به گزارش خبرنگار مهر، هشت سال پیش برای اولین بار بر پایه یک توافق نامه بین المللی، روز جهانی پرندگان مهاجر شکل گرفت و دومین آخر هفته ماه می که مصادف با 20 و 21 اردیبهشت ماه است به عنوان روز جهانی پرندگان مهاجر انتخاب شد.
تالابهای استان گلستان و خلیج گرگان همه ساله میزبان هزاران پرنده مهاجر است که از نیم‌کره شمالی و نقاط مختلف سردسیر برای زمستانگذرانی به این مناطق زیبا پناه میآورند.
هر سال شعار روز جهانی پرندگان مهاجر بر روی هدف و عنوان خاصی متمرکز می‌گردد و شعار امسال هم مقصد های مسیرهای پروازی، پرندگان مهاجر و گردشگری نامگذاری شده است.
برگزاری روز جهانی پرندگان مهاجر به منظور ترغیب مردم به مشارکت فعال در حفاظت از پرندگان مهاجر است و سایر اهدافی که از برگزاری مراسم در این روز می‌توان انتظار داشت این است که مسئولان کشور‌ها، سازمان های مردم نهاد، باشگاه ها، دانشگاه ها، مدارس و... در سراسر دنیا فعالیت‌ها و برنامه‌هایی را طراحی و اجرا کنند تا ضمن افزایش آگاهی عمومی به حفاظت از این پرندگان و زیستگاه آنان کمک شود.
در آستانه فصل پاییز و شروع سرما، زیستگاه های آبی استان گلستان پذیرای صد ها گونه از پرندگان مهاجر آبزی و کنارآبزی است که چنگر، خوتکا، اردک سر سفید، اردک بلوطی، قو، غاز، باکلان، کشیم ها، حواصیل ها، پرستو های دریایی، سلیم ها و کاکایی ها با طی هزاران کیلومتر از نواحی سردسیر شمالی به تالاب های استان مهاجرت کرده و نیمی از سال را در این مکان ها سپری میکنند.
ورود این پرندگان، جذابیت خاصی به تالاب های استان می بخشد و مناظر زیبایی را برای استفاده علاقمندان و دوستداران طبیعت به ارمغان می آورد در حالی که برخی از این پرندگان مانند پلیکان، فلامینگو و قو به لحاظ ارزش های حفاظتی حمایت شده بوده و برخی مثل پلیکان پا خاکستری و عقاب دریایی دم سفید از جمله گونه های در معرض خطر انقراض به شمار آمده که همین مسئله حفظ و حراست از این پرندگان ارزشمند را بیش از پیش ضروری میکند.
تالابهای بینالمللی گلستان جایگاه مناسبی برای انواع پرندگان مهاجر است
تالابهای بینالمللی آلاگل، آلماگل، آجیگل و گمیشان با دارا بودن پوشش گیاهی متنوع جایگاه مناسبی برای انواع پرندگان مهاجر آبزی و کنارآبزی است.
نکته حایز اهمیت در خصوص جمعیت پرندگان، تنوع در زمین های اطراف تالابها است که باعث شده طیف وسیعی از پرندگان آبزی، کنار آبزی و خشکزی این منطقه را به عنوان مکانی برای زمستانگذرانی، زادآوری و یا اقامت دائم برای زیست انتخاب کنند.
گفته می شود درسال جاری محیط زیست گلستان برای پنج هزار شکارچی مجوز شکار صادر کرده است و این تعداد به اضافه شمار زیادی شکارچیان غیرمجاز شناسایی نشده، موجب مهاجرت و تغییر زیستگاه های پرندگان مهاجر گلستان شده است.
نا امن شدن زیستگاه های پرندگان در سایه شکار بی رویه و برخی بی تدبیری ها و خشکسالی تالاب ها موجب شده تا دیدن گونه های ارزشمند پرندگان مهاجر در تالاب های گلستان در سال های آینده به رویایی دست نیافتنی تبدیل شود.
برخی شکارچیان برای تفریح به شکار پرندگان در حاشیه تالاب ها اقدام می کنند و این تفریح، مرگ پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی زیادی را منجر می شود.
به گفته برخی شکارچیان و کارشناسان، در سال های قبل برخی گونه ها مانند اردک چشم سفید، اردک سرطلایی، عقاب دریایی و ... در تلاب های منطقه مشاهده می شدند که امسال این گونه ها را کمتر می توان مشاهده کرد.
پرندگان مهاجر موجب پایداری اکوسیستم ها و زندگی آسان تر برای انسان ها می شوند
یک کارشناس محیط زیست گفت: این پرندگان از برخی گونه هایی که تولید مثل انفجاری داشته تغذیه می کنند و در کنترل جمعیت حشرات موثر هستند و موجب پایداری اکوسیستم ها و زندگی آسان تر برای انسان ها خواهند بود.
الهام نادری ادامه داد: پرندگان با توجه به دلیل تغییرات آب و هوا و سرمای بیش از حد هوا در زیستگاه های اصلی خود و دسترسی آسان تر به مواد غذایی مهاجرت می کنند.
