کاربرد حساب های اقماری در سیاستگذاری گردشگری بررسی شد

به گزارش خبرنگار مهر، در بررسی های مرکز پژوهش ها آمده که: حساب های اقماری گردشگری یکی از شیوه های مطرح در اندازه گیری کمک های اقتصادی گردشگری محسوب می شود. این روش بر مبنای نظام حساب های ملی طراحی شده و امکان سنجش آثار را در هر دو بعد عرضه و تقاضای گردشگری فراهم می کند. به عبارت دیگری هدف از تهیه این حساب ها برآورد ارزش افزوده فعالیت های مرتبط با گردشگری از طریق محاسبه داده های این فعالیت هاست.

پس از تدوین طرح جامع مدیریت و توسعه گردشگری، حساب های اقماری گردشگری به عنوان ابزاری کارآمد برای سنجش وضعیت گردشگری کشور و پایه ای برای تصمیم گیری در این حوزه مطرح شد به همین منظور سازمان جهانی گردشگری کمک های فنی خود را از طریق دفتر عمران سازمان ملل برای ایجاد حساب های اقماری گردشگری به عنوان بخشی از برنامه ملی توسعه گردشگری ارائه کرد. سازمان جهانی گردشگری آقای جان فالکونی در دو ماموریت جداگانه به مدت چهار هفته در ایران اقامت کرد. در این مدت گزارش کارشناسان ایرانی در خصوص وضعیت موجود، جمع آوری داده و سیستم موجود که پیش نیاز تدوین حساب های اقماری گردشگری است به فالکونی ارائه شد. همچنین وی به منظور تدوین حساب های اقماری گردشگری اقدام به برگزاری کارگاه آموزشی برای تیم کارشناسان ایرانی کرد.

این فعالیت ها منجر به مطالعات امکان سنجی حساب اقماری جهانگردی جمهوری اسلامی ایران در سال 2002 شد. این مطالعه شامل تاریخچه گردشگری در ایران، وضعیت موجود، برنامه ها و استراتژی های توسعه و مدیریت گردشگری، توصیفی از نظام ملی آمار به ویژه در خصوص گردشگری و حساب های ملی و در نهایت مطالعه برنامه کاری برای تدوین حساب اقماری گردشگری بود.

با قرار گرفتن حساب های اقماری در زمره کارهای سازمان ایرانگردی و جهانگردی این سازمان با دعوت از دستگاهها و سازمانهای مرتبط با گردشگری به انجام مطالعات دیگری در زمینه حساب های اقماری مبادرت ورزید. این فعالیت ها به طور رسمی و با مدیریت و نظارت مرکز آمار ایران و با مشارکت و همکاری سازمان ایرانگردی و جهانگردی، بانک مرکزی، اداره کل اتباع خارجه ناجا، اداره آمار ناجا، وزارت خارجه و معاونت سیاحتی و مراکز تفریحی بنیاد انجام شد.

کمیته آمار سازمان میراث فرهنگی شورای عالی راهبردی حساب های اقماری گردشگری متشکل از نمایندگان نهادهایی مانند مرکز آمار ایران، نیروی انتظامی، وزارت خارجه و بانک مرکزی را در سال 87 راه اندازی کردند. این شورا شامل 4 گروه بود:

کارگروه مطالعات نظری به منظور تکمیل و به هنگام سازی مطالعات نظری حساب های اقماری گردشگری، کارگروه آمارهای ثبتی به منظور ساماندهی و گردآوری آمار، کارگروه طرح های آماری برای هدایت، طراحی و نظارت بر اجرای طرح های آماری، کارگروه محاسبات و تلفیق حساب ها برای انجام محاسبات و تکمیل و تلفیق جداول حساب های اقماری.

با وجود تشکیل چنین شورایی همچنان شاهد تولید آمارهای متناقض از سوی سازمان های مختلف هستیم.

این در حالی است که علاوه بر نبود آمار مرتبط گردشگری در داخل کشور آمار جهانی نظیر توریسم هایلات 2010، 2012، 2013  نیز از ارائه آمار گردشگری ایران باز مانده اند. از این رو عملیاتی سازی چارچوب حساب های اقماری گردشگری نه تنها از لحاظ ملی بلکه از لحاظ بین المللی و به منظور ایجاد مبنای مقایسه جهانی نیز حائز اهمیت است.

برای رهایی از سردرگمی اطلاعاتی و فقدان مبانی مناسب تصمیم گیری صحیح که در این حوزه وجود دارد باید حساب های اقماری گردشگری مستقر شود چون تا زمانی که پتانسیل های اقتصادی صنعت گردشگری از طریق حساب های اقماری به شاخص های کمی تبدیل نشود نمی توان تصویر واضحی از ظرفیت های گردشگری در تحقق اقتصاد مقاومتی ارائه داد.