خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ: مرور اخبار مهم حوزه رسانه را در هفته‌ای که گذشت با مروری بر خبر ۹۰ ساله شدن روزنامه اطلاعات آغاز می‌کنیم. این روزنامه که عصر روز یکشنبه ۱۹ تیرماه ۱۳۰۵ هجری شمسی، اولین شماره‌اش منتشر شد، در اولین روز هفته جاری شنبه ۲۰ تیر ۱۳۹۴ وارد نودمین سال انتشارش شد.
به همین مناسبت، در این روز و در بیست و شش هزار و دویستمین شماره این روزنامه، ویژه‌نامه‌ای از سوی این روزنامه و در ضمیمه همین شماره منتشر شده و روی دکه رفته است تا یادکردی باشد برای ورودش به ۹۰ سالگی. در ویژه‌نامه کاغذی نودمین سال انتشار روزنامه اطلاعات، ۹۰ خبر برگزیده این روزنامه در ۹۰ سال اخیر بازنشر شده‌اند.
البته این خبرها تا حد ممکن کوتاه شده‌اند چرا که صفحات محدود ویژه‌نامه گنجایش حجم بیشتر را نداشته است گرچه تیتر خبرها همان است که بوده و فقط گاه کوتاه شده است. اولین مطلب این ویژه‌نامه، برداشتی است از یادداشت شماره نخست روزنامه اطلاعات در تاریخ ۱۹ تیرماه ۱۳۰۵ درباره طرح تاسیس خبرگزاری اطلاعات در آن سال یعنی ۹۰ سال قبل!
«هیروشیما با بمب‌های جدید به نام بمب اتم بمباران شد»، «کانال سوئز ملی اعلام شد و مصریان آن را تصرف کردند»، «پرزیدنت کندی بقتل رسید»، «قتل چه‌گوارا تائید شد»، «انسان ماه را تسخیر کرد»، «امام آمد» و «حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری جمهوری اسلامی ایران انتخاب شدند»، نمونه‌های دیگر از این ۹۰ خبر هستند.
حرفهای تازه حسین انتظامی در نشست خبری مجازی با رسانه‌ها
در خبری دیگر مربوط به حوزه رسانه، کنفرانس مطبوعاتی مجازی حسین انتظامی، معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با خبرنگاران رسانه‌های مکتوب و الکترونیک در شبکه اجتماعی تلگرام برگزار شد.
بیمه خبرنگاران، نحوه نظارت بر آگهی‌های دولتی، کارت حرفهای روزنامه نگاری، اولویت‌های حمایتی، تشکیل سازمان نظام رسانه‌ای و واگذاری امور به اصناف و تشکل‌ها از جمله موضوعاتی بود که در این نشست مجازی مطرح شد. با توجه به حضور مدیران مسئول، سردبیران، دبیران و خبرنگاران رسانه‌های مختلف در این نشست، عنوان سوال کنندگان در گزارش «خبرنگار» ذکر شده است.
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در پاسخ به پرسش خبرنگار روزنامه «اعتماد» مبنی بر تغییر رویکرد معاونت مطبوعاتی در خصوص بیمه خبرنگاران و واسپاری این امر به رسانه‌ها با تاکید بر اینکه به کرّات درباره این موضوع صحبت شده است، تصریح کرد: به ٣ دلیل اصرار داریم بیمه روزنامه‌نگاران از طریق رسانه‌ها انجام شود؛ حفظ استقلال حرفهای آنان تا وامدار دولت نباشند. تثبیت اصول حرفهای، زیرا با رابطه استخدامی، یکی از دلایل پدیده خانه به دوشی روزنامه نگاران منتفی می‌شود. و دیگر، صراحت ماده ٤٦ قانون مطبوعات مبنی‌بر بیمه اهالی رسانه توسط صاحب امتیاز.
وی ادامه داد: اما به دلیل اینکه از مشکلات رسانه‌ها اطلاع داریم نباید بار جدید مالی برای آنان ایجاد می‌کردیم لذا مبالغ واریزی به حساب تامین اجتماعی را به رسانه‌ها پرداخت می‌کنیم.
