به گزارش خبرنگار مهر، هر چند به عقیده برخی سالمندی مرحله ای از حیات فردی است که وی را سربار جامعه می کند، با این وجود بررسی این پدیده نیازمند دقت نظر بیشتر در ابعاد مختلف حیات این گروه است و نمی توان با این برچسب تاثیر گذاری مثبت همین سالمندان در چرخه رشد جامعه را کتمان کرد.
بررسی های نشان می دهد جمعیت اردبیل رو به پیر شدن گام بر می دارد و در این راستا نه تنها توجهی از سوی برنامه ریزان دیده نمی شود بلکه معضلات پنهان و پیدای سالمندی گریبان گیر نسل بعد نیز خواهد شد.
از جمله اینکه در سراشیبی سالمندی جوانان امروز و سالمندان فردا بیش از سالمندان امروز متاثر از خلاهای برنامه ریزی فعلی خواهند شد و برخی پیش بینی ها گواه این موضوع است که سالمندی سخت و پر از تلاطمی در انتظار آن ها است.
جمعیت رو به کاهش، سالمندی رو به افزایش
رئیس دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل در آخرین آمار خود نرخ رشد جمعیت در اردبیل را ۱.۸ عنوان کرد.
رقمی که در گفتگوی اختصاصی خبرگزاری مهر با این مقام مسئول مطرح شد و به نظر می رسد چندان نگرانی را ایجاد نکند.
نکته اینجا است که فرهاد پورفرضی در این گفتگو تاکید داشت به ازای هر زوج ۱.۸ فرزند متولد می شود. در حالی که برای اینکه جمعیت ثابت یعنی نه کاهش و نه افزایش جمعیت داشته باشیم این نرخ باید ۲.۱ باشد. در واقع نگرانی پورفرضی از ثابت نماندن رقم فرزند آوری و در نتیجه کاهش جمعیت است.
وی در آن مقطع گفت: هر چند زایمان طبیعی تاثیر گذار بوده اما افزایش جمعیت با سیاست های تشویقی دنبال می شود.
در حال حاضر تنها راهکاری که دانشگاه علوم پزشکی برای فرزند آوری دنبال می کند حمایت از گروه های خاص از جمله افرادی که یک سال از ازدواج شان گذشته و فرزندی ندارند، افرادی که سه سال از تولد اولین فرزندشان سپری شده و زنان خارج از بازه سنی ۱۸ تا ۳۵ سال که ریسک در حاملگی دارند با ارائه راهکار تشویقی است.
با این وجود به نظر نمی رسد صرفا این سیاست تشویقی دانشگاه علوم پزشکی سدی در مقابل معضلی به نام پیر شدن جمعیت شود.
سایه سنگین فقر در گروه غیر مولد
سراشیبی سالمندی در حالی در اردبیل شدت وسرعت بیشتری به خود گرفته است که از جمله معضلات فعلی گروه سالمند فقر معیشتی عنوان می شود.
طبق اظهارات مدیر کل کمیته امداد استان اردبیل ۲۵ درصد سالمندان این استان تحت پوشش کمیته امداد است.
بهروز زلالی با بیان اینکه از ۶۳ هزار نفر مددجوی تحت پوشش کمیته امداد ۴۳ درصد مددجویان بالای ۶۰ سال سن دارند نگرانی خود از پیر شدن جمعیت اردبیل را در آخرین نشست خبری سال جاری با اصحاب رسانه در میان گذاشت.
وی افزود: این به این معنی است که از ۱۰۶ هزار نفر جمعیت بالای ۶۰ سال اردبیل، ۲۷ هزار نفر یا به عبارتی ۲۵ درصد سالمندان این استان تحت حمایت کمیته امداد است.
مدیر کل کمیته امداد استان تصریح کرد: در مقایسه آمار سالمندان تحت پوشش کمیته امداد مشاهده می شود جمعیت رو به پیری است و برای این مهم باید فکر اساسی صورت گیرد. در مقایسه آمار سالمندان تحت پوشش کمیته امداد مشاهده می شود جمعیت رو به پیری است و برای این مهم باید فکر اساسی صورت گیرد.
زلالی حمایت و اکرام از سالمندان را از وظایف و سیاست های کمیته امداد دانست و افزود: تلاش ما بر این است در حوزه های مختلف خدمات مورد نیاز برای این قشر ارائه دهیم.
وی با بیان اینکه کمیته امداد حمایت از ۱۸۱ بیمار زمین گیر را بر عهده دارد، افزود: علاوه بر هزینه درمان این تعداد هزینه های حمایتی دیگر نیز به این گروه پرداخت می شود.
کمبود زمینه های حمایت درمانی و رفاهی
با وجود اینکه کمیته امداد به دلیل سیاست های تعریف شده به سراغ سالمندان ناتوان و بیماران سالمند زمین گیر می رود به نظر نمی رسد این حمایت ها کافی بوده و حتی برای جمعیت تحت پوشش نیز پاسخگو باشد.
نگرانی زلالی بیش از حمایت از افراد تحت پوشش تغییر جمعیت و حرکت به سمت سالمندی است که موجب خواهد شد تعداد گروه های نیازمند حمایت در جامعه افزایش یابد.
