به گزارش خبرنگار مهر، مراسم گرامیداشت مرحوم عبدالحسن زرین‌کوب عصر روز دوشنبه 24 شهریور ماه در محل ساختمان شماره دو انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.
در این مراسم که با استقبال گسترده مخاطبان همراه شد، مهدی محقق رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در سخنانی اظهار داشت: مرحوم زرین‌کوب مصداق قطعه آن شعر عربی است که می‌گوید که علما بعد از مرگ‌شان مورد توجه قرار می‌گیرند و البته این واقعیت برای بسیاری از استادان در کشور ما پذیرفته شده که علما باید در گوشه و کنجی بمانند و جاهلان در میدان باشند، حتی اگر در تاریخ هم دنبال این موضوع باشیم متوجه می‌شویم که هیچ دانشمندی نیست که از این مساله گلایه نکرده باشد.
وی افزود: زمانی که در کانادا درس می‌دادم استادی از دانشگاه ییل با عنوان فرانس روزنتا با من در ارتباط بودکه برای بسیاری چهره‌ای شناخته شده است. او همان کسی است که مقدمه ابن خلدون را به انگلیسی ترجمه کرده. روزنتا در نامه‌ای به من نوشت که من با یک مورخ بزرگ ایرانی آشنا شده است که منظورش مرحوم زریاب خویی بود. به راستی مگر ما چند مورخ مانند او داریم؟ چرا قدر آنها را در زمان حیاتشان نمی‌دانیم؟
وی افزود: در خاطرم هست که در بزرگداشتی که برای زرین‌کوب قبل از فوتش در همین انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار کردیم ایشان در ابتدا گفتند که روزگار دو روز است. روزی علیه توست و روزی با توست. روزی‌می‌گویند بی‌اثر و روزی می‌گویند با اثر.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ادامه داد: من از سال 37 با زرین‌کوب آشنا بودم. در آن زمان در انجمنی فرهنگی که متعلق به یونسکو بود و ماهی یکبار جلسه داشت اساتید در آنجا سخنرانی میکردند که استاد زرین‌کوب از نظر علمی در آن می‌درخشید. بعد از آن هم در دانشگاه تهران مدیر گروه ادبیات شد و با حضورشان جان تازه‌ای به این گروه دادند که به اعتراف همگان درخشان‌ترین دوره علمی آموزشی ادبیات این دانشگاه بود. هانری‌کربن در همان دوران سالی 6 ماه در دانشگاه تدریس می‌کرد پرفسور ریچارد والزر و دانشمندان بزرگ دیگری در دانشگاه تهران رفت و آمد میکردند.
درسی از شکیبایی زرین‌کوب
امیر حسین ماحوزی استاد دانشگاه نیز دیگر سخنران این مراسم بود که در سخنان کوتاهی اظهار داشت: حوادث روزگار آزادگان را همواره آزاده‌تر و فرومایگان را فرومایه‌تر نشان می‌دهد و این برای جامعه ایران یک پیام است. وقتی سخن از زرین‌کوب در میان است باید یک جامعیت از شخصیت وی مدنظر باشد نه چیزی جزئی.
وی ادامه داد: بنده در کلاس درس ایشان از تواضع و فروتنی و از صبر و شکیبایی وی بهره می‌بردم. هیچگاه فراموش نمی‌کنم که در یکی از جلسات بحث حدوث و قدیم بودن عالم مطرح شد که برخی از دانشجویان با توجه به برخی نظریات گفتند جهان حادث است که البته برخی پیرو نظریه‌ای دیگر که گفتند جهان چطور می‌تواند حادث باشد و خداوند خالق آن است و این جهان در معنا قدیم و در صورت حادث است. این بیان در آن زمان جسارت می‌خواست. اما دکتر زرین‌کوب با کمال آرامش این موضوع را پذیرفتند و در ارتباط با آن منطقی بحث کردند که هر دو نظر صحیح است.
وی افزود: در بزرگداشتی که برای زرین‌کوب در زمان حیاتش گرفته شده بود، مقامات و وزیر وقت نیامدند. من در آن مجلس دیدم که ایشان با خویشتنداری گفتند شما برنامه خود را اجرا کنید آنها هم که نیامدند به برنامه هویت برسند.
شاگردان و هم دوره‌ای های زرین‌کوب بر املاء و ویرایش حساس باشند
در ادامه این مراسم حجت‌الاسلام سیدهادی خامنه‌ای نیز در سخنانی اظهار داشت: من با قوت تحقیق و تحلیل زرین‌کوب در موضعات تاریخی و ادبی از قدیم آشنا بوده‌ام. به باور من روش قدما در تحلیل و آموزش رشته‌های علوم انسانی به خصوص در تاریخ که مادر علوم انسانی است بسیار ویژه بوده است.