خبرنگار روزنامه «روزان» ابهاماتی را در خصوص آگهی‌های دولتی و غیردولتی و نحوه نظارت وزارت ارشاد بر آگهی‌ها مطرح کرد. انتظامی پاسخ داد: اگر به دستورالعمل توزیع آگهی‌های دولتی که مثل سایر دستورالعمل‌هایمان، روی سایت معاونت مطبوعاتی قرار دارد، مراجعه فرمایید، می‌بیند که به روزنامه‌هایی که در اکثر دکه‌های مطبوعاتی حضور ندارند، دیگر آگهی نمی‌دهیم البته برای اطمینان کامل از اجرای این دستورالعمل، آن را در قالب نرم افزار طراحی کردیم که از اوایل شهریور ماه به‌صورت یکپارچه در کل کشور اجرا می‌شود.
انتظامی در پاسخ به سوال خبرنگار «پانا» مبنی بر ارائه جزئیات قانون دسترسی آزاد به اطلاعات، ضمن توصیه به همکاران رسانه‌ای برای مطالعه قانون ۲۳ ماده‌ای مذکور به جهت انقلاب رویکردی آن، گفت: کمیسیون ماده ١٨ این قانون با دستور رئیس جمهور تشکیل و تاکنون ٤ جلسه برگزار شده است. آئین‌نامه اصلی و آئین‌نامه ماده ١٨ در هیئت وزیران به تصویب رسیده و آئین‌نامه ماده ٨ (نحوه دسترسی به اطلاعات)، انشاءالله تا یک ماه دیگر در هیات وزیران به تصویب می‌رسد.
خبرنگار روزنامه «شرق» سوالی را در خصوص راهکارهای معاونت مطبوعاتی برای بیمه خبرنگارانی که به صورت کوتاه مدت در رسانه‌ها کار می‌کنند، مطرح کرد که انتظامی پاسخ داد: اگر روزنامه‌نگاری کارنیمه وقت دارد، برای بیمه خود از یکی از راه‌های زیر اقدام کند: ۱. از رسانه‌ای که بیشتر با او کار می‌کند، تقاضا کند او را بیمه کند (با توجه به اینکه هزینه بیمه توسط ارشاد عودت می‌شود.) ۲. از طریق سایت سمان درخواست کارت حرفهای روزنامه نگاری کند. اگر امتیاز خبرنگاری افزون بر ٣٠ از ١٢٠ باشد، بیمه به آن تعلق می‌گیرد. ۳. اگر امتیازشان کمتر از ٣٠ شود به عنوان خبرنگار آماتور در صندوق اعتباری هنر بیمه می‌شوند.
وی در ادامه با اشاره به لیست بالغ بر ۸۰۰ نفری که اسامی آنها اخیراً در سایت معاونت مطبوعاتی منتشر شده است، بر مطالعه اطلاعیه اداره کل مطبوعات داخلی تاکید و تصریح کرد: ظرف روزهای آینده اطلاعیه‌ای در خصوص بیمه تکمیلی و حالت‌های مختلف آن (رایگان، نیم بها و بدون تخفیف) صادر می‌شود. برای حرفه‌ای‌ها (آنان که بیمه پایه‌شان توسط رسانه پرداخت شده یا دارندگان کارت حرفهای روزنامه‌نگاری) این بیمه کاملاً رایگان خواهد بود.
خبرنگار «بولتن نیوز» در سوال خود از اقدامات و سیاست‌های تشویقی معاونت مطبوعاتی در جهت ارتقای بُعد تربیتی مطبوعات پرسید. انتظامی در پاسخ به جلسات هم‌اندیشی که در این‌خصوص با مدیران رسانه‌ها برگزار می‌شود اشاره و تصریح کرد: ٧ موضوع اولویتی امسال (قرآن، احکام اسلامی و شعائر دینی، فرهنگ ایثار، شهادت و دفاع مقدس، ترویج سبک زندگی اسلامی – ایرانی، هر یک از محورهای ۲۴ گانه اقتصاد مقاومتی، پرهیز از واگرایی و تحکیم همبستگی ملی توسط، افزایش سواد علمی جامعه)، مناطق مرزی، نشریات محلی، تعیین ضریب کیفی در ٣ مولفه (رسالت مطبوعاتی، اخلاق حرفهای و تولید اختصاصی) و ارزیابی آن توسط کمیته ٧ نفره که با حضور نمایندگان صنوف، استادان دانشگاه، کارشناس منتخب هیات نظارت بر مطبوعات و...، از جمله ابزارهای مورد نظر شماست که در حال انجام است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه کارت خبرنگاری حرفهای توسط کمیته ذیربط در حال صدور است چاره کار را در تشکیل سازمان نظام رسانه ای عنوان و اضافه کرد: دولت نه صلاحیت دارد و نه مصلحت است که در امور حرفهای و صلاحیت‌های حرفهای روزنامه نگاران دخالت کند.
