كارگاه «تحلیل نمایشنامه» برگزار شد/ آموزش چگونگی درک درست متن

به گزارش خبرگزاری مهر، نخستین کارگاه آموزشی بیست و سومین جشنواره تئا‌تر سوره ماه، با موضوع «تحلیل نمایشنامه» در تالار اوستا برگزار شد. مدرس این کارگاه سعید اسدی، مدرس دانشگاه و داور باسابقه تئا‌تر کشور بود.

این مدرس دانشگاه در بخش نخست صحبت های خود درباره نمایشنامه و چگونگی نگاه کردن به نمایشنامه گفت: نمایشنامه را باید به عنوان یک فضا (اسپیس) در نظر بگیریم. کارگردان اثر باید در این فضا به جست و جوی عناصر پیدا و پنهان‌اش بپردازد تا بتواند به طور تام و تمام قدرت به اجرا درآوردن یک متن نمایشی را از آن خود کند.

وی ادامه داد: در تئا‌تر، پیش از تمرین یک نمایش، مواجه شدن با متن و جلسه اول خوانش تمرین که به دور میزی مشهور است، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. زیرا این کار اولین مواجهه جدی کارگردان با متن نمایشی است. البته این بدان معنا نیست که کارگردان پیش از تمرین هرگز با متن قرابت نداشته یا به آن فکر نکرده باشد.

اسدی درخصوص شیوه تحلیل نمایش نیز گفت: مناسب است که یک کارگردان و گروه اجرایی او دست به تحلیل غیر تفسیری بزنند. زیرا تحلیل تفسیری مناسب نمایشنامه نیست و این نوع از تحلیل را حتی تماشاگران بعد از اجرا نیز می‌توانند در حضور کارگردان انجام دهند. کارگردان باید به دنبال تحلیل بنیادی و کاربردی برای درک درست از متن توسط خود و گروه اجرایی باشد.

وی افزود: باید در یک نمایشنامه به فضای حسی که شامل وجوه دیداری و شنیداری و فضای ذهنی است، پرداخته شود تا بتوان به کشف درونیات متن رفت و از این مجال بهره‌ای برد. در فضای ذهنی، ما با محیط، جو و اتمسفر سر و کار داریم و باید با نگاه دقیق و موشکافانه هر یک از وجوه ذکر شده را دنبال و تحلیل کنیم.

این مدرس کارگاه سپس با ذکر چند مثال مطالب خود را تکمیل کرد و باعث روانی مباحث علمی کارگاه شد.

مدیر سابق مجموعه تئا‌تر مولوی سپس به چهار عنصر مهم در نمایشنامه اشاره کرد و گفت: در یک نمایشنامه چهار عنصر مهم زمان، مکان، شخصیت و موقعیت وجود دارد. یک کارگردان باید این عناصر را بشناسد و در یک متن نمایشی شیوه حضور آن‌ها و کارکردشان را تحلیل کند تا یک متن به طور کامل آماده اجرا شود.

وی ادامه داد: تم یا بن مایه اندیشه یک مفهوم خنثی در نمایشنامه است که در جای جای اثر حضور دارد و موضوع یک نمایشنامه از یک تم خنثی گرفته می‌شود.

مدرس کارگاه سپس با ذکر یک مثال عینی و ملموس برای حاضران، مبحث تئوریک خود را تشریح کرد.

اسدی سپس پلات را روح نمایشنامه دانست و افزود: پلات سلسله توالی رویداد‌ها و کنش‌ها در یک نمایشنامه است و تهیه و تنظیم حوادث و رویداد‌ها توسط کنش آگاهانه نمایشنامه اتفاق می‌افتد. می‌توان این گونه گفت که پلات یا طرح ارائه یک الگوی ساختاری برای یک کنش نمایشی است.

این مدرس سپس با ذکر مدل‌های مختلف پلات و ذکر مثال‌های کاربردی برای آن‌ها و ذکر این جمله که «هر نمایشنامه‌ای سازمانی برای روایت خود دارد» این کارگاه را به پایان رساند.

کارگاه‌های آموزشی بیست و سومین جشنواره سراسری تئا‌تر سوره ماه در دو سالن اوستا و پلاتو یک مجموعه حوزه هنری از ساعت 10:30 تا 12:30 توسط مدرسان و اساتید برجسته تئاتری دانشگاه تا پایان جشنواره برگزار خواهد شد.