بوی گفتمان انقلاب اسلامی به مشام نرسید این حق را برای خود قائل هستیم که کماکان وجهه انتقادی خودمان را حفظ کنیم و ادامه دهیم.

وی با اشاره به اینکه مشکل ما این نیست که چه کسی زمام مدیریت را در اختیار می گیرد، مشکل اصلی ما فقدان نظارت است، گفت: مشکل اصلی ما فقدان نقادی است. نهادهای مدنی ما یا شکل گرفتند و عمل نمی کنند و یا اصلا شکل نگرفتند؛ مخصوصا نهادهای مدنی دینی ما که متأسفانه تا حدودی از نقش نظارتی خود غافل شدند بیشتر به نقش تصدی گری اهتمام ورزیدند و از نقش نظارت و نظریه‌پردازی شان غافل شدند. امیدوارم که شاهد نقدهای قوی و مستند از سوی حوزه‌های علمیه، دانشگاه و نخبگان و روشنفکران و منابع باشیم. احساس می‌‌کنم قطع نظر از مصداق (که بحث مصداق هیچ وقت برای ما مهم نبود و اصلا مورد بحث نبود) امیدوارم که پیروزی دل چسب پیروز میدان باشد و بتواند در فضای آرام و به دور از تنش و هیجانات کاذب بعد از پیروزی، مدیریت کشور را به پیش ببرد و به اهداف و ارزشهای مورد نظر نزدیک کند.

وی در پایان سخنانش تأکید کرد: واقعا باید از دوران سازندگی، دوران توسعه سیاسی و از دوران 8 سال گذشته باید عبرت گرفت، قوتها را پررنگ تر کنند و با ضعفها مقابله کنند. امیدوارم که شاهد دولت متعالی و متعادل و اخلاقی و عدالت‌پیشه باشیم که مستحق نظام جمهوری اسلامی است یعنی آن چیزی که جمهوری اسلامی سالها در انتظار آن بوده را بتوانیم در دولت فعلی شاهد باشیم.