انتظامی در پاسخ به سوال خبرنگار روزنامه «فرهیختگان» درباره بازگشایی انجمن صنفی و شعارهای انتخاباتی رئیس جمهوری در این زمینه ضمن اشاره به سخنان رئیس جمهور در ١٧ مرداد ٩٣ کنفرانس مطبوعاتی و عمل کردن دستگاه‌های ذیربط در چارچوب همان موضع، افزود: مرجع صدور مجوز و امور انجمن‌های صنفی، وزارت کار است که البته در هر حوزه‌ای با وزارتخانه موضوعی هماهنگ است.
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در پاسخ به سوال مطرح شده توسط خبرنگار سایت «فردا» در خصوص حمایت‌های مستقیم وزارت ارشاد از خبرنگان، آموزش‌های رایگان یا ارزان توسط مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، اجبار رسانه‌ها به بیمه همکاران و انجام بیمه تکمیلی رایگان را از جمله حمایت‌های مستقیم معاونت مطبوعاتی از خبرنگاران عنوان کرد.
خبرنگار «ایسنا» سوال خود را در خصوص بحث بیمه خبرنگاران، طرح آن در بسته حمایتی سال ۹۴ و میزان تحقق این امر تا کنون مطرح کرد. معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد هم در پاسخ با بیان اینکه برآورد من این است که امسال نزدیک به ٢٠ میلیارد تومان برای طرح بیمه هزینه شود، تاکید کرد: امسال به نشریات گفته شده اگر لیست بیمه نداشته باشند، انتظار هیچگونه حمایتی را از ارشاد نداشته باشند. همه این مشوق‌ها و سختگیری‌ها برای این است که تضامین لازم ایجاد شود و فرهنگ و رفتار سازمانی به نفع روزنامه‌نگاران اصلاح شود.
خبرنگار نشریه «کلید» در سوال خود به تاکید دولت بر سپردن امور به تشکل‌های صنفی اشاره و چگونگی تحقق آن را در حوزه مطبوعات جویا شد و با اشاره به اینکه انتظار آن است همانطور که رسیدگی به تخلفات پزشکان در سازمان نظام پزشکی مورد رسیدگی قرار می‌گیرد، در حوزه مطبوعات نیز افراد خبره به تخلفات خود رسیدگی کنند، از برنامه‌های معاونت مطبوعاتی در این خصوص پرسید. انتظامی هم با بیان اینکه اساسا مبنای پیشنهاد ما برای تشکیل سازمان نظام رسانه‌ای همین بود، کارکرد و کارویژه سازمان با تشکل را متفاوت از یکدیگر دانست.
وی ادامه داد: سازمان نظام پزشکی و مثلاً انجمن جراحان عمومی یا انجمن چشم پزشکان استان اصفهان نه تنها مغایرتی با یکدیگر ندارند بلکه در یک سپهر حرفهای، مکمل همدیگرند اما کارویژه‌های متفاوتی دارند و همین شکل در موضوع رسانه‌ها نیز مصداق دارد. به‌خاطر همان باور در دولت، در بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها و شوراها، از نمایندگان صنوف استفاده شده است که این روش کمک به نهادسازی است.