باید نبود امکانات رفاهی و درمانی را به این مقوله اضافه کرد. اگر فردی در حال حاضر بیمه درمانی نداشته باشد باید هزینه های درمان را به صورت کامل بپردازد و پزشک به سالمند و غیر سالمند بودن وی توجهی ندارد. هر چند نظام تحول سلامت در راستای کاهش هزینه ها در بیمارستان های دانشگاهی اقداماتی ترتیب داده اما به نظر می رسد باید توجه بیشتری به گروه های آسیب پذیر از جمله سالمندان صورت گیرد.
اضافه کنید کمبود زمینه های حمایت رفاهی را که در اردبیل در واقع برای سالمندان در حد صفر است. ردیف سالمندانی که در حیاط بقعه شیخ صفی الدین وپارک ها بعد از ظهر خود را در بطالت سپری می کنند نمونه محدودی از رها شدگی سالمندان و بی توجهی به نیاز های رفاهی، تفریحی و نشاط آفرینی آن ها است.
در واقع محدود بودن زمینه های تفریحی به حدی دستگاه ها را متمرکز در تامین نیاز جوانان ساخته که به نظر می رسدسالمندان حتی در برنامه ریزی ها جایگاهی ندارند.
زنان در معرض خطر بیشتر
۱.۶۶ درصد از جمعیت کشور و به عبارتی یک میلیون ۲۴۸ هزار و ۴۴۸ نفر در استان اردبیل ساکن اند که گفته می شود ۵۶.۴۹ درصد جمعیت آن را زنان تشکیل می دهند. زنانی که فقر معیشتی، کمبودهای رفاهی، موانع اجتماعی و مشکلات فرهنگی معضلات سالمندی آن ها را به مراتب تشدید می کند.
بطوریکه کاهش جمعیت شاغل در زنان، بی توجهی به نیازهای سلامت جسمی و روانی، محدودیت های اجتماعی در دست یابی به سطح مطلوبی از حضور اجتماعی موجب شده است سالمندی در زنان توام با مشکلات بیشتری از جمله فرسودگی های روحی روانی باشد.
زنان سالمند و ناتوان در اغلب اوقات عزلت گزینی را ترجیح می دهند. به ویژه زنانی که همسران خود را از دست داده اند و فرزندان با تشکیل خانواده ترک منزل کرده اند.
با این وجود هزینه های گزاف برنامه های شاداب سازی و نشاط آفرینی اجتماعی و همایش های پر زرق و برق نیز نتوانسته حتی گرهی از این گروه بگشاید.
نکته قابل توجه آنجا است که این سالمندی در انتظار نسل جوان فعلی است که با معضلاتی مانند بیکاری ۹.۱ درصدی دست و پنجه نرم می کند.
ضرورت تدبیر جدی برای سالمندی در آینده
برنامه ریزی های فعلی نشان می دهد نیاز سالمندان تامین نشده است و هستند سالمندانی که قبل از اینکه مزه رفاه را بچشند ترک دنیا می کنند.
با این وجود معضل اصلی در موج سالمندی آینده است که گروه جوان امروز را شامل می شود. بطوریکه برخی کارشناسان تاکید دارند مشکلات فعلی گروه جوان در این استان در سالمندی به مراتب تشدید می شود.
بیکاری در صدر این مشکلات و در ادامه کمبود زمینه های رفاهی در سالمندی این گروه به مراتب بیش از وضعیت فعلی تاثیرات منفی به دنبال خواهد داشت.
به عقیده معاون اشتغال اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان نرخ بیکاری اردبیل از ۱۲.۵ درصد در سال ۹۲ به ۹.۱ درصد در سال جاری کاهش یافته به دلیل افزایش جمعیت فعال است.
اصغر مناف زاده معتقد است اینکه تصور شود کاهش نرخ بیکاری به دلیل کاهش جمعیت بیکار بوده مغایر با آمارهای موجود است.
وی با اشاره به از بین رفتن هفت هزار شغل در این استان طی پنج سال گذشته تصریح کرد: طی سال های ۸۵ تا ۹۰ بیش از هفت هزار و ۸۶ شاغل در استان از بین رفته است.
به گفته مناف زاده در سال ۸۵ تعداد شاغلان ۳۶۱ هزار و ۸۰۵ نفر بوده و این رقم در سال ۹۰ به ۳۵۴ هزار و ۷۱۹ نفر کاهش یافته است.
وی تاکید کرد: این پدیده به ویژه در بین نیروهای زن شاغل مکرر مشاهده شده چنانچه فرد مدتی مشغول به کار بوده اما بعدها شغل خود را ترک می کند.
این کارشناس بازار معقتد است پدیده هایی مانند بیکاری باید به صورت جدی در اردبیل بررسی شده و دچار آمار های کذایی نشود.
سالمندی در اردبیل پدیده ای نیست که بتوان حل مشکلات آن را به زمان واگذار کرد. نسل فعلی و نسل آینده سالمند زمانی می توانند در معیشت خود تفاوتی را تجربه کنند که برنامه ریزان گزینه های مطلوبی را برای سراشیبی مشکلات دوران کهولت قائل شوند. مشکلاتی که با حمایت یک دستگاه و یا نگرانی دستگاه دیگر رفع شدنی نیست و تصمیم گیری کلان را نیازمند است.
گزارش: ونوس بهنود
نظر شما