وی گفت: راه مهاجرت برای این پرندگان با خطرهای گوناگونی از جمله شکار توسط انسان یا سایر پرندگان شکاری، ابتلا به بیماری، از دست دادن انرژی و تلف شدن در مسیر مهاجرت و ... همراه است.
وی در خصوص نام گذاری امروز به روز جهانی پرندگان مهاجر گفت: اختصاص یک روز جهانی به این پرندگان مهاجر نشان از اهمیت آن ها برای همه انسان ها دارد و ما هم با توجه به این که هر ساله میزبان تعداد زیادی پرنده مهاجر هستیم باید در خصوص اهمیت این پرندگان آگاهی بخشی های زیادی در بین مردم داشته باشیم.
وی خاطر نشان کرد: همه ساله با مهاجرت میلیون ها قطعه پرنده در سرتاسر جهان و مهاجرت صد ها هزار قطعه پرنده به گلستان بسیاری از کرم ها، حشرات و آفات مزارع کشاورزی و تالابی توسط پرندگان خورده می شود.
نادری با بیان این که اهمیت پرندگان مهاجر از منظر سلامتی انسان ها مورد توجه است ادامه داد: رابطه معنی‌داری بین شیوع آنفلوانزای مرغی در جوامع انسانی و مسیر مهاجرت پرندگان به دست آمده است.
وی نشانه هایی از تخریب محیط‌زیست را با وجود یا نبود این پرندگان عنوان کرد و گفت: اگر حضور پرندگان مهاجر در تالاب ها ی استان گلستان کاهش پیدا کند نشان دهنده این است که وضعیت محیط زیستی این تالاب ها در خطر است و باید به آن توجه ویژه شود.
وی خاطر نشان کرد: پرندگان مهاجر این روزها به دلیل آلودگی، تخریب زیستگاه، استفاده مفرط و تغییرات اقلیمی در معرض تهدید قرار دارند و توجه و تلاش بیشتر جامعه جهانی را می طلبد تا با حفاظت پرندگان مهاجر بقای این بخش مهم از محیط‌زیست که حیات همه به آن وابسته است تامین شود.
با فرهنگ سازی و آموزش مردم را تشویق به پرنده نگری کنیم
رییس اداره محیط طبیعی سازمان محیط زیست گلستان گفت: یکی از اولین مناطقی که پرندگان مهاجر در ایران به آن وارد می شوند و می تواند یکی از بهترین مکان ها برای گردشگری در قالب پرنده نگری باشد استان گلستان است.
محمود شکیبا با بیان این که حضور این پرندگان مهاجر می تواند برای این منطقه درآمدزایی داشته باشد افزود: حضور این پرندگان در تالاب های استان می تواند به گونه ای باشد که هم پرندگان مهاجر مکان امنی داشته باشند و هم مردم و پرنده نگر ها از دیدن، عکاسی و... آن ها لذت ببرند.
وی ادامه داد: با توجه به شرایط نا مطلوبی که از لحاظ شکار و تعداد شکارچیان و اسلحه در استان وجود دارد این فرصت تبدیل به یک تهدید شده است و گلستان به عنوان اولین نقاطی که پرندگان مهاجر به آن وارد می شوند زندگی آن ها را مورد تهدید جدی قرار می دهد.
وی گفت: متاسفانه یک سری افرادی که به فکر منافع خود هستند و حتی از نظر گوشت نیازی به شکار آن ها ندارند تنها به خاطر تفریح، این پرنگان را از بین می برند.
شکیبا با بیان این که این پرندگان مهاجر نیاز به حمایت دارند، افزود: استفاده مطلوب از این پرندگان باعث می شود گردشگران زیادی به استان ما بیایند و از آن ها استفاده مطلوب کنند و باعث رشد فرهنگ در جهت گردشگری شود.
وی ادامه داد: خوب است قبل از این که پرندگان مهاجر مسیر مهاجرت خود را عوض کنند و شاخه ایی که روی آن نشستیم و در حال اره کردنش هستیم بشکند باید تغییراتی ایجاد کنیم تا مردم تشویق شوند و افراد علاقمند بیشتر از اقراد شکارچی باشد.
وی گفت: مهم ترین راه در جهت شناسایی ارزش این پرندگان مهاجر آموزش است و وظیفه سازمان محیط زیست، آموزش و پرورش و دانشگاه ها است که افراد علاقه مند را راهنمایی کنند و آن ها به این طرف سوق بدهند تا این پرنده نگری یک ارزش و شکار یک ضد ارزش شود.
با توجه به اصل 50 قانون اساسی که در آن حفاظت از محیط زیست وظیفه عمومی تلقی می شود انتظار می رود که همه در حفاظت از این میراث های طبیعی ارزشمند کوشا باشند تا محلی امن و مطمئن برای زیست پرندگان و سایر حیات وحش به وجود آید.
نظر شما