حسین انتظامی در پاسخ به سوال خبرنگار «دنیای صنایع» مبنی بر اینکه چرا رسیدگی به درخواستهای تغییر وضعیت یا موارد مشابه به کندی صورت می‌گیرد؟، تاکید کرد: اگر تغییر وضعیت‌ها بیش از ٢ ماه طول بکشد (بجز مواردی چون تغییر صاحب امتیاز و مدیرمسئول که حدود ٤-٣ ماه طول می‌کشد)، لطفا به بنده یا دبیر محترم هیئت نظارت خبر بدهید.
معاون امور مطبوعاتی وزیر ارشاد در خصوص صدور مجوزها نیز تصریح کرد: به این استانداردها رسیده‌ایم و مجوزها حداکثر ٦ ماه پس از تکمیل مدارک صادر می‌شوند.
بنابراین گزارش، در این نشست مجازی که تا ساعتی پس از نیمه شب به طول انجامید و با استقبال اهالی رسانه همراه بود، با توجه به ضیق وقت و اعلام پایان نشست از سوی مدیر برگزاری، سوالاتی باقی ماند که معاون مطبوعاتیی وزیر ارشاد از ارائه پاسخ به همه سوالات باقیمانده در روزهای آینده خبر داد.
سهم مطبوعات از آگهی‌های دولتی در سال ۹۳ چقدر بوده است؟
خبر دیگری که در این هفته توجه اهالی مطبوعات را به خود جلب کرد، آمار مربوط به آگهی‌های دولتی مطبوعات در سال ۹۳ بود که به صورت تفکیکی از سوی اداره تمرکز و توزیع آگهی‌های دولتی منتشر شد.
در این گزارش، مبنای محاسبه آگهی‌های دولتی برای هر نشریه، تعرفه نرخ آگهی‌های دولتی و روش انجام کار، دستورالعمل اجرایی انتشار آگهی‌های دولتی عنوان شده که پیشتر از سوی معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد تهیه و منتشر شده بود.
مطابق این دستورالعمل، رتبه هر یک از نشریات بر اساس شاخص‌هایی چون سابقه انتشار، کیفیت محتوایی، رنگ، معدل تعداد صفحات، شمارگان و ترتیب انتشار محاسبه می‌شود. در این دستورالعمل همچنین جداول محاسبه رتبه آگهی‌های دولتی برای نشریات سراسری، غیرسراسری و رسانه‌های مجازی به تفکیک عنوان شده است.
برای دریافت فهرست آگهی‌های دولتی، ثبتی و دادگستری مطبوعات در سال ۹۳ و برای دریافت فهرست آگهی‌های دولتی مطبوعات استانی به تفکیک استان ها، اینجا را کلیک کنید.
بازتاب توافق وین در مطبوعات
اما در هفته گذشته و پیرو توافق هسته‌ای ایران با کشورهای ۵+۱، این موضوع بازتاب پررنگی در روزنامه‌های سراسری کشور پیدا کرد اگرچه برخی روزنامه‌ها عصر همان روز توافق با انتشار نسخه‌های چاپ دوم خود، به پیشواز این رویداد رفتند.
از جمله روزنامه‌های دسته اخیر می‌توان به روزنامه ایران، ارگان دولت اشاره کرد که تننها ساعاتی بعد از اتمام نطق تلویزیونی رئیس جمهور، شماره ویژه‌ای برای توافق هسته‌ای منتشر کرد و حوالی عصر روز توافق نسخه‌های این ویژه‌نامه را در دکه‌ها به دست مردم رساند.
ویژه‌نامه ایران که حاوی سخنان عصر روز توافقِ دکتر روحانی بود، با تصویری خندان از جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان و با تیتر «پیروزی دیپلماسی تدبیر» به استقبال توافق هسته‌ای رفت.
نیم‌صفحه اول شماره روز بعد از توافق روزنامه ایران هم به طور کامل به این موفقیت ملت ایران اختصاص یافت و «ایران بر قله توافق» تیتر نخست این روزنامه بود. قدردانی رهبر معظم انقلاب از زحمات و مجاهدت‌های تیم هسته‌ای، دیگر مطلب مندرج در این صفحه بود.
