محمدحسين ناصربخت، استاد دانشگاه و كارگردان تئاتر، در گفتگو با خبرنگار تئاتر"مهر"، درباره تعزيه گفت: "امروز صنعت تكيه‌سازي بعد از وقفه‌اي چندساله دوباره احيا شده و بانيان متعهدي اين قضيه را دنبال مي كنند. ضمن اينكه اين ايام، همه محلات تهران تكيه برپا كرده اند و سنت تعزيه خواني رواج دارد. من فكر مي كنم هنوز مردم تعزيه را دوست دارند و استقبال زيادي هم از آن مي كنند."
وي افزود: "امروز مردم گرفتارتر از گذشته هستند و تعزيه ها بايد كوتاهتر اجرا شوند. اين قابليت در تعزيه وجود دارد و اگر گوشه‌ها و فقره ها را از تعزيه برداريم، بدون آنكه به روح آن لطمه اي وارد شود، تعزيه كوتاه و متناسب با شرايط روز جامعه مي شود. در قديم هم همينطور بوده، اگر مجلس گرداني مي ديد مجلس تعزيه شرايط لازم را براي اجراي مثلا 4 ساعت ندارد، همين كار را مي كرد .هر چند در مناطق تعزيه خيز مثل اصفهان و خوانسار اگر تعزيه كمتر از 4 ساعت اجرا شود، مردم اعتراض مي كنند."
ناصربخت ادامه داد: "در كشور ما كه در حال گذار است، از آيين ها و سنن بيشتر استقبال مي شود و اين را مي توان در شهرستان ها كه گرفتاري كمتري دارند، مشاهده كرد. تعزيه جزو پرطرفدارترين نمايش هاي ايراني است. من در زواره تعزيه 7ساعته ديدم كه مردم تا آخرين لحظات نمايش با آن همگام بودند. معتقدم تعزيه در بدترين شرايط دوام مي آورد. همانطور كه تاريخ ما نشان مي دهد."
اين استاد دانشگاه در ادامه افزود: "اگر به خاطرات هاشم فياض و غيره مراجعه كنيم، مي بينيم در دوران رضاخاني كه تعزيه ممنوع شده بود، با گذاشتن مراقب، به طور مخفي تعزيه خوانده مي شد. براي همين تعزيه در هر برهه اي از زمان باز هم طرفدار دارد و از بين رفتني نيست. تعزيه يك نمايش ملي و مذهبي است."
وي گفت: "من هر حركتي كه باعث رشد و ارتقاء تعزيه شود، دوست دارم و از آن حمايت مي كنم. فكر مي كنم حركتي كه امروز با عنوان "همايش هاي عاشورايي" آغاز شده و ما شاهد آن هستيم، حركت خوبي است. فكر مي كنم دفاع از نمايش سنتي يعني دفاع از هويت ايراني. اين مفهوم كاملا جديد است و شعار قديمي و منسوخ شده به حساب نمي آيد. امروه قدرتمندان و صاحبان فرهنگ هاي بزرگ تصميم دارند خرده فرهنگ ها را از بين ببرند و ما مسئوليم در برابر اين تهاجم مقاومت كنيم. يكي از راههاي مقابله حفظ دستاوردهاي ملي است. بنابراين هر حركتي كه باعث احيا و دفاع از اين دستاوردها باشد قابل ستايش است و من از آن حمايت مي كنم. من فكر مي كنم بايد از تمام كارهاي فرهنگي را دفاع كرد. چه در آن شركت مستقيم داشته باشيم و چه نداشته باشيم."
ناصربخت در پاسخ به اينكه ريشه اصلي تعزيه از كجاست، گفت: "تعزيه ريشه ايراني دارد و جزو فرهنگ ملي و مذهبي ماست. ضمن اينكه يك نظريه وجود دارد كه تعزيه پس از اسلام از آيين ها و مراسمي برداشت شده كه ايرانيان در گذشته براي قهرمانان و اساطير خود برپا مي داشتند."
وي افزود: "ولي ما اطلاع دقيقي از اينكه آن موقع چه اتفاقي مي افتاده نداريم. مثلا در گذر سياوش همين قدر مي دانيم كه يك آيين مذهبي برگزار مي شده و حاضرين در اين جمع، ضمن ارتباط حسي خالصانه با اين مراسم، دسته روي و نوحه سرايي مي كردند. اين مراسم امروز خيلي به عزاداري امام حسين(ع) شبيه است. چون آنجا هم شبيه خواني مي شد. با توجه به اين شباهت ها مي شود گفت كه ممكن است از آنجا آمده باشد، ولي اينكه آيا دقيقا اين اتفاق افتاده يا نه سندي بر صحت آن نداريم."
نظر شما