لایه های باستان شناسی هزاره ششم در تاکستان کشف شد

به گزارش خبرنگار مهر، در همایش جستاره های علمی، فرهنگی قزوین پژوهی در جستجوی هزاره پیش از تاریخ که با حضور حمیده چوبک رئیس پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی، رجب رحمانی نماینده مردم تاکستان در مجلس شورای اسلامی، محمد علی حضرتی ها مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، محمد بهرامزاده رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تاکستان، محمد مجابی باستان شناس و جمعی از علاقمندان به فرهنگ و هنر در تالار محمد بهشتی در عمارت تاریخی داعی قزوین برگزار شد کاوش های بدست آمده نشان داد که تاکستان پیشینه ای باستانی دارد.

حسین داودی سرپرست گروه کاوش در منطقه تاریخی خله کوه تاکستان در این مراسم با ارائه گزارش مقدماتی نجات بخش در این محوطه اظهارداشت: کاوش های این دوره در سه دوره صورت گرفت که در هر مرحله به آثار ونتایج ارزشمندی دست یافتیم که انتشار آن بسیار خوشحال کننده است و می تواند نوید اسنادی باستانی از منطقه باشد.

داودی بیان کرد: خله کوه به هزاره ششم و پنجم میلاد مربوط می شود و کشف مس و شهرنشینی در همین دوره است که غلات کشت شده در این منطقه مانند کشت در ابراهیم آباد فعلی است.

سرپرست گروه کاوش در تاکستان یادآورشد: کاوش ها در قزوین از سال 49 آغاز شد ودر سگزآباد سه محوطه زاغه، قبرستان و سگزآباد به صورت جدی ادامه یافت و مهجور ماندن برخی مناطق مانند تاکستان و عدم شناخت و درک صحیح از گشدته جوامع انسانی موجب شد کاوش ها در برخی مناطق مانند نرگه، شیزر در تاکستان هم آغاز شود که کاوش در خله کوه هم که در داخل شهر قرار دارد مورد توجه قرار گرفت.

داودی گفت: گمانه زنی در سالهای 55 و 56 محدوده خله کوه را هشت هکتار تخمین زده بود که امروز تنها 3.5 هکتار آن باقیمانده و چهار هکتار از بین رفته که در سالهای 89 و 90 گمانه زنی جدیدی صورت گرفت و برای بازنگری حریم و عرصه کارهایی صورت گرفت و تملک منازل اطراف انجام شد و آزاد سازی 24 واحد مسکونی و محصور کردن در برنامه لحاظ شد.

وی بیان کرد: مهمترین اهداف کاوش ها در سال جاری اجرایی و پژوهشی بود تا بتوانیم سایت موزه محوطه را دایر کنیم و در کنار آن حفاظت و صیانت از محوطه نیز محقق شود و بررسی ویژگی های فرهنگی و زیتسی دوره های موجود نیز با شفاف سازی ادوار فرهنگی موجود در خله کوه برای نجات بخشی حریم تاریخی اجرایی شود.

این کاوشگر اظهارداشت: امیدواریم آثار قابل نمایشی برای سایت موزه خله کوه در کاوشها بدست آید و به این مرکز منتقل شود تا این فعالیتها موجب حفظ این محوطه تاریخی شود که در این راستا باید بتوانیم یک گاه نگاری نسبی و مطلق برای آنها ارائه کنیمکه این کاوش 50 روز ادامه یافت که گزارش مقدماتی به پژوهشکده سازمان میراث فرهنگی تحویل داده خواهد شد.

داودی یادآورشد: سه کارگاه در محوطه خله کوه ایجاد شده که در هر کارگاه آثار ارزشمندی بدست آمده و سطح و تخریب لایه های بالایی فرصت مناسبی را برای کاوش گسترده لایه های پائینی فراهم کرده که در نزدیکی گمانه شماره دو آثار دست نخورده هزاره پنجم مشاهده شده و از عنق 90 سانتی هم آثار هفت هزار سال پیش بدست آمده است.

وی اضافه کرد: در کاوش ها یک اجاق و دیواره چینی، استخوان آهو، یک سوزن، جنین انسان، تنور، سوتک، محل نگهداری آذوقه، سکه، یک جسد و سفال هایی بدست آمده که میتوان نوع پوشش جانوری، گیاهی و نوع زندگی افراد را استخراج کرد و در اختیار آیندگان قرار داد.

ظروف سفالی هفت هزار سال پیش کشف شده است

این کاوشگر تصریح کرد: ظروف سفالی بدست آمده مربوط به هفت هزار سال پیش است و ابازار پشم ریسی نشان می دهد استقرار 500 ساله در محوطه بوده و نظام معیشتی و شکار منطقه نیز بست آمده است که مشابه تپه زاغه بوئین زهرا و تپه ابراهیم آباد آبیک است و نیز سفالهایی از دوره ایلخانی و سلجوقی و سکه دوره صفویه و آثار هزاره پنجم هم بدست آمده است.

وی گفت: آثاری از ارتباط محوطه خله کوه و بقعه پیر تاکستان که مربوط به دوره سلجوقی است دیده شده که بیانگر استقرار طولانی مدت افراد بوده است.

