استراتژی آمریکا برای انزوای ایران/ایجاد امید درجامعه درپی مذاکرات

به گزارش خبرنگار مهر، در ادامه نشست همایش مذاکرات هسته ای لوزان در دانشگاه علامه، محمد جمشیدی، عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران به‌عنوان منتقد بیانیه لوزان گفت: باید روابط ایران و آمریکا را در سطح تحلیل استراتژی مورد بررسی قرار داد و بنده معتقدم که روابط ایران و آمریکا بر اساس مناسبات دو جانبه تعیین‌کننده نیست، بلکه راهبرد منطقه ای آمریکا تعیین‌کننده است.

وی با اشاره به اینکه باید دید درک آمریکا از خاورمیانه چیست؟، خاطر نشان کرد: مهمترین کلیدواژه انتقال است، اما انتقال به سمت نظم جدید و نظام مسالمت‌آمیز صورت نمی گیرد، بلکه این انتقال همراه با خشونت است و آمریکا به لحاظ راهبردی به دنبال درون‌گرا کردن و منزوی کردن ایران در منطقه است. در این فضا مذاکرات هسته ای بخشی از استراتژی بزرگ آمریکا است.

جمشیدی با بیان اینکه ارزیابی جامعه اطلاعاتی آمریکا از سال ۲۰۰۷ این بوده که ایران به دنبال سلاح هسته ای نیست، تصریح کرد: به هر دلیلی وارد این فضا شده ایم که درباره عدم ساخت سلاح اتمی با آمریکا مذاکره کنیم.

عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه آمریکایی ها چهار روش را برای رسیدن به سلاح هسته ای از سوی ایران عنوان کرده اند، اظهار داشت: ما اکنون به جای NPT، برک آوت یا گریز هسته‌ای را مبنا قرار داده ایم که یک مبنای واقعی ندارد و تنها یک موضوع فردی است.

وی ادامه داد: مساله برک آوت دارای سه مشکل است، یکی اینکه ماهیت برنامه هسته ای ایران را در نهایت متمایل به انحراف هسته ای نشان می دهد. همچنین یک منطق غیرحقوقی است و اینکه منطق ضد استراتژیک است.

جمشیدی خطاب به تیم هسته ای افزود: چرا وقتی می خواهید سلاح اتمی بسازید، قدرت بازدارندگی و ضربه دوم مهم است؟ آنچه باعث می شود کشورها بازدارندگی ایجاد کنند، این است که ضربه اول را بزنند. بر این اساس، اگر می‌خواهیم بر پایه برک آوت صحبت کنیم، باید این گفتگو بر اساس یک ضرادخانه کوچک هسته ای شکل بگیرد. چرا بر اساس یک بمب صحبت کنیم و نگوییم ۵ یا ۶ بمب می خواهیم؟

عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران ادامه داد: دومین منطق موجود، منطق محدودیت است که پراکندگی برنامه هسته ای شما به‌گونه‌ای باشد که طرف مقابل بتواند ضربه بزند. اگر ما این منطق را بپذیریم احتمال تهدید نظامی علیه خود را افزایش می دهیم که باید به آن توجه کرد.

وی با اشاره به اینکه فردو منطقه محدودیت محسوب می شود، تصریح کرد: از نظر من تمرکز غنی سازی ما در فردو راهبردی است و وقتی می گویند غنی‌سازی را به نطنز بیاورید، یعنی امکان ضربه زدن به ایران فراهم شده است.

جمشیدی با بیان اینکه نتوانستیم یک منطق راهبردی و ایرانی را شکل دهیم، اظهار داشت: در بخش محدودیت های فنی در بحث اول بیانیه لوزان تاکید می کنم که ظرفیت و سطح غنی‌سازی و ذخایر ایران محدود می شود. از واژه BWRATIONS استفاده شده است که حرف S باید بر اساس توافق ژنو برداشته شود و محدودیت ها بعد از ۱۰ سال تمام شود.

عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران تاکید کرد: ما باید بگوییم که می خواهیم به کشورهای عرضه‌کننده هسته ای بپیوندیم و تحت نظارت آژانس ذخایر خود را بفروشیم که هم منطقه داشته باشد و هم ذخایر حفظ شود.

وی همچنین به بحث تحقیق و توسعه اشاره کرد و گفت: تحقیق و توسعه موجود در بیانیه لوزان خلاف توافق ژنو است و D&R روی ماشین های دیگری از جمله R۱IRN۲ در نظر گرفته نشده است، باید سوال کرد که آیا می توانیم روی همه این مدل ها R&D کامل انجام دهیم. غنی‌سازی ما بعد از ۱۰ سال تحقیق و توسعه کامل ندارد و باید مجددا آغاز به غنی‌سازی کنیم که این محدودیت در حقیقت محدود کردن حقوق خودمان است.

جمشیدی در بحث تحریم ها بیان کرد: تحریم ها به عنوان ابزار راهبردی آمریکا مطرح می شود. اگر امروز تحریم ها را بشکنیم، این استراتژی را شکسته ایم. طبق بیانیه لوزان و توافق ژنو هدف لغو همه تحریم ها عنوان شده است، اما در عملیاتی کردن این امر، تحریم های اقتصادی و مالی اروپا، تحریم های ثانویه و هسته ای آمریکا و لغو و تعلیق آنها مطرح شده است. بر اساس توافق ژنو باید تحریم های ملی برداشته شود که مشروط به تایید آژانس شده و اینها به معنی لغو تحریم‌ها نخواهد بود.

عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران گفت: همه قطعنامه‌های ایران هسته ای است و چرا قید قطعنامه‌های هسته ای در بیانیه آمده است که به نظر من شبه‌ناک است و از سوی دیگر، در این بیانیه خروج ایران از فصل هفتم را نمی بینم.

مذاکرات هسته‌ای امید را در جامعه گسترش داد

همچنین در ادامه، مجتبی مقصودی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران- مرکز نیز به‌عنوان موافق بیانیه لوزان این مساله را از دید جامعه‌شناسی سیاسی تحلیل کرد و گفت: ایجاد و گسترش حفظ امید در ایران از دستاوردهای مذاکرات بوده است که البته کاسبان غم و عزا از این امید خیلی خوشحال نمی شوند.

وی ادامه داد: به نظر من، این مذاکرات گشایشی است که تصمیم گیری ها از پشت درهای بسته بیرون آمده و این فضای روبه جلو است و به سمت شناخته شدن حقوق ملت برای مشارکت در تصمیم گیری های حیاتی پیش می رویم.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران- مرکز تصریح کرد: در انجام یک اقدام تاریخی، جامعه ایران همدلانه همراه تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای است که این نشان از اعتماد و سرمایه عظیم تیم مذاکره‌کننده است.

مقصودی با اشاره به اینکه روحیه جامعه ایران صلح طلب است، اظهار داشت: جامعه روشنفکری ایران هم‌صدا با تیم مذاکره‌کننده است و ادامه این روند تقویت گفتمان عدالت و میانه‌روی در جامعه خواهد بود.

وی گفت: نتیجه مذاکرات می تواند وضعیت کسب و کار را بهبود بخشد. ۸ سال شرایط سیاسی کشور یک کابوس برای طبقه متوسط بود و توفیق در مذاکرات هسته ای قطعا شرایط مساعدتری برای طبقه متوسط ایجاد خواهد کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران- مرکز افزود: چرخه تصمیم‌گیری در ایران همواره تولید بحران می‌کند. آیا نمی توان این چرخه را بهبود بخشید؟ نباید این‌گونه توقع داشته باشیم که فردای توافق هسته ای مشکلات حل شود و باید یادمان باشد که تنها وظیفه دولت مذاکرات هسته ای نیست.