ناقوس مرگ بر فراز «یخچال برزن» ابرکوه به صدا در آمد

خبر گزاری مهر-گروه استان‌ها : شهرستان ابرکوه حدود ۴۰۰ اثر تاریخی دارد که ۱۲۰ اثر آن در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است.

روزانه جمع زیادی از گردشگران ایرانی و خارجی به این شهرستان سفر می کنند تا در کنار دیدار از سرو کهنسال ابرکوه که شهرتی جهانی دارد و چند اثر پرآوازه دیگر آن، بخشی از وقت خود را به بازدید از دیگر آثار تاریخی این شهرستان بگذرانند.

تخریب بناهای تاریخی به روالی عادی تبدیل شده است

ابرکوه با وجود اینکه در فهرست شهرهای نمونه گردشگری کشور قرار گرفته و یکی از ۱۴ شهر نمونه گردشگری شناخته می‌شود، تاکنون نه تنها نتوانسته جایگاه خود را در این زمینه به دست آورد بلکه تخریب آثار تاریخی در این شهر به روالی عادی و طبیعی تبدیل شده است.

ابرکوه چند یخچال خشتی دارد که در زمره آثار به ثبت رسیده ملی هستند و قدمت آنها به دوره قاجار و برخی دیگر به زمان رونق جاده ابریشم باز می گردد و کاربرد آن نیز محلی برای تولید و نگهداری یخ بوده است.

یخچال برزن گام به گام به سوی نابودی می رود

یکی از مهمترین این یخچال ها که در مسیر گردشگری امامزاده عباسعلی (ع) روستای مریم آباد قرار دارد، یخچال برزن نام دارد.

اما این بنای تاریخی که در نزدیکی مناطق مسکونی شهر ابرکوه و در مسیر عبور مردم شهر ابرکوه، اهالی چند روستا و گردشگران ایرانی و خارجی است این روزها حال و روز خوشی ندارد و به سختی قامت ۲۰ متری خود را سرپا نگه داشته است.

یخچال برزن با توجه به قرار گرفتن در نزدیکی بسیاری از خانه ها و باغات ابرکوه موقعیت بسیار مناسبی برای ایجاد یک مکان تفریحی دارد که شهرستان ابرکوه از کمبود آن به شدت رنج می برد.

اما این پتانسیل ارزشمند اکنون تنها به محلی برای انباشت زباله تبدیل شده است.

نیازی به توضیح اضافه نیست و تصاویری که توسط دوربین خبرنگار مهر از این بنا گرفته شده است، گویای مرگ تدریجی این بنای تاریخی است.

یکی از کارشناسان میراث فرهنگی در مورد این اثر ارزشمند تاریخی اظهار داشت: یخچالهای خشتی در گذشته از اهمیت بسیاری برخوردار بودند و همانگونه که آب انبارها نقش کلیدی در زندگی مردم ایفا می کردند، یخچالهای خشتی نیز در گرمای شدید تابستانهای آن زمان در مناطقی نظیر ابرکوه، بسیار حائز اهمیت بوده اند.

تعداد زیاد آثار تاریخی وجود آنها را براي مردم کم اهمیت کرده است

علیرضا سلیمیان عنوان کرد: امروز برخی از این بناها اهمیت کاربردی خود را از دست داده اند اما نمی توان اهمیت تاریخی آنها را نادیده گرفت ولی به نظر می رسد تعداد زیاد آثار تاریخی در شهرها به ویژه در شهری نظیر ابرکوه که مملو از آثار تاریخی است، وجود آنها را کم اهمیت کرده است.

وی تصریح کرد: به نظر می رسد مردم و مسئولان ما هنوز در درک این مطلب که آثار تاریخی هویت و تاریخ هر کشوری است، موفق نبوده اند البته نمی توان بهبود روال اهمیت به بناهای تاریخی طی دهه های گذشته را نادیده گرفت اما هنوز راه بسیاری در این مسیر داریم.

سلیمیان با اشاره به اهمیت یخچال برزن عنوان کرد: این یخچال از نمونه های بی نظیر یخچال‌های خشتی قدیمی است و در زمان خود باعث رونق منطقه بوده و در زمان رونق جاده ابریشم، برای خود از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است.

در واقع واقعیت در مورد آثار تاریخی که به زباله دانی و طویله و ... تبدیل می شوند، همین است که هنوز درک درستی از اثر تاریخی و میراث فرهنگی وجود ندارد و اگر غیر این از این است، پس چگونه شاهدیم که آثاری مانند سوژه این گزارش در حالی که در مرکز یک شهرستان تاریخی قرار دارد و روزانه هزاران نفر شاهد وضعیت آن هستند، اینگونه مورد بی توجهی قرار گرفته است.

در شرایطی که این آثار تاریخی می توانند محلی برای کسب درآمد و توسعه گردشگری باشد و می تواند شهری زیباتر را برای مردم به وجود آورد، شاهد تبدیل این بناها به ویرانه و زباله دانی هستیم.

به گفته کارشناس میراث فرهنگی استان یزد، احساس تکلیف در قبال آثار تاریخی در هر نقطه از کشور تنها بر عهده مسئولان نیست و مردم نیز باید در مقابل میراث گذشتگان، احساس مسئولیت داشته باشند و هر بنای خشت و گلی را زباله دانی به حساب نیاورند.

خبرنگار عکاس: رحیم میرعظیم