گاوهای خارجی با صبحانه ایرانی‎ها چه کرده‌اند؟

مجله مهر: کارخانه های لبنیاتی ایران، هیچ کدام امکان تولید کره را ندارند. کره هایی که با برندهای ایرانی از فروشگاه ها می خرید، در واقع محصولات خارجی هستند که به صورت کره خام به کشور وارد شده و بعد از بسته بندی در کارخانه های ایرانی وارد بازار می شوند.

در حال حاضر کمتر از نیم درصد از کره مورد نیاز کشور در داخل تهیه می شود که البته متهم ردیف اول این کمبود، گاوهای داخلی هستند. نژادهای مورد استفاده در صنعت دامپروری ایران، دام هایی هستند که شیرشان درصد چربی کمتری دارند و به اندازه کافی برای استفاده در صنعت لبنیات و تبدیل شدن به کره مناسب نیستند. برای حل این مشکل چند سال قبل طرح توسعه پرورش گاومیش تدوین شد اما این طرح هیچ وقت اجرایی نشد تا وابستگی ایران به گاوهای خارجی، بازار کره را به بالا و پایین قیمت ارز گره بزند.

خرده ریزه‌های دردسرساز

سال گذشته، واردات چوب بستنی تبدیل به یک مناقشه نامتعارف میان دولت و منتقدانش شد. احمدی نژاد وقتی در دی ماه گذشته مقابل دوربین های تلویزیونی قرار گرفت، از بی اهمیتی واردات چوب بستنی صحبت کرد و گفت: «مثلا اگر چوب بستنی وارد می‌شود، این چوب بستنی اگر وسط بستنی گذاشته شود و صادرات شود چیز بدی است؟» چوب بستنی هایی که رئیس جمهور ناتوانی از تولیدشان را بی اهمیت می دانست، یکی از موارد انتقادی بود که رئیس مجلس چند ماه قبل آن را دستمایه طعنه به سیاست های اقتصادی دولت قرار داده و گفته بود: «سالانه ۸۰میلیون دلار واردات چوب بستنی از کشور آلمان داریم؛ چطور است که دانشمندان ما می‌توانند هسته اتم را بشکافند اما یک چوب بستنی هم نمی‌توانیم در داخل تولید کنیم؟» بعدها البته دسته بیل چوبی و زین اسب هم به این ادبیات انتقادی وارد شدند اما پرونده واردات عجیب ایران در همین جا بسته نمی شود. محصولات مصرفی دیگری هم هستند که خطوط تولیدی ایران با وجود مصرف بالای آنها هنوز قادر به تولیدشان نیست.

چادر خارجی روی سر زنان ایرانی

ایران بزرگترین مصرف کننده چادر مشکی در دنیا است اما هنوز توان تولید پارچه چادر مشکی را ندارد. با وجودی که وزارت صنعت، معدن و تجارت اوایل امسال اعلام کرده بود که تولید پارچه چادر مشکی در سال‌های گذشته در اولویت سرمایه‌گذاری و حمایت‌های این وزارتخانه قرار داشته اما رییس هیات مدیره انجمن صنایع نساجی می گوید نیاز كشور به چادر مشكی از طریق چمدان های 2میلیون مسافر و همچنین قاچاق تامین می شود. نیاز كشور به پارچه چادر مشكی حدود ۴۰ میلیون متر در سال است که بخش کمی از آن را تجار ایرانی از کشورهای عربی و ژاپن وارد می کنند و بقیه آن از مبادی غیرقانونی وارد كشور می شود.

بزرگترین مشکل نساجی های ایرانی در تولید چادر مشکی، تامین مواد اولیه مثل نخ يا موادشيميايي از داخل یا خارج کشور است و با وجودی که چند سال قبل اعلام شد ایران به تکنولوژی تولید چادر مشکی دست پیدا کرده، هیچ کدام از دو کارخانه نساجی کشور نتوانستند متراژ قابل توجهی از این پارچه را تولید کنند. در حال حاضر هر سال حدود 20 هزار تن چادر مشکی وارد کشور می شود.

سقز صادر می کنیم، آدامس وارد!

آدامس هم یکی دیگر از محصولات پرمصرفی است که ایرانی ها توانایی تولید آن را ندارد. آدامس‌هایی که با برندهای ایرانی به فروش می رسند اغلب محصولات وارداتی هستند که در ایران بسته بندی می شوند و این در حالی است که ایران به عنوان یکی از صادرکنندگان ماده اولیه آدامس در دنیال شناخته می شود. سقز اگرچه به عنوان ماده اولیه آدامس به اندازه کافی در ایران پیدا می شود اما نبود صنایع تبدیلی مناسب باعث می شود سقز از ایران به کشورهای دیگر صادر شود و بعد در قالب محصولاتی مثل آدامس، عطر، خوشبو کننده ها، حشره کش‌ها، دارو یا واکس و پلاستیک و چرم های مصنوعی به کشور برگردد.

بخش بزرگی از دامنه های زاگرس و جنگل های غربی کشور پوشیده از درخت بنه است که سقز از بدنه آنها استخراج می شود. هر درخت بنه نیم کیلو تا یک کیلوگرم سقز دار و با احتساب حداقل 20هزار اصله درختی که در این منطقه وجود دارد، حجم صادراتی سقز ایران به بیش از 20تن در سال می رسد. با این حال تنها در سال گذشته ۷۴۰ تن آدامس وارد کشور شد و این در حالی است که واردات آدامس از ۲۵ تن در سال ۸۴، با شیب تند صعودی اش به بیش از ۲۵۰۰ تن در سال 88 رسیده بود! اتفاقی که اگر قیمت ارز همچنان روی 900 تا 1000 تومان می ماند، احتمالا واردات آدامس به کشور را به رقم های نجومی تری در دهه 90 می رساند.

خاک رس نامرغوب ایرانی

به جز آدامس و چادر و کره، محصولات خط تولیدهای صنعتی ایران توان تولید میخ، سنجاق قفلی، در بطری پلاستیکی و زیپ را هم ندارند. به این فهرست البته باید خاک رس را هم به عنوان یک ماده اولیه صنعتی اضافه کنید که اگرچه مناطق کویری ایران منبع خوبی از این خاک هستند اما خاک رس همچنان بخش چشمگیری از واردات ایران را به خود اختصاص داده است. در سال گذشته که 5هزار تن خاک رس وارد کشور شد خیلی ها این واردات را عجیب و غیرضروری دانستند اما واقعیت این است که خاک رس ایران استانداردهای لازم برای استفاده های صنعتی را ندارد. در خاک های صنعتی ایران، ناخالصی هایی وجود دارد که برای صنایع مضر است و در فرآورده های نهایی اثر نامطلوب دارند. خاک رس عموما در صنایع چینی، سرامیک، کاشی و سفال و آجرسازی مورد استفاده قرار می گیرد.