روزنامه آفتاب یزد هم که مثل ایران در روز توافق، شماره عصر داشت و در جشن و سرور تهرانی‌ها، در دست حاضران در خیابان دیده می‌شد، فردای اعلام توافق هم با تیتر «کلید چرخید ایران خندید» و با روتیتر «مذاکرات ۱+۵ به توافق رسید» به بازتاب این موفقیت پرداخت.
روزنامه آرمان هم عکس یادگاری وزرای امور خارجه ۷ کشور حاضر در مذاکرات و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را پس زمینه صفحه نخست خود قرار داد و توافق هسته‌ای را توافق قرن لقب داد و اینگونه تیتر زد: «دنیا به احترام ایران ایستاد».
روزنامه ابتکار اما در ابتکاری جالب چهره دکتر مصدق را با جواد ظریف در یک کادر ترکیب کرد و به این ترتیب کوشید نشان دهد که موفقیت‌های وزیر امور خارجه کشورمان یادآور تلاش‌ها و کامیابی‌هایی نخست وزیر وطن‌دوست ایران در چند دهه پیش که دولتش در یک کودتای آمریکایی - انگلیسی سرنگون شد، است.
روزنامه اعتماد هم با تیتری درشت اعلام کرد: «جهان تغییر کرد». این روزنامه در کنار مطالب مفصلی که پیرامون توافق هسته‌ای منتشر کرد، صفحه آخر خود را به طور کامل به زبان انگلیسی درآورد؛ شاید پاسخی بود مثبت به اقدام اخیر روزنامه انگلیسی گاردین که سرمقاله خود را به زبان فارسی و با عنوان «توافق هسته ای؛ پیروزی دیپلماسی» منتشر کرده بود.
روزنامه هفت صبح هم با درج چهره‌ای خندان از وزیر امور خارجه کشورمان، تاریخ روز توفق را برای تیتر یک خود برگزید و با انتشار عنوان «۲۳ تیرماه ۱۳۹۴» تلاش کرد این موضوع را به ذهن‌ها منتقل کند که دیروز یک روز تاریخی بوده است. روزنامه همشهری هم ضمن انعکاس قدردانی رهبر انقلاب از تیم هسته‌ای، عنوان «روز آغاز» را برای تیتر یک خود برگزید و به این ترتیب خواسته به مخاطب بگوید که این توافق نه تنها یک پایان نبوده بلکه آغازی است بر راهی طولانی.
روزنامه اطلاعات هم قدردانی رهبر معظم انقلاب از مجاهدات صادقانه و مجدانه تیم هسته‌ای را مهم دیده و برای توافق تاریخی دیروز هم یک ویژه‌نامه با همین عنوان درآورده بود. تیتر اول جام جم هم مشابه اطلاعات بود. روزنامه جمهوری اسلامی نیز توافق هسته‌ای را «پیروزی تاریخی ملت ایران» عنوان کرده بود.
شاید جالب‌ترین صفحه نخست روز سه‌شنبه روزنامه‌های سراسری متعلق به روزنامه اقتصادی آسیا بود. «آسیا» در صفحه نخست خود ضمن جا به جا کردن محل لوگوی روزنامه در پس زمینه‌ای عاری از هر چیز حتی یک نقطه، کلمه «توافق» را در میان صفحه نخست جای داد. انتشار اینگونه تیترها برای مطبوعات اگرچه کم‌سابقه است اما در صنعت تبلیغات یکی از روش‌های موثر در جلب مشتری (و اینجا مخاطب) است.
روزنامه جوان با انتشار عکس یادگاری وزرای امور خارجه ۷ کشور و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، از «تثبیت ایران هسته‌ای با ایستادگی ملت» سخن گفت. روزنامه خراسان هم با همین عکس، این تیتر را برای صفحه اول خود انتخاب کرد: «پیروزی ایران در جنگ اراده‌ها». همچنین «رسالت» در فردای توافق بین ایران و ۵+۱، به مهمترین موارد این توافق پرداخته است.
در میان جرائد سراسری، «روزان» شعری از شمس تبریزی را برای تیتر نخست صفحه اول خود انتخاب کرد؛ «شب رفت صبوح آمد غم رفت فتوح آمد/ خورشید درخشان شد تا باد چنین بادا».
