به گزارش خبرگزاری مهر، عمده مباحث مطرح شده در این اثر حول پاسخ به این پرسش چینش یافته اند که قواعد فراگیر شریعت اسلامی با بهره گیری از کدام مکانیزم ها از دل متن نص بر آمده اند؟ به عبارت دیگر نویسنده به تحلیل پاسخهای متن به نیازها و مطالبات زندگی آدمی می پردازد.
بدون تردید پرداختن به دغدغه ای از این دست در نوع خود مستلزم مطالعه دقیق متن نص بوده و در مراحل پژوهش مولف به جستجوی ریشه های حقوق اسلامی در دل متن پرداخته است. سخن از جاودانگی متن و توان پاسخگو بودن آن در همه زمان ها از جمله مباحثی است که مورد توجه نویسنده واقع گردیده و در بحث پیرامون آن فارغ از تفکیک میان مذاهب و مکاتب فقهی و حقوقی جهان اسلام به نقش تفسیر و تاثیر آن در پویایی متن در انطباق با نیاز های روز توجه شده است.
نویسنده تفسیر را آغازگاه برآمدن فقه اسلامی می داند به باور وی علمای عالم اسلام جهت یافتن احکام ثانویه در مراجعه به متن نص ناگزیر از تفسیر بوده اند. نویسنده اذعان داشته است که فقه اسلامی به مثابه دستگاه نظام مند تولید احکام زندگی مسلمانان، با بهره گیری از ابزار هایی همچون تفسیر و اجماع، مسیر پویایی و ماندگاری حضور نص در زندگی مسلمانان در زمان های مختلف را هموار می نماید. در بخش هایی از کتاب «حقوق مقدس اسلام» نویسنده با توجه به مبحث روزآمد گردیدن شریعت اسلامی به مطالعه مفاهیم مدرن حقوقی در میان آموزه های حقوق اسلامی اقدام نموده است. مباحثی که در این میان مورد توجه واقع گردیده اند عبارتند از حقوق زنان، حقوق بشر، دموکراسی و حقوق جزا.
بئاتریس اسکاگلیا بر این باور پای می فشرد که حقوق اسلامی در شکل کلی خود بر آمده از شریعت متکی به آیات الهی است که با استفاده از مکانیزم های متفاوت تفسیر و اجماع علما و فقها از متن قرآن کریم تطور یافته و بالیده است.
نهایتا وی اظهار می دارد که قایل گردیدن به ویژگی تفسیر پذیر بودن برای متن نص را همواره به سوی مطالبات نوین گشوده می دارد. مطالباتی که در پذیرش و التزام بدانها ناگزیر از پذیرش قواعد حقوق غربی نبوده و نص با بهره پیری از مکانیزم هایی همچون تفسیر که ضامن پویایی آن هستند جهانی گشوده به نیاز هایی از این دست خواهد بود.
هرچند نویسنده از تشریح شیوه های تفسیری و تاریخ تحولات تفاسیر نزد علما چشم پوشی می کند اما با این حال قایل به استعدادی از این دست در شریعت اسلامی می گردد که با توجه به این توانایی حقوق اسلامی با شمولیت فراگیر خود در مواجهه با مطالبات نوین نه تنها تعطیل نخواهد شد بلکه همواره توان یافتن پاسخهایی از جنس شریعت اسلامی را در دورن خود خواهد داشت.
نظر شما