وی ادامه داد: من امروز به خاطر مشغولیت در مؤسسه پژوهشی تاریخ اسلام با متون جوانان و شاگردان اساتید حاضر روبه‌رو می‌شوم که در آنها اشکالات بسیاری وجود دارد. برای من این سؤال همواره ایجاد شده که چرا این افراد از اساتید خود برای یادگری شیوه نگارش بهره نمی‌برند؟ چرا باید برخی مقالات و کتاب‌هایی که به دست ما می‌رسد شاهد غلط‌های نگارشی، ویرایشی و املایی باشد آن هم از سوی کسانی است که اکثراً هیئت علمی هستند و افراد باسوادی به شمار می‌روند.
وی تصریح کرد: امیدوارم هم دوره‌ای‌های زرین‌کوب و شاگردان ایشان روی این مسئله مانند محتوا حساس شوند و فقط به فرم و قالب مقالات توجه نکنند.
یاد مدام استاد زرین‌کوب
روزبه زرین‌کوب برادرزاده عبدالحسین زرین‌کوب نیز در در این مراسم در سخنانی گفت: امیدوارم من را یکی از منسوبان زرین‌کوب ندانید زیرا مردان علم از اینکه بخواهند نسبتی با مردی کوچکی مانند من داشته باشند مبرا هستند و به طور مشخص در مورد دکتر زرین‌کوب معتقدم که ایشان با تمام مردم سرزمین خود نسبت دارند.
وی گفت: مرحوم زرین‌کوب همواره با مردم، آداب و فرهنگ سرزمین خود ارتباط برقرار کرده و به گفته خود همه چیز را از عینک تاریخ نگریسته است اما این به آن معنی نیست که ایشان در گذشته‌های دور زندگی میکردند بلکه ایشان همواره در جستجوی ایران گذشته بوده‌اند تا بتوانند در امروز آن زندگی کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه گفت: برای مرحوم زرین‌کوب مفهومی به نام یاد مداوم ایران همواره وجود داشت؛ ایرانی که بیش از 2 هزار سال تاریخ مکتوب دارد. ایران پیوسته‌ترین اندیشه زرین‌کوب بود و او لحظه‌ای از تفکر در باب گذشته، اکنون و آینده ایران جدا نبودند از همین‌روست که ایران برای استاد زرین‌کوب یاد مداوم بوده است.
وی افزود: ایشان اگر ایران را در خطر می‌دید در خط مقدم دفاع از ایران می‌ایستاد. در سال‌های پیش از انقلاب و در جریان مطرح شدن نام خلیج عربی وی با بحث‌های تاریخی نشان داد که این نام، جعلی بوده است. ایشان همچنین نمایش‌واره‌ای دارند به نام «گفت‌وشنود درباره ابدیت ایران» که در سال 50 نوشته شده و به مسئله استمرار تاریخ ایران می‌پردازد. فردوسی و رستم دو شخصیت این نمایش‌واره هستند که در باغ آرامگاه فردوسی در طوس با هم روبه‌رو می‌شوند و درباره ایران و تاریخش با هم سخن می‌گویند.
وی در پایان یکی از داستان‌های کوتاه مرحوم زرین کوب را برای حاضرین قرائت کرد.
عظیم زرین‌کوب برادر دکتر زرین‌کوب نیز در این مراسم ضمن قرائت شعری از مرحوم زرین کوب گفت: زرین‌کوب شعر نیز می‌سروده ولی هیچگاه ادعای شاعری نداشته است.
جایگاه زرین‌کوب دست‌نیافتنی است
تقی پورنامداریان استاد شناخته شده ادبیات نیز در ادامه این مراسم در سخنان کوتاهی اظهار داشت: برخی افراد در طول حیات خود به جایگاهی می‌رسند که دیگر برای کسی دست‌یافتنی نیست. زرین‌کوب هم به قله‌ای رسیده بود که به نظرم دست‌نیافتنی است. ذوقی که او در «نقد ادبی» داشت در کنار تحقیق‌های بی‌نظیرش بسیار جالب توجه است اما جای تأسف است که زرین‌کوب نماند تا بیشتر از این تحقیق‌ها را انجام دهد.
وی افزود: زرین‌کوب کاخی را بنا نهاد که وقتی آخرین آجرش را گذاشت طوفانی وی را در بر گرفت و از این دنیا برد ولی این کاخ تا همیشه خواهد ماند.
همچنین در این مراسم علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در سخنان کوتاهی اظهار داشت: برگزاری مراسم بزرگداشت شخصیت‌های ادبی به صورت رسمی و غیر رسمی در واقع تجلیل از مقام دانش و علم و فرهنگ است و تجایا از خدمات افرادی که به تاریخ و فرهنگ ایرن خدمت کرده‌اند.
وی افزود: روزگار ما زمانه‌ای است که به سادگی از کنار سرمایه‌های اجتماعی عبور می‌کنیم و از این منظر این مراسم و توجه به چهره‌هایی که خدمات ارزنده‌ای برای جامعه ما انجام داده‌اند قابل تقدیر است.
نظر شما