بازیابی جایگاه واقعی کشت و صنعت چای با برنامه ریزی راهبردی/ چای ایرانی باید هولوگرام داشته باشد

به گزارش خبرنگار مهر، کشت چای در سرزمین سبز فام گیلان  پیشینه ای صد ساله دارد از زمانی  کاشف السلطنه پدر چای ایران دانه های این محصول را با موفقیت در شهر لاهیجان کاشت تا به امروز  چای تاریخ پرفراز و نشیبی را پشت سرگذاشته است.

در ساله های گذشته برنامه ریزی های نامناسب و غیر کارشناسانه این کشت و صنعت را  با توجه به تاثیری که در اقتصاد دو استان شمالی گیلان و مازندران و همینطور کشور دارد به نقطه ای کشاند که شوق برداشت برگ سبز در چایکاران و تولید چای مرغوب در کارخانه داران چایسازی تا حدودی کاهش یافت و قسمتی از باغ های پر برکت و همیشه سبز چای مورد بی مهری و فراموشی قرار گرفت.

باغ های پربرکت و همیشه سبز چای نباید مورد بی مهری و فراموشی قرار گیرد

اما در سال های اخیر با حمایت دولت و سپردن اختیارات وسیع تر به استاندار گیلان قدم های مثبتی در راستای احیای این کشت و صنعت آغاز شد و پیش بینی می شود شرایط  این محصول به تدریج بهبود یابد.

رئیس سازمان چای کشور در این باره می گوید: این سازمان در گذشته 70 هزار تن چای از چایکاران خریداری و متاسفانه در انبارهای تهران دپو می کرد اما با برنامه ریزی های انجام گرفته به مدت چهار سال است که سازمان دیگر، چای از کشاورز خریداری نمی کند.

علی محرر با اعلام اینکه کارخانه داران امروز چای را به قیمت واقعی می فروشند، افزود: صنعت چای زمانی می تواند به رشد و شکوفایی برسد که کارخانه دار و کشاورز بیشتر با هم تعامل داشته باشند.

وی با تاکید بر اینکه دولت باید از صنعت چای حمایت کند، اظهار داشت: هم اکنون برخی کارخانه داران پول خرید چای را هفتگی به حساب سازمان و در نهایت چایکاران واریز می کنند که این روند باید استمرار داشته باشد.

رئیس سازمان چای کشور با بیان اینکه مرغوبیت چای ایرانی در دنیا زبانزد عام و خاص است، گفت: در چهار سال اخیر فقط 20 کارخانه تولید چای سبز در گیلان و مازندران ایجاد شده است.

وی همچنین با اشاره به اینکه از مجموع 180 کارخانه چایسازی 150 کارخانه در دو استان شمالی فعال است، افزود: در حال حاضر افزون بر 50 کارخانه کیفی سازی واقعی هستند.

محرر با تصریح اینکه چای ایرانی باید هولوگرام داشته باشد از کارخانه داران استان های شمالی خواست برای دریافت نشان استاندارد نیز اقدام کنند.

وی همچنین با اعلام اینکه هشت هزار و 300 تن کود شیمیایی سمیه سال 91 استان بود که بین چایکاران توزیع شد، یادآورشد: علاوه بر این 200 تن کود مازاد هم طی سال جاری در اختیار کشاورزان چایکار قرار گرفت.

افزایش خرید تضمینی شوق تلاش بیشتر در کشاورزان و باغداران چای ایجاد خواهد کرد

بدون شک افزایش خرید تضمینی این محصول چایکاران سخت گیلان و مازندران را برای چیدن برگ سبز مرغوب راغب تر و شوق تلاش بیشتر در کشاورزان و باغداران چای را به وجود آورده است.

یکی از مسائل مهم در زمینه چای بحث حفظ مرغوبیت این محصول است، اگرچه بر اساس گزارش های منتشر شده  تاکنون 19 کارخانه چایسازی پروانه استاندارد دریافت کرده اند اما هنوز 150 کارخانه فاقد این پروانه  هستند.

بنابراین نداشتن نشان استاندارد و نظارت بر تولید چای ارگانیک و طبیعی را کم رنگ کرده و چای تولید شده مصرف کننده ایرانی را راضی نخواهد کرد.

چای از محصولات اساسی کشاورزی است که سرنوشت آن بر سه پایه زراعت، صنعت و تجارت رقم می خورد. ایجاد تعادل، توازن و تعامل میان این سه اصل می تواند چای ایرانی را از انزوا خارج کند و امکان حضور آن را در بازارهای برون مرزی بیش از پیش فراهم آورد.

نماینده مردم  لنگرود در مجلس شورای اسلامی در این زمینه گفت: در گذشته چای برای کارخانه دار و کشاورز اقتصادی نبود ولی امروز این وضعیت دچار تحول اساسی شده است.

مهرداد لاهوتی افزود: در گذشته برای عرضه چای مشکل جدی وجود داشت اما دیگر امروز چنین مشکلی وجود ندارد بنابراین چالش اصلی این صنعت هم اکنون قیمت واقعی محصول است.

وی همچنین با اعلام اینکه محصول چای هنوز برای کشاورز چایکار اقتصادی نیست، اظهار داشت: در حال حاضر متوسط برداشت محصول در یک هکتار باغ چای پنج تن است.

