مردان نمکی انگل داشتند

غلامرضا مولوی عضو هیات علمی دانشکده بهداشت تهران به خبرنگار مهر گفت: به همت متخصصان انگل شناس ایرانی و همکارانمان در دانشگاه بزانسون فرانسه قرار شد بخش انگل های انسانی توسط فرانسوی ها و انگل های حیوانی و زئونوز توسط هیاتی از دانشگاه علوم پزشکی تهران بررسی شود. در این مطالعه آقای مسعود نظام آبادي، دانشجوي دكتري باستان انگل شناسي دانشگاه بزانسون فرانسه و کارشناسان دیگر به این نتیجه رسیدند که مرد نمکی شماره 5 آلوده به تخم تنیا موسوم به کرم کدوی گاوی است.

وی با بیان اینکه احتمال دارد این انگلها از راه گوشت گاو منتقل شده باشند گفت: گونه ای از این کرم نیز می تواند از طریق مصرف گوشت خوک به انسان منتقل شود بنابراین با توجه به اینکه مردان نمکی متعلق به دوره تاریخی قبل از اسلام بوده اند، احتمال آلودگی آنها به تنیای خوکی نیز وجود دارد.

مولوی گفت: انگل از طریق گوشت کبابی منتقل می شود نه گوشتی که با آب جوش پخته شده باشد. بنابراین شاید بتوان گفت که مردان نمکی از موقعیت اجتماعی خوبی برخوردار بوده اند چون گوشت کباب می خوردند.

وی تصریح کرد: بررسی انگلهای یافت شده در مردان نمکی می تواند تحقیقات را به اینجا برساند که متوجه شویم مردم آن زمان چه الگوی غذایی داشته اند، روابط شغلی و اجتماعی آنها به چه صورت بوده و از چه طریقی و چرا انگل به آنها منتقل شده است.

دانشیار انگل شناسی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران بیان کرد: در این مطالعات نمی توان گفت که شدت آلودگی مردان نمکی به انگل چقدر بوده است اما می توان حدس زد که همه آنها مبتلا به این انگل بوده اند.

وی همچنین درباره تحقیقاتی که گروه ایرانی روی موضوع انگل حیوانات گوشتخوار، علفخواران و جوندگان آن دوره تاریخی انجام داده توضیح داد و به یک مورد کرم زئونوز که از مدفوع فسیل شده سگ سانان مربوط به دوره ساسانیان جدا کرده اند اشاره کرد.

وی گفت: مدفوع فسیل حیواناتی مثل قاطر و اسب که وظیفه حمل بار را در معدن داشته اند پس از حفاری به دست آمده و سال یابی در اختیار مطالعات انگل شناسی باستانی قرار گرفت و انگل هایی از آنها شناسایی شد. در مجموعه آنها انگلی در سگ سانان وجود دارد که در واقع جز کرم هایی است که انسان هم به آن مبتلا می شود و می تواند بین انسان و حیوان در چرخش باشد. با این وجود مطالعات پالئوپارازیتولوژی همچنان بر روی دیگر نمونه های سال یابی شده در حال انجام است.

شناسایی انگل های موجود در موشهای هخامنشی

مولوی بیان کرد: معدن چهرآباد زنجان دوره های تاریخی متعددی را به خود دیده و در بخش هایی از آن نیز لایه هایی متعلق به دوره هخامنشیان و ساسانیان وجود دارد. ما نیز در این لایه ها کار کرده ایم.

مولوی بیان کرد: برخی از انگل های موجود بین دام و انسان مشترک است و قرار شده تا موارد بررسی شده در انگل های موجود در موشها و مدفوع موشهای دوره ساسانیان و هخامنشیان در قالب مقاله ای تا یک ماه دیگر چاپ شود.

وی که دارای مدرک PhD انگل شناسی است گفت: اگر باستان شناسان به شی کشف شده در یک تپه خاکی اهمیت می دهند انگل شناس باستانی به خاکی که در آن شی و یا استخوان پیدا شده نیز توجه نشان می دهد چون به عنوان مثال با نمونه برداری از خاک های اطراف لگن و شکم مردان نمکی، امحا و احشای معده آنها برای شناخت انگل موجود در بدن شان مورد بررسی و آزمایش قرار گرفت.

به گفته مولوی؛ انگل شناسی باستانی برای اولین بار در معدن چهرآباد زنجان انجام شده و جذابیت آن برای باستان شناسان و حتی مردم بسیار زیاد است به گونه ای که خیلی از افراد می پرسند چطور می شود انگل موجود در جسد حیوان و یا انسانی که 1700 سال پیش زندگی می کرده را تشخیص داد.

وی معتقد است که می توان روی محوطه تاریخی سیلک کاشان و شهر سوخته نیز کار کرده و از طریق انگل شناسی باستانی به نتایج مهمتری رسید.

مولوی از توافق نامه ای میان گروه انگل شناسی دانشگاه و پژوهشکده باستان شناسی خبر داد و گفت: کمیته راهبردی مشترک میان این دو گروه متشکل از خانم خسروی و آقای چایچی از پژوهشکده باستان شناسی و من و آقای رضاییان از دانشگاه علوم پزشکی است و قرار شده اکتشافات گورهای باستانی نیز زیر نظر این کمیته انجام شود.