ترجمه «انسجام در قرآن» به پایان رسید

به گزارش خبرنگار مهر، ترجمه کتاب «انسجام در قرآن» نوشته مستنصر میر توسط ابوالفضل حری به تازگی به پایان رسیده است. تعدادی از شرق‌شناسان می‌گویند که قرآن به دلیل روند نزولش طی 23 سال انسجام ندارد. توماس کارلایل از انگلستان با همین ادعا قرآن را توده‌ای بی‌حجم و اندازه توصیف می‌کند و می‌گوید 23 سال تداوم نزول آن دلیل محکمی بر نداشتن انسجام آیات آن است. نویسنده این کتاب، در اثر خود به چنین ادعاهایی پاسخ داده است.

این کتاب رساله دکتری مستنصر میر بوده و با 6 فصل در پی پاسخگویی به تشکیکات و شبهات برخی مستشرقین است. این کتاب دیباچه‌ای دارد که در آن درباره ساختار و ترکیب قرآن صحبت شده است. میر اساس نظریه‌اش در این کتاب را بر اساس تفسیرهایی که حمید‌الدین فراهی و شاگردش امین احسان اصلاحی بر قرآن نوشته‌اند، قرار داده است. هر دو محقق از مفسرین معاصر قرآن در هندوستان هستند که اولین نفری که به بحث پاسخگویی شبهه عدم انسجام قرآن، دامن زد فراهی بود که اصلاحی هم راه او را دنبال کرد.

در فصل اول «انسجام در قرآن» نظر علما و مفسرین دوره اولیه اسلامی درباره بحث انسجام در قرآن دنبال می‌شود و آرای مفسرینی چون باقلانی، جرجانی، زمخشری و ... بررسی شده‌اند. مستنصر میر به علاوه به آرای مفسران معاصری چون حجازی، فضل‌الرحمان و... هم توجه داشته و آن‌ها در این فصل از کتاب نقد و تحلیل کرده است. او در فصل دوم اصل نظم در قرآن را مطرح می‌کند و دلایل وجود نظم در قرآن را بررسی می‌کند.

در فصل‌های 3 و 4 این کتاب به سوره‌های قرآن به منزله کلیت نگاه شده است. میر سوره را واحد معنایی قرآن در نظر گرفته و عنوان بحث خود را «سوره به منزله کلیت» گذاشته است. در دو فصل 3 و 4 کتاب، همچنین آرای علامه طباطبایی و سید قطب هم مطرح و تحلیل می‌شوند. علامه طباطبایی قائل به وحدت در سوره و سید قطب هم معتقد به غرض در سوره است.

نویسنده در فصل پنجم کتاب خود، به صورت جزئی‌تر درباره انسجام در قرآن بحث کرده و سوره‌های مختلف را به صورت جفت‌سوره‌ها در نظر گرفته است. علاوه بر جفت‌سوره‌ها، تعداد سوره‌های بیشتری در ششمین فصل کتاب، کنار هم قرار گرفته‌اند که با یکدیگر تناسب و شباهت دارند. تعبیر اصلاحی از نظم سوره و بررسی تطبیقی چندین آیه از قرآن و نظر اصلاحی و دیگر اندیشمندان موضوع دو ضمیمه‌ای هستند که در پایان این کتاب آورده شده‌اند.

«انسجام در قرآن» به تازگی به انتشارات حکمت تحویل داده شده است. نسخه اصلی این کتاب به زبان انگلیسی 130 صفحه دارد و نسخه فارسی آن احتمالا دارای صفحات بیشتری خواهد بود.