لزوم تقویت انگیزه کشاورزان برای تولید برگ سبز کیفی چای

نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی گفت: بر اساس آمار مرکز پژوهش های مجلس فقط برای نگهداری یک باغ چای شش میلیون تن هزینه نیاز است.

وی تصریح کرد: در سال 1383 به ازای هر هکتار باغ چای 700 هزار تومان به کشاورزان پرداخت شد با این هدف که دیگر تولید نکنند با این سیاست غلط بسیاری از باغات چای مخروبه شد. 

لاهوتی اظهار داشت: بنابراین حمایت از کشاورزان نیازمند یک عزم و اراده قوی است تا با انگیزه نسبت به هرس،  جوان سازی بوته ها چای، شخم و آبیاری باغ خود اقدام کنند.

وی عنوان کرد: از مجموع 35 هزار هکتار باغ چای در استان های شمالی هم اکنون این رقم به 31 هزار هکتار رسیده است بنابراین از 31 هزار هکتار هم اکنون 22 هزار هکتار مورد بهره برداری قرار می گیرد.

نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی گفت: در  سال 1357 تولید برگ سبز چای در کشور 118 هزار تن، در  1378  تولید برگ سبز 292 هزار تن، در سال 1382 تولید برگ سیز 252 هزار تن و در سال 1391 تولید برگ سبز چای به رقم  109 هزار تن رسید.

وی افزود: متوسط برداشت برگ سبز چای در سال 1378، هشت هزار و 500 تن، در سال 1372، 9 هزار و 500، در سال 1382 هفت هزار و 500 و در سال 1391 سه هزار و 400 بوده است.

لاهوتی بر لزوم تقویت انگیزه کشاورزان برای تولید برگ سبز چای تاکید کرد و اظهار داشت: سال گذشته مطالبات کشاورزان دیر پرداخت شد این در حالیکه کشاورزان چایکار با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کنند.

وی همچنین از پرداخت هشت میلیارد تومان یارانه دولت به چایکاران در سال جاری خبر داد و افزود: تا زمانی که نگاه  به یارانه دولت باشد نه کارخانه دار نه کشاورز منافع خوبی نخواهد داشت بنابراین باید چای اقتصادی شود.

نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی به وضعیت مصرف چای اشاره کرد و گفت: میانگین مصرف چای در دنیا نیم کیلو و میانگین مصرف در کشور یک و نیم کیلو است و به عبارتی میانگین مصرف سالانه چای در کشور 110 تا 120 هزار تن است.

برخورد جدی با قاچاق چای یک ضرورت است

وی در ادامه با بیان اینکه امسال 30 میلیارد تومان تسهیلات برای کارخانه داران چای مصوب شده است، یادآور شد: صنعت چای نقش مهمی در رونق اقتصادی کشور دارد.

چای به عنوان یکی از اجزای جدا نشدنی فرهنگ مصرف مردم تبدیل شده است و باید برای ارتقای کیفیت این مهم راهکارهای عملیاتی شناسایی و به مرحله اجرا درآید.

چای ایران دارای ویژگی ‌های منحصر به فردی در سطح جهانی بوده و به عنوان چای کیفی و طبیعی در دنیا مطرح است بنابراین باید به سه مولفه تولید، فرآوری و بازرگانی این محصول توجهی ویژه شود.

به هر ترتیب زیبنده مردم ایران نیست که از چای غیر طبیعی خارجی با رنگ و طعم مصنوعی استفاده کنند در حالی که در کشور بهترین چای از نظر بهداشت، طعم و رنگ تولید می‌شود.

مدیرکل استاندارد و تحقیقات صنعتی گیلان در این رابطه گفت:  از مجموع 180 کارخانه چایسازی  در استان17 کارخانه و دو واحد بسته بندی علامت استاندارد  و  61 واحد پروانه ساخت و پروانه بهداشتی دارند.

محمد علی یوسفی از غلط بودن سیاست های که تاکنون در صنعت چای اعمال شده است اشاره کرد و افزود:  این صنعت ملی، میراث میان نسلی و محصول راهبردی نه تنها رونق و شکوفایی اقتصادی خود را از دست داده بلکه کیفیت محصول نیز از دست رفته است.

30 درصد باغات چای باید به زراعی شوند

وی همچنین با اعلام اینکه چای ایرانی فاقد فلزات سنگین و اسانس است، اظهار داشت: علاوه بر اهمیت صنعت چای به عنوان محصولی راهبردی و ارتباط با اقتصاد خانوارها، چای با فرهنگ و آداب و رسوم گیلانی‌ها پیوند خورده است.

مدیرکل استاندارد گیلان یادآورشد: چای یکی از محصولات مهم و با ارزش در بخش کشاورزی است که به دلیل جایگاه و اهمیت بالایی که در بخش کشاورزی، صنعت و نظام اقتصادی کشور دارد از محصولات استراتژیک محسوب می شود.

به هر حال در حال حاضر معیشت 60 هزار خانوار چایکار در گیلان و مازندران و همچنین پنج میلیون نفر از دست اندرکاران چای و چایکاری به این محصول وابسته است بنابراین رونق بخشیدن به کشت، صنعت و بازرگانی چای می تواند ضمن تقویت بنیه مالی تلاشگران این بخش حرکت در مسیر توسعه را سرعت بخشد.