روزنامه شرق هم به طور ویژه به توافق هسته‌ای پرداخت و با تصویری از مصافحه جان کری و جواد ظریف از «پیروزی بدون جنگ» سخن گفت. «شرق» همچنین حاوی آثار و گفتاری از چهره‌های مختلف عالم سیاست و نیز هنر بود.
روززنامه ستاره صبح اما در اقدامی شاید کم‌سابقه لوگوی خود را جابه‌جا کرد و آن را پائین‌تر از تصویری که از چهره‌های خندان ظریف و موگرینی در کنفرانس خبری دیروز مرکز رسانه‌ای اتریش انتخاب کرد، جا داد و تمامی فضای صفحه نخست خود را به این موضوع مهم اختصاص داد و «انفجار امید» را برای تیتر یک خود انتخاب کرد.
روزنامه شهروند هم برخلاف شماره‌های هر روز خود که فضاهای مختلف صفحه نخست خود را به مسائل مهم روز اختصاص می‌دهد، کل صفحه نخست خود را در شماره فردای روز توافق، به این موضوع اختصاص داد و با روتییتر «جهان به ایران سلام کرد»، تیتر درشت «انفجار اتمی بدون بمب» را در پس زمینه‌ای از عکس وزرای امور خارجه ۷ کشور حاضر در مذاکرات و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرار داد.
روزنامه فرهیختگان هم ترجیح داد به جشن و سرور مردم بعد از اعلام خبر توافق هسته‌ای بپردازد و با تصویری از هیجان و شادی مردم تهران در شامگاه سه‌شنبه، تیتر «پا به پای شادمانی‌های مردم» را برای عنوان اصلی صفحه نخست خود انتخاب کرد.
روزنامه قانون هم با انتشار عکسی مشابه، به «پایان ۱۲ سال مناقشه هسته‌ای و تحریم‌های ظالمانه» پرداخته و تیتر یک خود را «حصر ایران شکست» برگزید. این روزنامه همچنین در دو گوشواره راست و چپ صفحه اصلی خود، به قدردانی رهبر معظم انقلاب از تیم هسته‌ای پرداخته و برای انعکاس نطق تلویزیونی رئیس جمهور هم این تیتر را برگزید: «اجازه نمی‌دهم امید مردم با دروغ صدمه بببند».
روزنامه قدس هم از «آغاز آزمون غرب» سخن گفته بود و واکنش بازار ایران و جهان را به توافق هسته‌ای، بررسی کرد.
روزنامه کیهان اما با نگاهی متفاوت از غالب روزنامه‌ها به موضوع توافق هسته‌ای پرداخت؛ کیهان با ارائه گزارشی خبری تحلیلی از سند وین، تیتر یک خود را اینگونه منتشر کرده است: «۱۸۰ درجه اختلاف / دو روایت از یک توافق».
«وطن امروز» هم با رویکردی حاکی از انتظار و امید به مسئله توافق هسته‌ای پرداخت و این عنوان را برای تیتر صفحه نخست خود انتخاب کرد: «در انتظار اجرا».
اهمیت توافق هسته‌ای ایران با کشورهای ۵+۱ از دید روزنامه‌های ورزشی هم دور نماند و در این جرائد تخصصی هم بازتاب داشت؛ «خبر ورزشی» با انتشار عکسی از احوالپرسی جواد ظریف و علی دایی، ورزش ایران را تحت تاثیر توافق هسته‌ای دانسته و تیتر زد: «ظریف گل زد، ایران خندید». روزنامه «گل» هم تصویری از بازیکنان پرسپولیس را منتشر کرد که این نوشته را به دست گرفته‌اند: «ظریف متشکریم» و به رسم قرمزها تیتر زد: «۵+۱ می‌شود شش»! «شوت» هم «دنیا خندید» را در کنار تصویری خندان از وزیر امور خارجه کشورمان برای تیتر یک صفحه نخست خود انتخاب کرد.
برای مشاهده بازتاب خبر مهم توافق هسته‌ای در روزنامه‌های امروز چاپ تهران می‌توانید اینجا را کلیک کنید.
نظر شما