داودی با بیان فرصتها و مزایای محوطه خله کوه تصریح کرد: دسترسی آسان به محوطه از طریق مسیرهای مختلف، نداشتن معارض در عرصه، انجام مطالعات مقدماتی باسان شناسی، قرار گرفتن در کریدور شمال غرب به غرب و مرکز و شمال ایران از مزایای این محوطه است که با نصب تابلو و نورپردازی می توان از این موقعیت ویژه برای توالی فرهنگی و ایجاد سایت موزه برای جذب گردشگر بهره برد.

محمد مجابی از باستان شناسان گفت: اهمیت تاریخی تاکستان در گذشته نیز مطرح شده اما اثبات نشده بود که کاوش های اخیر موجب شد تا به لایه های مهمی برخورد کنیم که می تواند قدمت این منطقه را اثبات کند.

وی افزود: خله کوه یک نقطه تاریخی ارزشمند در تاکستان است که شناسایی شده و لایه های هزاره پنجم را نشان می دهد که این احراز مسئولیت سنگینی برای استان ایجاد می کند تا آینده تاکستان را به سادگی دچار تغییر و تحول بی منطق نکنیم.

مجابی بیان کرد: در عمق هفت متری زمین لایه هایی از استقرار و سکونت انسان از هفت هزار سال قبل در خله کوه پیدا شده که نشان می دهد در این منطقه سکونت استمرار داشته و امروز می توان مهر باستان شناسی تاکستان را تائید کرده و می توان این شهر را تاریخی حساب کرد زیرا روستاهای قبل از تاریخ در این منطقه وجود داشته است.

مدیر اسبق میراث فرهنگی قزوین تصریح کرد: با تجدید نظر در برخی طرح های توسعه ای لازم است به پیشنیه باستانی این شهر توجه کافی شود تا اسناد زنده ای از بین نرود.

محمد بهرامزاده رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تاکستان هم در این مراسم گفت: تاکستان از نظر فرهنگی فوق العاده غنی و قوی است و سرمایه استقرار انسان در دوره تاریخی و اسلامی و پیش از تاریخ هم در آن یافت شده که می تواند برای کاوش گران مهم باشد.

بهرامزاده یادآورشد: دو تپه در محوطه دانشگاه آزاد اسلامی تاکستان شناسایی شده که آثار دوره مادها در آن دیده می شود که به نام تات یک و دو از اوقام اصیل ایرانی نامیده شده است که امیدواریم در پژوهش های بعدی مورد دقت بیشتر قرار گیرد.

رجب رحمانی نماینده مردم تاکستان در مجلس شورای اسلامی هم در این برنامه گفت: در مدتی کوتاه اقدامات کاوشی بسیار ارزشمندی در منطقه تاریخی تاکستان صورت گرفته که نشان می دهد شاید بقایای باستانی این شهر بیشتر از قزوین باشد.

رحمانی بیان کرد: به نظر می رسد به میراث فرهنگی کشور جفا شده است و در حالی که می توانیم بسیاری از تپه های باستانی را به سایت موزه تبدیل کرده و برای جذب گردشگر هم اقدام کنیم هنوز به این موضوع بی تفاوتیم.

نماینده تاکستان در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: در کتب قدیمی در خصوص خله کوه آمده که منطقه آبادی بوده و از مراکز تجمع دینی بوده و مسجد نیز داشته است و در کاوش های اخیر شواهد آن دیده شده است که امیدواریم اسناد بدست آمده مکتوب و ماندگار شود.

وی اظهارداشت: در لایحه بودجه ردیف خوبی برای میراث فرهنگی دیده شده که می تواند برای امور باستان شناسی و کاوش های جدید در تاکستان و قزوین هم مورد استفاده قرار گیرد.

رحمانی گفت: حریم محوطه تاریخی خله کوه باید حفظ شود و با تملک زمینهای نزدیک آن زمینه صیانت از آثار تاریخی منطقه فراهم شود

محمد علی حضرتی ها هم با اشاره به اهمیت کاوش های باستان شناسی در استان گفت: بسیاری از کاوشهای باستان شناسی که در مناطق مختلف کشور صورت گرفته به صورت مقاله و کتاب در نیامده تا بتوان در دوره های مختلف از این کشفیات برای شناسایی زندگی گذشته بهره برداری کرد لذا مکتوب شدن همه کاوشهای جدید ضروری است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین تصریح کرد: در دهه 70 پس از شناسایی خله کوه در تاکستان تلاش زیادی شد تا معرضان آن برطرف شود و از سوی پژوهشگاه سازمان هم اعتباراتی برای انتشار اسناد آن پیش بینی شد که دکتر حمیده چوبک و آقای بهرامزاده رئیس وقت میراث فرهنگی قزوین اقداماتی را آغاز کردند که ساماندهی این بنا شکل گرفت.

وی افزود: دو حفاری هم در سال 91 صورت گرفت و چند کاوش در سال جاری به نتایج ارزشمندی رسید که امروز می تواند به سابقه تاریخی منطقه خله کوه تاکستان دلالت داشته باشد.